Egg – Yumurta (2007)
Regie: Semih Kaplanoglu | 97 minuten | drama | Acteurs: Nejat Isler, Saadet Aksoy, Ufuk Bayraktar, Tülin Özen, Gülçin Santýrcýoðlu, Kaan Karabacak, Semra Kaplanoglu
De Turkse film ‘Egg’ (‘Yumurta’) begint met een minutenlang shot van een landschap waarin langzaam een oude vrouw richting de camera loopt en vervolgens uit beeld verdwijnt. Het is vermoedelijk de moeder van hoofdpersoon Yusuf. Yusuf is een man van in de dertig, emotioneel en financieel onafhankelijk van zijn familie en zijn geboorteplaats, die hij waarschijnlijk zo rond zijn twintigste heeft verlaten. In Istanbul heeft Yusuf een boekenwinkel, zo blijkt uit de tweede scène. Als Yusuf daar een telefoontje krijgt dat zijn moeder is overleden, keert hij terug naar de plek waar hij zijn jeugd doorbracht en wordt hij gedwongen zijn leven onder de loep te nemen. In het huis van zijn moeder treft hij zijn achternicht Ayla aan, met wie hij de dagen na de begrafenis optrekt.
‘Egg’ is onderdeel van de Yusuf-trilogie en vormt daarin de eerste film. De filmmaker, Semih Kaplanoglu, koos er bewust voor te beginnen met de meest recente levensfase van de hoofdpersoon: de volwassen Yusuf (gespeeld door Nejat Isler). In opvolgers ‘Milk’ (‘Süt’, 2008) en ‘Honey’ (‘Bal’, 2010) zien we Yusuf respectievelijk als tiener en jochie van zes jaar. Het heeft dan ook de voorkeur dat je ze in deze volgorde ziet, omdat je zo min of meer als een psychiater in het verleden van Yusuf mag wroeten en steeds een stapje dichterbij het hele plaatje van de wat ongrijpbare hoofdpersoon komt.
Kaplanoglu snijdt op succesvolle wijze diverse thema’s aan in ‘Egg’: het verschil tussen tradities op het platteland en het moderne leven, familiebanden en -waarden, het zoeken naar je roots. Met oogstrelende, verstilde beelden geeft de Turkse regisseur de kijker de kans zijn hoofdfiguur te doorgronden. De lange shots geven de film een melancholische, contemplatieve sfeer. Niet elke filmliefhebber zal echter gecharmeerd zijn van Kaplanoglu’s filmstijl, ‘Egg’ is traag van opzet, de dialogen zijn minimaal (maar wel raak) en de film is verstoken van muziek. Toch is het eerste deel in de Yusuf-trilogie absoluut niet saai of slaapverwekkend. Het acteerwerk is oprecht en het samenspel van de beeldschone Saadet Aksoy en Nejat Isler is ontroerend. Kaplanoglu stopt zijn film vol symboliek en omdat je tijdens het kijken van ‘Egg’ niet meteen al zijn bedoelingen kunt doorzien, blijft het kijken er van een prettige uitdaging.
Monica Meijer