Evil Dead II (1987)
Regie: Sam Raimi | 85 minuten | actie, komedie, horror | Acteurs: Bruce Campbell, Sarah Berry, Dan Hicks, Kassie DePaiva, Ted Raimi, Denise Bixler, Richard Domeier, John Peakes, Lou Hancock, Snowy Winters, Sid Abrams, Josh Becker, Scott Spiegel, Thomas Kidd, Mitch Cantor, Jenny Griffith, William Preston Robertson, Sam Raimi
Na het succes van Sam Raimi’s ‘Evil Dead’ uit 1981 kon een vervolg niet uitblijven. En dat kwam er met deze ‘Evil Dead II’, ook bekend als ‘Evil Dead II: Dead by Dawn’. Hoewel… een vervolg? In de eerste vijf minuten zien we in sneltreinvaart een selectie van de gebeurtenissen uit ‘Evil Dead’ voorbijkomen, met weglating echter van meer dan de helft van de cast. En dit doet wellicht de vraag rijzen of dit tweede deel uit de ‘Evil Dead’ serie als een vervolg of als een nieuw begin met een andere invulling van de gebeurtenissen beschouwd moet worden. Maar iets uitmaken doet het niet. Waar het om gaat is dat de gelegenheid is geschapen om de kijker weer op de nodige gewenste horror te trakteren. En gezien de kwaliteit van het eerste deel uit de ‘Evil Dead’ serie liggen er veelbelovende ontwikkelingen in het verschiet.
En regisseur Raimi zet qua horrortaferelen de lijn die hij in ‘Evil Dead’ had uitgezet stevig voort, en wel in een zodanige mate dat de door boze geesten aangevallen Ash na verloop van tijd als een van de meest geplaagde filmpersonages uit de horrorfilmhistorie overkomt. Ash wordt belaagd door uit het graf opgestane bezeten lijken, door het hoofd van zijn vriendin, door zijn eigen afgezaagde hand, door tot leven gekomen huisraad, bewegende bomen, raakt hij zelf tussentijds ook door een boze geest bezeten en moet hij tal van overige kwellingen doorstaan. Gelegenheid genoeg dus voor tal van bloederige taferelen: afgehakte en ontploffende hoofden, afgezaagde ledematen, niet al te frisse beelden met een kettingzaag, schietpartijen, hakkende taferelen met dolken en bijlen en vele andere tot de verbeelding sprekende confrontaties. Regisseur Raimi houdt er de vaart goed in en aangezien Ash ook deze keer is gezegend met een opmerkelijk talent tot overleven valt er des te vaker en des te meer pret te beleven aan de bizarre situaties waarin hij terechtkomt.
Pret? Jawel, want deze film is met een andere insteek gemaakt dan zijn voorganger. Ging het in ‘Evil Dead’ vooral om horror, hier is het de combinatie van horror en humor dat de klok slaat. Dit wordt al in de openingsscène duidelijk. En de non-stop humor neemt bij de diverse confrontaties een grote plaats in. Vaak zwarte humor wel te verstaan, want de heftigheid van de diverse confrontaties gaat nogal ten koste van het geestelijk en fysiek welzijn van de diverse voorbijkomende personages in dit verhaal. Maar geslaagd en humoristisch komt het allemaal wel over. Temeer daar het splattergehalte in deze film er ook niet onder te lijden heeft. Integendeel, de veelvuldig voorkomende gewelddadigheden worden met de daarbij gepaard gaande gore en splatter expliciet in beeld gebracht en ook het bloed vloeit rijkelijk, soms tot letterlijke bloedfonteinen aan toe. Maar de overtrokkenheid van de gebeurtenissen zorgt ervoor dat er in veel scènes net zoveel te lachen valt als er te griezelen is, en ook het overtrokken acteerwerk van de diverse opdravende acteurs geeft al snel aan dat het allemaal niet te serieus moet worden genomen. Desondanks weet Raimi de hele film spannend te houden en herhaaldelijk ook de huiveringwekkende sfeer van ‘Evil Dead’ te evenaren. Dit ondersteund door het gebruik van de nodige surrealistische beelden, enge geluiden, uitgekiende camerashots en tal van effectieve schrikmomenten die ook in ‘Evil Dead’ zo prominent aanwezig zijn. Weliswaar wordt de ijzingwekkendheid van de film uit 1981 niet lang vastgehouden nadat het wordt bereikt, maar gezien de beperkingen die Raimi’s humor-horror benadering wat dit betreft met zich meebrengt is de herhaaldelijke evenaring ervan een des te knappere prestatie te noemen.
Als vertolker van Ash zien we wederom Bruce Campbell opduiken. Daarnaast zien we ook wat andere personages bij zijn berghut verschijnen, maar die lijken vooral aan het verhaal toegevoegd om er wat nieuwe wendingen aan te kunnen geven en om als slachtvee voor de boze geesten te dienen. Het is Campbell die de ster van deze film is en de hele productie draagt. Hij beweegt zich vakkundig door de herhaaldelijk slapstick-achtige confrontaties die zijn personage krijgt te verduren. Eerst vooral als slachtoffer totdat hij het punt bereikt dat hij waanzinnig lijkt geworden, maar gaandeweg verandert Ash in een coole action-hero. Hij is voor steeds minder bang, gaat zelf steeds voortvarender de nodige gevechten aan en bedient zich daarbij ook van steeds meer wapentuig om zijn tegenstanders de volle laag te geven. Naast de actie neemt Campbell ook voor een groot deel de humor in deze film voor zijn rekening. En wel door de manier waarop hij Ash’ transformatie weergeeft, door de one-liners die hij onderwijl uitspuugt en door het scala aan gezichtsuitdrukkingen dat hij er in de diverse confrontaties tegenaan gooit. En Campbell’s optreden werkt vaak en effectief op de lachspieren, reden waarom Ash’ veranderd karakter ook weer zo prominent aanwezig zou zijn in het latere ‘Army of Darkness’, het derde deel in de Evil Dead serie.
En de speciale effecten? Zijn die ook zo geslaagd te noemen? Niet altijd en niet helemaal, nee. Net als in ‘Evil Dead’ komen de speciale effecten, de verschillende verschijningsvormen en de transformatiescènes van de opgedoken geesten niet altijd even overtuigend over. Maar zoveel jaar na dato is dat ook niet zo vreemd. En veel wordt vergoed, of beter gezegd overtroffen door de meer dan ooit groteske aanblik die de door geesten bezeten personen en uit het graf opgestane lijken bieden. Hilarisch, maar tegelijkertijd ook duivels en afschrikwekkend. En gezien de humoristische insteek van deze productie draagt ook de overtrokkenheid daarvan juist bij aan het vermaak dat deze film te bieden heeft.
En in zijn totaliteit is deze film, hoewel met een andere benadering, een geslaagde opvolger van ‘Evil Dead’. Een topper ook binnen het horror-humor genre die inmiddels, evenals de andere twee delen in de ‘Evil Dead’ serie, terecht een cultstatus heeft gekregen. De film kan daarmee voor de fans van Raimi en Campbell, evenals voor de horrorfans en de liefhebbers van zwarte humor, als een must aangemerkt kan worden.
Frans Buitendijk
Waardering: 4
Bioscooprelease: 18 augustus 1988
Speciale vertoning: Filmfestival Amsterdamned, april 2022