Escape from New York (1981)

Regie: John Carpenter | 99 minuten | actie, science fiction | Acteurs: Kurt Russell, Lee van Cleef, Ernest Borgnine, Isaac Hayes, Donald Pleasence, Season Hubley, Harry Dean Stanton, Adrienne Barbeau, Tom Atkins, Charles Cyphers     

Dat spannende actiefilms voor betrekkelijk weinig geld gemaakt kunnen worden, bewees John Carpenter in 1981. De cultregisseur maakte in zijn gloriedagen de één na de andere klassieker. ‘Escape from New York’ is een van Carpenter’s onbetwiste cinematografische hoogtepunten.

De film begint in de toekomst. In 1988(!) is het misdaadcijfer enorm gestegen en tot overmaat van ramp is de Amerikaanse president ook nog eens gegijzeld. De ruige crimineel Snake Plissken (Russell) moet de leider bevrijden. In een race tegen de klok, Plissken is ge-infecteerd met een gifdosis die binnen 24 uur zal ontploffen, moet de president gered worden uit de klauwen van een wrede straatbende.

Ondanks het soms erg gedateerde uiterlijk van de film, staat ‘Escape from New York’ nog steeds als een huis. Laat het uiterlijk van de film je echter niet afschrikken. De prent zit vol vaart en is spannend en humoristisch. De grootste kracht van de film is de overduidelijke lol die de cast had bij het maken van deze productie. Het plezier het scherm af. De donkere sfeer wordt daardoor wat luchtiger.

Vaste Carpenter-acteur Kurt Russell speelt de hoofdrol. In de jaren 80 vormden Russell en Carpenter een hecht team die samen heel wat memorabele films hebben gemaakt. De rol van de éénogige anti-held Snake Plissken is zonder twijfel één van Russell’s beste rollen. Met zijn jongensachtige uitstraling en hese stem zet Russell een stoer en aansprekend karakter neer. Deze held tegen wil en dank heeft een heuse cultstatus weten te bereiken.

Nu komt Plissken voor jongere kijkers nogal gedateerd over met zijn ouderwetse kleding en foute, overdreven one-liners. Maar de invloed van dit personage op de hedendaagse filmwereld is overduidelijk. Tegenwoordig zijn enorm veel filmfiguren gebaseerd op de zwijgzame, bikkelharde anti-held die alles alleen wil doen. Naast Russell schitteren ook acteurs als Lee van Cleef en Isaac Hayes.

Het interessante aan alle personages is dat bijna geen enkel karakter overwegend sympathiek of onsympathiek is. Bijna ieder figuur blijkt een dubbele agenda te hebben, niemand is te vertrouwen. Ook blijkt dat er weinig plaats is in deze film voor heldhaftigheid. De mensen in ‘Escape from New York’ handelen voornamelijk uit egoïsme.

Carpenter heeft met zijn film een inktzwarte actiefilm gemaakt. De sfeer in ‘Escape from New York’ is deprimerend, naargeestig en zwartgallig. De decors en het uiterlijk van de film zijn groezelig en vuil.  De fantasiestad oogt desolaat en kil.

Gesterkt door een ijzingwekkende sfeer vertelt Carpenter een spannend en grimmig verhaal waarin niets is wat het lijkt.

De regisseur heeft een aantal verrassende plotwendingen voor de kijker in petto. De soundtrack van de film zorgt voor een mooie begeleiding van de actie. De synthesizer-geluiden komen met hun elektronische piepjes wel erg verouderd over, maar de muziek werkt wel als versterking van de actie.

Ondanks de leeftijd van de prent, blijft ‘Escape from New York’ een zeer genietbare film, die fans van vlotte actiefilms mogen niet mogen missen.

Frank v.d. Ven

Waardering: 4

Bioscooprelease: 13 augustus 1981