Fabula (2025)

Regie: Michiel ten Horn | 122 minuten | drama, komedie, misdaad | Acteurs: Fedja van Huêt, Yasin Boynuince, Omer Brams, Norma Dixit, Hannelore Duwe-Scherwat, Will Falize, Paul Fissette, Georg Friedrich, Anthony Gopaul, Izabela Gwizdak, Sezgin Güleç, Bert Impelmans, Ferhat Kaplan, Michiel Kerbosch, David Kross, Livia Lamers, Victor Löw, Hasan Ali Mete, Mateusz Mlodzianowski, Chris Nietvelt, Stefan Perceval, Anniek Pheifer, Tycho Pleiter, Leah Thys, Murat Toker, Olivier van Buuren, Cas van der Horst, Roald van der Linden, Dion Vincken, Wim Weerts, Conny Wilhelmus

Baklavlaai, “het beste van twee werelden” beweert de Turks-Nederlandse Özgür enthousiast over zijn uitgevonden lekkernij. Jos (Fedja van Huêt) moet er niets van weten, hij is “old school” en een veteraan in de onderwereld, maar nog altijd een loopjongen. Deze twee werelden botsen veelvuldig. Wanneer Jos en Özgür een sporttas met geld kwijtraken, komen ze in het krijt te staan bij een gevaarlijke criminele organisatie en zijn ze op elkaar aangewezen. Vervolgens wordt er een blik karikaturen opengetrokken, die het duo helpt, tegenwerkt, of simpelweg een verhaal wil vertellen. ‘Fabula’ behandelt de personages en plotpunten op een vlotte manier, maar bevat intussen ook min of meer uitgediepte thema’s zoals familie en het vertellen van verhalen.

De film is ook in hoge mate bewust van zijn eigen klassieke plotstructuur, wat bijvoorbeeld is terug te zien in de opdeling in hoofdstukken, waar uiteindelijk ook mee gespeeld wordt. De titel ‘Fabula’ betekent in de narratologie ook niet voor niets: de manier waarop een verhaal is georganiseerd. Bovendien is “fabula” een algemene term voor verhaal in het Latijn. Maar deze narratologische betekenis of Latijnse naam, betekent geenszins dat de film van Michiel ten Horn (‘Aanmodderfakker’) een enorm kunstzinnige film is. Sterker nog, deze misdaadkomedie doet meer denken aan een genrefilm, waarbij het inspeelt op (Limburgse) volksverhalen. Deze mini-verhalen worden op een fijne manier overgebracht via een mise en abyme structuur: een verhaal binnen een verhaalwereld.

Verder wordt er in deze Nederlandse film sterk geacteerd. Vooral Fedja van Huêt speelt zoals altijd goed, deze keer met een overtuigend Limburgs accent. Het Limburgse accent, dat ook aanwezig is in de voice-over, sluit trouwens mooi aan bij de toon van de film, die ernst en komedie telkens samenbrengt. Dus als er een overval gepleegd wordt en er een laconieke Limburgse voice-over onder te horen is, zie je de criminelen al snel als amateurs.

Hoewel ‘Fabula’ dus strak in elkaar zit, is er een aspect dat geen waardig onderdeel is van het geheel: de racistische en stereotyperende opmerkingen die zo nu en dan gemaakt worden. Ze lijken in eerste instantie onderdeel van de personageontwikkeling van Jos, maar als hier dan verder weinig aandacht aan wordt besteed, bestaat de kans dat deze opmerkingen genormaliseerd worden, wat niet de bedoeling kan zijn.

Alles bij elkaar is ‘Fabula’ toch een knap originele take op een zo bekend format van de misdaadkomedie, wat resulteert in een uitstekende Nederlandse film die, ondanks de Limburgse invalshoek, veel mensen zal aanspreken. De vloeiende plot en de strakke personages zullen de speelduur voorbij laten vliegen. En bovendien zal je ongetwijfeld zin krijgen in baklavlaai.

Ian van Asch

Waardering: 3.5

Speciale vertoning: IFFR 2025 (openingsfilm)
Bioscooprelease: 10 april 2025