Eyes Wide Shut (1999)

Regie: Stanley Kubrick | 159 minuten | drama, thriller | Acteurs: Tom Cruise, Nicole Kidman, Madison Eginton, Sydney Pollack, Todd Field, Jackie Sawiris, Leslie Lowe, Peter Benson, Michael Doven, Sky Dumont, Louise J. Taylor, Stewart Thorndike, Randall Paul, Julienne Davis, Lisa Leone

Bijna dertig jaar voordat ‘Eyes Wide Shut’ in première ging, kocht een bevriende journalist in opdracht van Stanley Kubrick de rechten van het boek “Traumnovelle” van Arthur Schnitzler. Stanley Kubrick heeft dus bijna drie decennia lang het idee gehad voor deze film, en dit is tekenend voor de opnames en heropnames van de film. Stanley Kubrick is een ongelofelijke perfectionist, sommige scènes moesten wel tachtig keer opnieuw gefilmd worden. Zelfs nadat Tom Cruise en Nicole Kidman de laatste scènes gefilmd hadden, vroeg Kubrick ze terug te komen, mede omdat de rollen van Victor Ziegler, een patiënt van William, en Marion Nathanson, dochter van een patiënt van William, in eerste instantie met Harvey Keitel en Jennifer Jason Leigh gespeeld werden. Harvey Keitel werd vervangen door Sidney Pollack, omdat de badkamer niet luxueus genoeg was naar Kubrick’s smaak. Er moest namelijk een nieuwe badkamer aangelegd worden, en de tijd die dat zou duren, had Harvey Keitel niet. Jennifer Jason Leigh was ondertussen bezig met het filmen van ‘EXistenZ’, dus haar scènes konden ook niet opnieuw, en ze werd vervangen door Marie Richardson. Al met al duurde het tweeënhalf jaar voordat de film opgenomen was.

Stanley Kubrick heeft een broeierig sfeertje weten te creëren en daar zijn de sexscènes tussen Tom Cruise en Nicole Kidman niet eens debet aan. Het is meer het mysterieuze van het verhaal, in het begin van de film heb je geen idee waar het naar toe gaat en als het dan eindelijk duidelijk wordt is het alsof het al die tijd onvermijdelijk was.

De ontmoeting met Williams vroegere studiegenoot, Nick Nightingale, bijvoorbeeld: in het begin van de film lijkt een losse scène, maar dit blijkt later één van de meest cruciale momenten in de film te zijn. Er zit geen scène in de film die overbodig is. De scènes in het landhuis zijn adembenemend, zeer bizar en indrukwekkend. Eerder macaber dan erotisch. In Amerika zijn deze beelden overigens gedigitaliseerd, zodat de film door de keuring kwam. De film zit vol symboliek en uiteraard, één van Kubricks handelsmerken, verwijzingen naar (zijn andere) films. De naam Bowman is te zien als William door Soho loopt, Bowman is de naam van een karakter uit ‘2001: A Space Odyssey’. Ook de naam Kaminsky uit ‘2001: A Space Odyssey’ komt voor in deze film, eén van de patiënten met wie William de afspraak afzegt heet namelijk zo. Verder ligt er op het nachtkastje van William en Alice, een VHS van ‘Rain Man’, te zien in de marihuanascène. Dit is uiteraard een verwijzing naar de film met Tom Cruise in de hoofdrol.

Hoewel de film hier en daar een beetje traag is en langer duurt dan de gemiddelde film, ga je ongemerkt op in het verhaal en wil je niets liever dan dat het mysterie ontrafeld wordt. Het is een fascinerende film, die je niet zo gemakkelijk zal vergeten.

Monica Meijer

Waardering: 4

Bioscooprelease: 2 september 1999