Expedition New Guinea-Lost Land of the Volcano (2009)

Regie: Jonny Young, Annie Backhouse, Jonny Keeling | 150 minuten | documentaire

Afgelegen oorden exploreren, inheemse stammen ontmoeten, nieuwe soorten ontdekken en gebieden betreden die nog nooit door een westerling zijn bezocht, het zijn de avontuurlijke ingrediënten voor een spannend jongensboek waarbij veel kinderen en ook de nodige volwassenen zullen wegdromen tijdens de wat saaiere momenten die de realiteit van alledag ook voor ons allemaal in petto heeft. Het is geen toeval dat klassieke avonturenromans over terrae incognitae als ‘The Lost World’ van Arthur Conan Doyle en ‘Twintigduizend mijlen onder zee’ van Jules Verne nog steeds de menselijke geest en verbeeldingskracht prikkelen. In ‘Expedition New Guinea’ krijgt een select groepje mensen, voornamelijk wetenschappers, avonturiers, fotografen en cameramensen, de mogelijkheid om een van de meest ongerepte gebieden op aarde te betreden en te onderzoeken: de weelderige, enorm soortenrijke, maar tevens door de oprukkende houtkap bedreigde oerwouden rond Mount Bosavi in Papoea-Nieuw-Guinea. Vanaf het moment dat het team het basiskamp opzet en het gebied begint uit te kammen, wordt duidelijk hoe rijk de wouden van het eiland wel niet zijn. Nieuwe kikkersoorten, nooit eerder geziene insecten, hagedissen, vogels, vleermuizen en slangen en geheimzinnige, nog deels door de wetenschap onbeschreven zoogdieren als bijzondere boomkangoeroes, de koddige bosavikoeskoes en een gigantische rat passeren de revue. Wat opvalt is het gebrek aan schuwheid bij de meeste dieren die voorkomen in de documentaire. Het bevestigt de vaak geponeerde stelling dat schuwheid bij wilde dieren niet voortkomt uit aangeboren instincten, maar meestal een direct gevolg is van verstoring of vervolging door de mens. Dieren die nog nooit met mensen in contact zijn geweest, laten zich doorgaans vrij gemakkelijk benaderen.

Ondanks de vele fraaie ontdekkingen die het expeditieteam doet, laat ‘Expedition New Guinea’ ook zien dat een trip naar zeer afgelegen oerwoudgebieden allesbehalve een betaalde vakantie is. Bloedzuigers, hevige stortregens, drukkende warmte, voetschimmels en onplezierige darmparasieten zijn bijvoorbeeld tropische verrassingen die het verblijf in de wildernis tot een allesbehalve comfortabele ervaring kunnen maken. Maar dat weerhoudt de van passie voor zijn vak stralende entomoloog George McGavin er bijvoorbeeld niet van om lijf en leden op het spel te zetten om een zeldzaam en onbekend insect in zijn vingers te krijgen. Het aanstekelijke enthousiasme van McGavin, de gelauwerde cameraman Gordon Buchanan en avonturier en presentator Steve Backshall zuigt je als kijker als het ware mee in deze avontuurlijke ontdekkingstocht naar het onbekende. ‘Expedition New Guinea’ is dan ook vooral een fraai visueel dagboek waarin de biologische geheimen worden ontrafeld van een junglegebied dat lang verborgen bleef voor het oog van de mensheid. Juist de onbekendheid van veel van de dieren die aan het oog van de kijker voorbijtrekken maakt ‘Expedition New Guinea’ extra spannend en bewerkstelligt dat de film van begin tot eind grotendeels onvoorspelbaar blijft. Hoewel mooie beelden, onder meer van baltsende paradijsvogels en onvoorstelbare hoeveelheden nachtvlinders, natuurlijk niet ontbreken, zet ‘Expedition New Guinea’ sterker in op informatievoorziening en minder op spektakel dan veel andere natuurdocumentaires uit de stal van de BBC.

Dat neemt niet weg dat ‘Expedition New Guinea’ toch een absolute aanrader is die de kijker ook een intiem kijkje in de keuken van de praktische veldbiologie schenkt.

Frank Heinen

‘Expedition New Guinea’ verschijnt dinsdag 28 februari 2012 op DVD en blu-ray.