Een kano naar zee (2024)

Regie: André van der Hout | 131 minuten | documentaire

‘Een kano naar zee’ is een wat misleidende titel voor een documentaire over de groei van de haven van Rotterdam. Uitleggen is spoileren, dat doen we maar niet. Deze levendige docu is gebaseerd op prachtig beeldmateriaal, van een wereldhaven gegroeid uit een agrarisch deltagebied.

Bekend is dat Nederland een cultuurlandschap heeft, maar dan hebben we het meestal over de inpoldering of suburbanisatie. De explosieve groei van de haven van Rotterdam in de laatste honderd jaar, is misschien wel de grootste ontwikkeling geweest.

Een haven die nog steeds de grootste van Europa is, al is Rotterdam niet langer de grootste van de wereld. In de ranglijsten van goederenoverslag, is een toptienplaats zelfs niet langer haalbaar, maar dat betekent niet dat de haven gekrompen is.

Sterker nog, de Tweede Maasvlakte heeft ervoor gezorgd dat de Rotterdamse haven nog steeds Lebensraum heeft, en inmiddels 40 kilometer aan industriële installaties telt, gerekend vanaf het centrum van de Maasstad.

‘Een kano naar zee’ vertelt het verhaal van historische havenbonzen en gestage groei; vooral door de petrochemische industrie, gedreven door de opkomst van de auto. Het leidde tot het omploegen van boerenland, soms zelfs tot het verdwijnen van een Zuid-Hollandse eiland, nu de Europoort.

De docu kent een zorgvuldig geselecteerd stel pratende hoofden, ontwerpers en economen, al meandert het af en toe wat te veel achteruit en vooruit. De opkomst van de waterstofeconomie bijvoorbeeld, is zo technisch ingewikkeld, dat het de leek al snel zal duizelen voor de ogen.

De geïnteresseerde in de Nederlandse moderne geschiedenis, en vakspecialisten, kunnen echter hun lol op met deze documentaire; nuance is belangrijk, en wat dat betreft heb je meer aan ‘Een kano aan zee’ dan aan een simpel stukje Hollands Glorie, of een ronkende duurzaamheidswaarschuwing.

De haven van Rotterdam is de kanarie in de kolenmijn, als het gaat om economische ontwikkelingen. Gaat het slecht met de industrie, zoals nu, dan gaat het slecht met Rotterdam. Het milieu is nog steeds van ondergeschikt belang, al wordt dat ruimtelijk steeds meer een breekpunt.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 4 april 2025