Eenmaal geslagen, nooit meer bewogen (1994)

Regie: Gerrard Verhage | 85 minuten | drama | Acteurs: Ineke Veenhoven, Jack Wouterse, Ariane Schluter, Kathenka Woudenberg, Stefan de Walle, Floor Nuygen, Bert Luppes    

Jack Wouterse speelt een boekenwurm. Hij heeft er het lijf voor, niet het karakter, maar goed, daar ben je dan acteur voor. En hij is een van Nederlands toppers. Toch zie je hem liever in een andere hoedanigheid. Zijn kleding en de rest van zijn uiterlijk zijn ook zwaar overdreven, ter compensatie wellicht, een slechte start. En dan beginnen de eerste dialogen, meteen weer op zijn Nederlands: houterig en iets te literair. Maar okay, het is een film uit 1995, toen mocht dat nog, of niet? Toen mochten recensenten toch ook nog lekker zeiken over de Nederlandse film in het algemeen? Nu (eigenlijk) niet meer.

Zat het hem in de roman “La Mèche” van Lucy Veldhuizen-Marchal, of is het met de verfilming mis gegaan? De acteurs kunnen wel spelen hoor. Ook Ineke Veenhoven bijvoorbeeld, is een doorgewinterde speelster, die ook al heel wat films op haar naam heeft staan. Waren de personages misschien onverfilmbaar, of ontbrak het de makers aan voldoende inzicht om deze film lekker te laten overkomen? Niemand lijkt in ieder geval te hebben begrepen dat het theatrale principe dat je niet door elkaar mag praten, omdat het dan niet te verstaan is waar je het over hebt, niet geldt in film en zeker niet in de moderne film. Het voelt hier vaak alsof de acteurs aldoor op elkaar zitten te wachten voor ze iets zeggen. Maar okay, het went. Heb je het eenmaal geaccepteerd, dan kun je je gewoon overgeven aan het verloop van het verhaal.

Maar dat verhaal is het net niet. In basis een leuke thriller, of een psychologisch drama, maar uiteindelijk een saaie boel. Die moeder die het huis uit gaat bijvoorbeeld, dat haalt de hele angel direct uit het verhaal. En als ze weer terug komt voor de verjaardag is alles direct weer goed tussen haar en zoonlief. De overbuurvrouw is misschien wel een moordenares en er worden wat suggesties in die richting gedaan, maar die worden niet ingelost. Bepaalde karakterwendingen geloof je niet en details daarin hadden weggelaten mogen worden of scherper gekund. De structuur van de neef die boven in het huis een kamer huurt en met zijn poging een roman over het gezin te schrijven alle expositie op zich neemt, is goedkoop. Zat dit eigenlijk allemaal ook in het boek, of hebt u het ook niet gelezen?

Enig soelaas wordt vooral geboden door Ariane Schluter, die het meest geloofwaardige personage toebedeeld heeft gekregen, met niet al te veel tekst en lekker to the point. Ze is de as van een film die verder als een rammelende kar over kinderkopjes sukkelt en ze lijmt wat plotwendingen aan elkaar.

‘Eenmaal geslagen, nooit meer bewogen’ is een film die een poging doet excentriek te zijn en pretendeert vol met droge humor te zitten, maar vooral daarin de plank volledig misslaat. Het is allemaal niet grappig, niet spannend, niet echt dramatisch en eigenlijk ook niet echt interessant. Punten zijn er voor de acteurs, die er nog iets van maken en voor de algehele vormgeving: het ziet er mooi uit en de jaren vijftig sfeer is geloofwaardig genoeg. Maar of het nu aan het boek heeft gelegen of niet: dit verhaal had consistenter, simpeler én boeiender gekund en gemoeten.

Arjen Dijkstra

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 6 april 1995