Empire of Light (2022)

Regie: Sam Mendes | 115 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Olivia Colman, Micheal Ward, Colin Firth, Toby Jones, Tom Brooke, Tanya Moodie, Hannah Onslow, Crystal Clarke, Monica Dolan, Ron Cook, Sara Stewart, Justin Edwards, Roman Hayeck-Green, Brian Fletcher, Dougie Boyall

Iedere generatie en zichzelf respecterende nationale cinema wagen zich op zijn tijd aan een ‘Cinema Paradiso’ (Giuseppe Tornatore, 1988). Recentelijk speelde de bitterzoete samensmelting van de filmfan en de plek waar het schaduwspel wordt vertoond nog een hoofdrol in het Chinese ‘One Second’ (Yimou Zhang, 2021). Ook regisseur Sam Mendes, van onder meer het oorlogsdrama, ‘1917’ (2019), komt met een warme ode aan het filmpaleis. Zijn ‘Empire of Light’ werpt overigens een niet mis te verstane maatschappijkritische blik op het wel en wee van de mensen die zorg dragen voor een bioscoop in het zuidoosten van Engeland.

Eind jaren zeventig oefent Hilary Small (Olivia Colman) een floormanager functie uit in het statige Empire Cinema, een middelgrote bioscoop in Margate, aan de kust van Kent. Ze woont alleen en slikt lithium vanwege ‘verwarde’ episodes. Hilary’s talmende leventje frist aanzienlijk op wanneer de jonge en opgewekte Stephen Murray (Micheal Ward) een baantje bij de bioscoop oppakt. Echter de jongeman heeft zo’n zijn persoonlijke misère als zwarte man in een overwegend witte omgeving die bovendien wordt opgejut door een stevige recessie en verrechtsing van het politieke debat. Buiten de deuren van de veilige bioscoop begint het steeds meer te spoken.

De acteurs spelen hun sokken er vanaf. De film kent een paar doordringende en tedere momenten, zoals de stiekeme bezoekjes van Small en Murray aan de opgegeven zalen drie en vier in de nok van het statige gebouw en de steelse blikken van Hilary naar Stephen, alsof ze de meewarige voyeur in een Alfred Hitchcock-film is. Hoewel regisseur Mendes Micheal Ward te weinig te doen geeft, brengt Colman weer het beste in zich naar boven. Ook zie je wederom het grote belang van bijrollen in ‘Empire of Light’. Met name Tom Brooke, als secondant Neil, en Toby Jones, als operateur Norman, vullen de twee hoofdrolspelers goed aan. Het is dan wel weer opmerkelijk hoe weinig puf zit in Colin Firth als Donald Ellis, de baas van de bioscoop.

Het schemerige ‘Empire of Light’ heeft een aangenaam verteltempo: voortkabbelend, op het sullige af. Zo gunt het ideeën ruim de tijd om in te zinken en krijgen de setting en de tijdsgeest ruimte om te ademen. Daarbij helpt zeer zeker de in licht gouden gloed gedrenkte beelden van de cinematografie-en belichtingsmeester Roger Deakins, onder andere van ‘No Country for Old Men’ (Joel & Ethan Coen, 2007) en ‘Blade Runner 2049’ (2017, Denis Villeneuve). De film ziet er zonder meer piekfijn uit. Dan is het jammerlijk dat Mendes, evenals bij ‘1917’ en ‘Revolutionary Road’ (2008), te vaak komt met momenten: hoor nu wat ik geschreven heb! Sommige dialogen komen daarom nogal geforceerd over. De personages mogen niet gewoon zijn, want het avondje in het donker moet natuurlijk wel emotioneel vuurwerk opleveren. Met de hakken over de sloot maakt het dat laatste toch waar.

Roy van Landschoot

Waardering: 3

Bioscooprelease: 6 april 2023
VOD-release: 24 mei 2023