Everlasting Moments – Maria Larssons eviga ögonblick (2008)
Regie: Jan Troell | 131 minuten | drama | Acteurs: Maria Heiskanen, Mikael Persbrandt, Jesper Christensen, Emil Jensen, Ghita Nørby, Hans Henrik Clemensen, Amanda Ooms, Antti Reini, Birte Heribertsson, Claire Wikholm, Hans Alfredson, Jonas Bengtsson, Henrik Buchhave, Oskar Christensson, Emil Dämhagen, Max Eskilsson, Petter Forkstam, Olle Frödin, Erik Gustafsson, Rolf Jarl, Maria Kulle, Pierre Lindstedt, Annika Lundgren, Maria Lundqvist, David Magnusson, Livia Millhagen, Linus Nilsson, Johan Noren, Rickard Nygren, Callin Öhrvall, Sebastian Olsson, Sanna Persson, Ann Petrén, Christian Rurfors, Magnus Sandberg, Andreas Traunsberger, Johanna Troell, Erik Waller, Magnus Wennerhag
Het Zweedse drama ‘Everlasting Moments’ speelt zich af in een arbeidersmilieu aan het begin van de twintigste eeuw. Het was een tijd waarin vaders nog Vader werden genoemd en moeders Moeder. Een tijd waarin een hardwerkende Vader soms werd gegrepen door den duivel van den drank, en dronken zijn onschuldige kroost bewerkte met den riem. Een tijd waarin een schreiende Moeder uitriep: ‘Ach Vader, toe, slaat toch den kinderen niet’ waarna ook Moeder een pak rammel kon verwachten.
Of het er in die tijd werkelijk zo aan toe ging is hoogst twijfelachtig, maar het is het clichébeeld dat wij kennen uit latere literatuur en films. Zeker in het begin van ‘Everlasting Moments’ strooit regisseur Jann Troel (1931) volop met deze clichés: Vader met losse handjes, gedienstige Moeder, dronkemansgelagen, socialistische oprispingen, heren die niet van hun dienstmeisje kunnen afblijven, de strenge blik van God, nieuwerwetse fratsen die niet worden getolereerd, enzovoorts etcetera.
Naast dit clichébeeld kent ‘Everlasting Moments’ een tweede clichébeeld dat we vooral kennen uit de jaren 70 van de vorige eeuw. In de loop van het drama werkt Moeder zich op van dienstbare huissloof tot onafhankelijke vrouw, met een eigen carrière, een artistiek talent en een platonische relatie met een wijze en gevoelige fotograaf. Tussen de bedrijven door verzorgt ze haar zevenkoppig kroost, en doet dat zo uitmuntend dat haar kinderen – schoongepoetst en volgegeten – in niets lijken op kinderen uit een arm arbeidersgezin aan het begin van de vorige eeuw.
Door al die clichés is ‘Everlasting Moments’ voorspelbaar tot op het bot, wat nog wordt versterkt door het conventionele drama. Op iedere vrolijke scène volgt een brokje drama, na iedere regendruppel verschijnt een zonnestraaltje, na iedere dode wordt er wel weer een geboorte gevierd. De symboliek is al even voor de hand liggend. Als Vader teveel heeft gedronken en de paardenkar niet meer kan besturen grijpt Moeder de Teugels en als na een aantal sombere jaren het gezin gaat verhuizen, ontvangt het eindelijk de zegening van elektrisch Licht. En dan hebben we het nog niet eens over de wijsheden over Zien en het Vastleggen van het Ware Leven.
Daarmee wordt ‘Everlasting Moments’ een voorspelbaar, humorloos en weeïg stuk cinema. Maar toch… juist door die voorspelbaarheid is dit een film waarmee je hele horden bioscoopgangers een plezier doet. Vooral een ouder en nostalgisch publiek zal zich nauwelijks storen aan de clichés, maar zich vergapen aan de fraaie beelden en genieten van het simpele verhaal. Ze zullen eerder verzuchten dat er tegenwoordig te weinig van dit soort films wordt gemaakt. Een oprechte verzuchting, al maakt dat deze film er niet beter op.
Henny Wouters
Waardering: 2
Bioscooprelease: 2 juli 2009