Eve – Eva (1962)

Regie: Joseph Losey | 128 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Jeanne Moreau, Stanley Baker, Virna Lisi, James Villiers, Riccardo Garrone, Lisa Gastoni, Checco Rissone, Nona Medici, Alex Revidis

Het Filmmuseum in Amsterdam houdt van 21 juli t/m 31 augustus 2005 een retrospectief rond Jeanne Moreau. De Franse filmster speelde in meer dan honderd films en werkte met grote regisseurs als Louis Malle, Luis Buñuel en Orson Welles. In totaal worden twintig films van Moreau vertoond in het Filmmuseum, beginnende met ‘Eve’. Een film die pas jaren na zijn vertoning erkenning kreeg. Niet veel mensen zagen de film, omdat journalisten de film als amoreel en pretentieus bestempelden.

Oorspronkelijk was de film ook een stuk langer, namelijk 155 minuten, maar vanwege meningsverschillen tussen de producenten en de regisseur is de film voor het publiek teruggebracht tot 106 minuten. Het Filmmuseum heeft met gebruik van Loseys aantekeningen en materiaal uit verschillende Europese archieven een zo volledig mogelijke versie van 128 minuten van ‘Eve’ weten te reconstrueren, waarbij het beeld en geluid digitaal zijn gerestaureerd.

Joseph Losey was een, wegens vermeende communistische sympathieën, uit Hollywood verbannen regisseur. Met de film ‘Eve’ probeerde hij een nieuwe carrière te starten in de Europese artcinema. Voor Jeanne Moreau werd het een zeer belangrijke samenwerking: “Met een geweldige regisseur als Losey spreek je niet tijdens de opnamen. ‘Eve’ is een creatie van ons beiden.” Volgens Moreau voelden de twee elkaar perfect aan. Zij beschouwt ‘Eve’ als een van de belangrijkste films uit haar carrière. Van Losey kreeg ze volledige artistieke vrijheid tijdens de opnamen in Venetië en Rome.

Haar rol van femme fatale is haar op het lijf geschreven en ze krijgt dit personage wel vaker toegespeeld, terwijl de rol totaal niet past bij haar eigen karakter. In haar privé-leven heeft Moreau meer de reputatie van ‘grand amoureuse’. Ze had verhoudingen met verscheidene regisseurs. Opvallend aan Moreau is ook dat ze geen typisch sexmodel is. Haar omlaaghangende mondhoeken en dikke lippen werden in de jaren 60 niet als supersexy beschouwd. Toch is deze gelaatsuitdrukking zeer belangrijk geweest voor haar succes. Maar ook haar natuurlijke manier van acteren en haar instinct voor talent hebben haar, en regisseurs, bekend gemaakt. Ze wordt dan ook naast haar seksuele uiterlijk eveneens gewaardeerd om haar intellect, diepgang en volwassenheid. Nog steeds is ze, op haar zevenenzeventigste, een veelgevraagd actrice en nog steeds werkt ze voornamelijk met jonge, vernieuwende regisseurs.

Natuurlijk is ‘Eve’ een al wat oudere film en is het trage tempo even wennen naast alle up-tempofilms die tegenwoordig gedraaid worden. Ook is de fatale ongebreidelde adoratie van een jongeman voor een mooie vrouw een omschakeling. Het karakter dat Jeanne in deze film speelt is zeer zeker van zichzelf en stelt alles in het werk om te krijgen wat ze wil. Ze speelt dat op een zeer consequente en overtuigende manier. De hardwerkende, zorgende vrouw komt er in deze film uitermate slecht vanaf. De hele film draait eigenlijk om een vrouw met karakter. En de vrouw overwint. Geen omschakeling of happy end. Een typisch Europese film dus met een voor die tijd a-typische hoofdrolspeelster. En gezegd moet worden dat de restauratie een indrukwekkend staaltje is van het Filmmuseum.

Saskia Bruins