Ezra (2023)

Regie: Tony Goldwyn | 101 minuten | komedie, drama | Acteurs: William A. Fitzgerald, Bobby Cannavale, Robert De Niro, Vera Farmiga, Rose Byrne, Rainn Wilson, Whoopi Goldberg, Matilda Lawler, Daphne Rubin-Vega, Lois Robbins, Tess Goldwyn, Jackson Frazer

De film ‘Ezra’ is belangrijk om minimaal twee redenen. Ten eerste omdat het deel uitmaakt van een positieve ontwikkeling waarbij representatie van onderbelichte groepen, in dit geval mensen met een autismespectrumstoornis, belangrijk is. Representatie is belangrijk omdat het een realistischere weergave van het leven en de maatschappij is. Verder is het van belang dat zoveel mogelijk mensen zich kunnen identificeren met verhalen die, altijd al, een intiem deel uitmaken van ons leven. Ten tweede: omdat ‘Ezra’ de kijker meeneemt in de onderbelichte wereld van autisten en de invloed die deze heeft op de ouders, verzorgers en de rest van de sociale omgeving.

De schrijver, Tony Spiridakis, een van de beste vrienden van regisseur Tony Goldwyn, heeft het verhaal gebaseerd op zijn autistische zoon en hoe dat zijn leven en huwelijk heeft beïnvloed. Hij gaf het vervolgens aan Tony Goldwyn, omdat hij hier feedback op wilde. Goldwyn was zo onder de indruk dat hij zei dat hij de film moet regisseren en dat ze het samen moeten doen.

‘Ezra’ gaat over Max Brandel (Bobby Cannavale), een stand-up-komiek die met zijn vader, Stan (Robert De Niro) samenwoont. De mannen bekvechten dagelijks als een te-lang-getrouwd stel. Max heeft een autistische zoon, Ezra, met zijn ex-vrouw Jenna (Rose Byrne). De relatie tussen deze twee is als nitroglycerine waarbij Ezra (William A. Fitzgerald) de onbewuste ontsteker is. Ezra zit op een ‘normale’ school maar wordt al snel ervaren als een steen in een goed geoliede machine. Er wordt hem speciaal onderwijs aangeraden waar Max helemaal niet op zit te wachten. Na een incident, met een onbegrepen oorzaak, wordt aan Ezra antipsychotica voorgeschreven. Max, impulsief en agressief, neemt Ezra vervolgens, tegen alle adviezen in, mee op een roadtrip waar psychologische en emotionele knopen worden ontward.

Wanneer mensen met een probleem worden geconfronteerd, leren ze zichzelf kennen. Vaak ontdekken ze dan dat het probleem nooit buiten bestond, maar binnen. Alhoewel ‘autisme’ het vanzelfsprekend thema is, is dit doosje bonbons diverser dan de verpakking doet vermoeden. Wat vooral ook mooi is weergegeven is hoe de eigen demonen worden geprojecteerd op uitdagende situaties. Vaak zijn we Don Quichot die vecht tegen dingen die er eigenlijk niet zijn maar die simpelweg reflecties zijn van de scheuren in onze ziel. Alhoewel deze ondergrondse emotionele rivierstromen, in het verhaal, meer zijn geïmpliceerd dan duidelijk zijn belicht, is het mooi dat dit aspect tenminste is aangestipt.

De regie van Tony Goldwyn is passend bij het onderwerp en draagt bij aan het overbrengen van de grauwheid die met het opvoeden van zo’n kind gepaard kan gaan. Het camerawerk voelt intiem, persoonlijk en lekker rauw. Het effect is dat de kijker wordt meegesleurd in de complexiteit van de opvoeding, onbegrip en de reactie van de wereld hierop. Maar zoals elke film wordt de smaak van het gerecht bepaald door de inbreng van de acteurs.

De lauwerkrans gaat in ieder geval uit naar William A. Fitzgerald, een jonge autistische acteur zonder acteerervaring, die, in overtuiging, niet onderdoet voor de doorgewinterde veteranen zoals De Niro en Cannavale. Wellicht is dit ook mogelijk gemaakt omdat de acteur hier ervaring mee heeft. In een interview in “Jimmy Kimmel Live!” vertelde Tony Goldwyn dat William weinig regie nodig had en zelf ook op ideeën kwam. Tony is zo meegaand geweest om deze ruimte te bieden, wat de film goed ten goede komt. Verdere kudos gaan uit naar Bobby Cannavale en Robert de Niro. Bobby speelt zijn karakter, Max, als een opvliegende zelfdestructiemachine goed en heeft het juiste energiespectrum dat past bij het centrale thema. Ook zijn interactie met Robert De Niro is mooi omdat het een complex onderliggend thema reflecteert, ook een knoop die in het verloop van het verhaal moet worden ontward. Tony Goldwyn heeft een kleine rol als Bruce, de nieuwe vriend van Jenna. Whoopi Goldberg, die samen met Tony Goldwyn in ‘Ghost’ heeft gespeeld, heeft een kleine rol van weinig betekenis. Vera Farmiga, als Grace, streelt de ogen met haar korte maar belangrijke aanwezigheid. Tenslotte moet Rose Byrne (als Jenna) ook worden genoemd die als een lopende lakmoestest voor Max’ zijn gedrag dient. Rainn Wilson, als Nick, is de grappige onderbreking, de adempauze, die het serieuze onderwerp beter laat verteren.

‘Ezra’ is er in geslaagd om te laten zien hoe het is om met autisme te leven. Ook laat het zien dat uitdagingen gemaakt zijn om aan te gaan, en hoe deze bevrijdend voor jezelf kunnen zijn. Sommige verbanden, die het verhaal ten goede zouden kunnen komen, zijn jammer genoeg een beetje onderbelicht gebleven. Desondanks is ‘Ezra’ een film om gezien te hebben. De kracht is dat het ervoor zorgt dat de kijker veel meer begrip krijgt voor autisme. En waar begrip ontstaat, ontstaat tolerantie en vervolgens liefde.

Gerold Kort

Waardering: 3

Bioscooprelease: 30 mei 2024