Europa Report (2013)

Regie: Sebastián Cordero | 90 minuten | science fiction, thriller | Acteurs: Daniel Wu, Sharlto Copley, Christian Camargo, Karolina Wydra, Michael Nyqvist, Anamaria Marinca, Embeth Davidtz, Isiah Whitlock Jr., Dan Fogler, Neil deGrasse Tyson

Zo lang er nog geen bevredigend antwoord op is gegeven, blijft de vraag of er buitenaards leven bestaat dankbaar voer voor sciencefictionschrijvers. In ‘Europa Report’ van de Zuid-Amerikaanse regisseur Sebastián Cordero (zijn eerste Engelstalige film), zijn er aanwijzingen dat er water (en dus mogelijk leven) is op een van de manen van Jupiter. Dat vormt de aanleiding voor de eerste bemande vlucht ooit voorbij de maan. En omdat we in een moderne tijd leven, wordt de vlucht uiteraard met meerdere scheepscamera’s vastgelegd, als een soort reality-tv. Als de bemanning een half jaar onderweg is, valt de communicatie weg. Pas ruim een jaar later, als de missie op zijn eind zou moeten lopen, stromen de videobeelden alsnog binnen. En blijkt de missie van Europa One anders te zijn gelopen dan gepland.

In feite is ‘Europa Report’ daarmee een foundfootagefilm. Met als grote voordeel dat er weinig beelden zijn opgenomen met een bibberige handcamera, aangezien het hoofdzakelijk om vaste opnames van de scheepscamera’s draait. Omdat er meerdere camera’s op het schip gemonteerd zijn, zowel binnen als buiten, kan er veelvuldig van montages gebruik gemaakt worden, waardoor het beeld wat levendiger wordt dan in de doorsnee foundfootagefilm. Daar komt bij dat de beelden niet achter elkaar afgespeeld worden: de film springt een aantal keer heen en weer in de tijd. Dat levert een enkele keer een interessante ‘flow’ op, maar heeft als nadeel dat de emotionele ontwikkeling van de personages soms wat lastig te volgen is.

Dit ondanks een behoorlijk capabele cast. Grote publiekstrekkers zijn Michael Nyqvist (‘Millennium’-trilogie) en Sharlto Copley (‘District 9’), maar het is vooral de Roemeense actrice Annamaria Marinca (‘4 Months, 3 Weeks and 2 Days’) die in positieve zin de aandacht op zich weet te vestigen. Met nog twee anderen vormen zij de bemanning van de Europa One en het is aan hen om niet alleen de verwondering van dit ruimtelijke avontuur over te brengen, maar ook vooral het gevecht tegen de onzekerheid op het moment dat er onverwachte dingen gebeuren. Wetenschappers zijn, zeker op film, immers ook maar gewoon mensen. Er moet nou eenmaal wat persoonlijk drama aan te pas komen.

Daarbij blijft het altijd de vraag hoe wetenschappelijk karakters te werk gaan. Ook in ‘Europa Report’ worden er beslissingen genomen waarvan je verwacht dat echte astronauten ze nooit zullen maken. Maar drama ontstaat nou eenmaal makkelijker door onhandige acties. Wat daarbij wel voor de film spreekt, is dat persoonlijk leed niet pathetisch, maar puur gebracht wordt, aangevuld met een subtiele soundtrack van Bear McCreary (‘The Walking Dead’). Ondanks de grootsheid van de missie houdt de film het klein. Geen dramatische shots van een gigantisch sterrenstelsel, de actie blijft hoofdzakelijk beperkt tot de weinige ruimte die de astronauten tot hun beschikking hebben.

Hoewel ‘Europa Report’ niet de psychologische diepgang heeft van bijvoorbeeld ‘Moon’ (Duncan Jones, 2009), weet de film absoluut te boeien. De grote vraag is of het heen en weer springen in de tijd niet beter achterwege gelaten had kunnen worden, om de karakters zich langzaam te kunnen zien ontwikkelen. Een alternatieve montage van de film zou op zijn minst interessant zijn te proberen. Maar wat Cordero zich ook tot deze keuze heeft doen bewegen, feit blijft dat hij met weinig middelen een verfrissende sciencefictionfilm heeft weten te maken, die het absoluut verdient gezien te worden.

Wouter de Boer

Waardering: 3.5

DVD- en blu-ray-release: 21 april 2015