Emancipation (2022)

Regie: Antoine Fuqua | 132 minuten | actie, drama, oorlog, geschiedenis, thriller | Acteurs: Will Smith, Ben Foster, Charmaine Bingwa, Gilbert Owuor, Ronnie Gene Blevins, Aaron Moten, Jabbar Lewis, Michael Luwoye, Steven Ogg, Grant Harvey, Mustafa Shakir, Paul Ben-Victor, David Denman, Jesse C. Boyd, Imani Pullum, Jeremiah Friedlander, Jordyn McIntosh, Landon Chase Dubois, Austin Alexander, Britton Webb

‘Emancipation’ vertelt het verhaal van ‘Whipped Peter’, gespeeld door Will Smith. Vers van zijn Oscarwinnende rol als de vader van de legendarische tenniszusters Williams, slaat Smith deze keer de bal mis. Peter is een zwarte zuiderlijke slaaf, die diepgelovig is en voor wie familie alles is. Het gezin bevindt zich op een zuiderlijke plantage ten tijde van de Amerikaanse burgeroorlog, maar is origineel afkomstig van de Franse kolonie Haïti, te merken aan Smith zijn ‘Frans’ accent – waar opvallend Duitse klanken tussen zitten. Nadat Peter opgekocht wordt door secessietroepen, wordt het gezin uit elkaar getrokken. Het duurt echter niet lang vooraleer Peter weet te ontsnappen en begint aan een trektocht door de gevaarlijke Louisiana Bayou. Alsof de door alligators geteisterde moerassen nog niet erg genoeg zijn, wordt Peter achtervolgd door zijn tot op het bot racistische en sadistische opzichter, Jim Fassel (Ben Foster).

Peters zoektocht naar Baton Rouge in de film, is in ieder geval succesvoller dan de zoektocht van Antoine Fuqua naar wat voor soort film hij wilde maken. ‘Emancipation’ lijdt aan een identiteitscrisis en schippert tussen een actiefilm, thriller en met momenten een superheldenfilm. Zo is er een over de top scène waarin Peter moet vechten voor zijn leven met een alligator en wint. De man mag misschien diep religieus geweest zijn, maar niemand is onsterfelijk. De film beeldt Peter af als profeet. Hij moet een lijdensweg ondergaan, wordt tegengewerkt door demonen (zowel intern als extern), overkomt het kwade en zorgt ervoor dat zwarten in het noorden een overwinning halen. Niet echt een origineel concept.

Net zoals de kleuren van deze film, zijn deze personages zwart-wit. Het tamelijk stereotype beeld van ‘alle zwarten zijn goed en alle witten zijn slecht’, ligt er dik op. Zuiderlijke witten zijn racistisch en drukken het uit. Noordelijke witten zijn ook racistisch, alleen drukken ze het minder uit. Slavernij en racisme zijn uiteraard slecht, dat is een no brainer. Het had dus fijn geweest als er wat meer nuance in de film had gestoken. Daarnaast vermindert het actiegehalte van de film de aanklacht tegen slavernij. De gevechtsscène op het einde had er gerust uitgelaten kunnen worden. De bijnaam ‘Whipped Peter’ is ontstaan door een wereldberoemde foto, waarbij Peter met zijn rug naar de camera staat en de littekens van slavernij laat zien. ‘Emancipation’ was veel krachtiger geweest, indien het daar was gestopt. Zijn lijdensweg culmineert naar dit summum, de aanklacht tegen slavernij en racisme.

Alle ingrediënten om een goede film te maken zijn er. Een regisseur met een indrukwekkend repertoire, de Oscarwinnende acteur, een sterk thema, maar toch slaagt ‘Emancipation’ er nooit in om de kijker mee te slepen. De keuze om alles in zwart wit te doen is dubieus. Het beste aan de film zijn de prachtige beelden van de moerassen in Louisiana en de toch wel overtuigende acteerprestatie van Ben Foster om zo een haatdragend personage neer te zetten. Will Smith is wel oké, maar maakt zich met momenten weer schuldig aan zijn klassieke overacting. ‘Emancipation’ bevrijdt helaas niets.

Nick Majchrowicz

Waardering: 2.5

VOD-release: 9 december 2022 (Apple TV+)