Elefante blanco (2012)

Regie: Pablo Trapero | 110 minuten | drama | Acteurs: Ricardo Darín, Jérémie Renier, Martina Gusman, Miguel Arancibia, Federico Barga, Esteban Díaz, Pablo Gatti, Walter Jakob, Raul Ramos, Susana Varela, Julio Zarza

Witte olifanten hebben in sommige landen, zoals Thailand, een heilige status. Niet voor niets betekent het bezit van zo’n zeldzaam dier dat je in aanzien stijgt. De figuurlijke betekenis van ‘witte olifant’ is iets duurs bezitten dat echter niets oplevert. In ‘Elefante blanco’, een film van Argentijnse filmmaker Pablo Trapero, slaat de term op het immense witgrijze gebouw dat in de onmiddellijke omgeving waarin het staat, een sloppenwijk in Buenos Aires, een bepalend beeld is. Elefante blanco was ooit voorbestemd om het grootste ziekenhuis van Latijns-Amerika te worden, maar na politieke verwikkelingen werd de stekker uit het bouwproject gehaald en namen zwervers en junkies langzamerhand het gebouw in beslag. Elefante blanco werd zo een symbool voor een in de steek gelaten samenleving…

‘Elefante blanco’ speelt zich af in het begin van de jaren zeventig in de vorige eeuw. De filmmaker volgt twee bevriende priesters, de Argentijnse Julian en de Franse Nicolas, die elkaar al jarenlang kennen en wiens levens elkaar nu weer kruisen. Nadat Nicolas ternauwernood een bloedbad diep in de jungle van Argentinië overleeft, haalt Julian hem naar Buenos Aires om als zijn rechterhand en misschien wel opvolger te dienen. Julian wendt zijn politieke invloed aan om toezicht te houden op de verbouwing van het half afgebouwde pand: de bedoeling is dat het gebouw gereed gemaakt wordt voor bewoning, zodat bewoners een beter onderkomen hebben dan de krotten waar ze nu in wonen. Hij wordt daarin bijgestaan door Luciana, een maatschappelijk werkster. Met de komst van Nicolas in de gemeenschap waar iedereen elkaar lijkt te kennen verandert er een hoop. De twee priesters komen lijnrecht tegenover elkaar te staan in hun strijd om de bewoners een betere toekomst te geven. Gevangen tussen gevechten tussen twee drugsbaronnen, onwil van de kerk en bemoeienissen van de politie streven ze echter beide één doel na. Maar ontwikkelingen in hun persoonlijke leven staat vooruitgang eveneens in de weg.

En zo herbergt ‘Elefante blanco’ meerdere plotlijnen. Het meest interessante verhaal is dat van de jonge, door de gebeurtenissen in de jungle bijna getraumatiseerde priester Nicolas, een sterke rol van Jérémie Renier. Zijn innerlijke strijd is begrijpelijk, al was het alleen al vanwege de indrukwekkende openingsscène van de film: hij begint langzaam zijn geloof te verliezen en de omgang met Luciana (Martina Gusman, echtgenote van Trapero en regelmatig door hem gecast) blijkt daarin een ideale voedingsbodem. De voorspelbare verhaallijn van Julian, die dan weer kampt met andere demonen, komt ondanks de vakkundig spelende Ricardo Darín iets minder goed uit de verf.

Daarnaast wil Trapero ons nog iets vertellen over drugs, het gebruik van geweld door de politie en is ‘Elefante blanco’ eigenlijk een ode aan de in 1974 doodgeschoten priester Carlos Mujica. Al die elementen maken dat de film overvol aanvoelt en dat terwijl de film met een speelduur van 110 minuten niet extreem lang is, voelen sommige scènes, zeker in het eerste uur, toch als slepend. Door dat volgepropte, onuitgebalanceerde scenario is het voor de kijker lastig om echt emotioneel betrokken te raken bij de personages. Jammer dat daar niet in geïnvesteerd is, want zeker in de laatste act voel je dat als een gemis, omdat je dan niets liever wil dan geraakt worden door wat er zich op het scherm afspeelt.

Pablo Trapero schetst echter in vrijwel volmaakte frames, ondersteund door prachtige muziek van Michael Nyman, een realistisch en rauw beeld van de extreme armoede in de sloppenwijk in Buenos Aires en het dagelijks terugkerende gevecht dat mensen moeten leveren om daar verandering in aan te brengen. Naast de al genoemde openingsscène zorgt een achtervolging in de bijna doolhofachtige gangetjes in de sloppenwijk voor een fikse adrenalinestoot en een bezoek van Nicolas aan drugsdealer Carmelita levert een enerverende ervaring op. De acteurs en de cinematografie maken dat ‘Elefanto blanco’ zijn naam geen eer aan doet: er is wel degelijk voldoening uit deze witte olifant te halen. Het is alleen minder dan het had kunnen zijn.

Monica Meijer

Waardering: 3

Bioscooprelease: 11 april 2013