Falcone – Excellent Cadavers (1999)

Regie: Ricky Tognazzi | 90 minuten | drama, thriller, misdaad | Acteurs: Chazz Palminteri, F. Murray Abraham, Anna Galiena, Andy Luotto, Lina Sastri, Arnoldo Foà, Ivo Garrani, Gianmarco Tognazzi, Pierfrancesco Favino, Mattia Sbragia, Francesco Benigno, Mario Erpichini, Victor Cavallo, Giuseppe Cederna, Stefano Benassi, Salvatore Billa, Bruno Bilotta, Paolo Buglioni, Luigi Maria Burruano, Allan Caister, Paolo Calissano, Loris Loddi, Fausto Lombardi, Antonio Manzini, Franco Trevisi

Pas op zijn 41e brak Chazz Palminteri door als acteur. Hij deed dat in Robert De Niro’s regiedebuut ‘A Bronx Tale’ (1993), dat door zowel pers als publiek uitstekend ontvangen werd. Palminteri speelde niet alleen de hoofdrol, hij was ook verantwoordelijk voor het script, dat hij vijf jaar eerder geschreven had naar aanleiding van zijn eigen jeugdherinneringen. Palminteri groeide op in de Italiaans-Amerikaanse wijken van The Bronx, New York, en was al op jonge leeftijd ooggetuige van brute afslachtingen binnen de georganiseerde misdaad. Moordpartijen die een onuitwisbare indruk op de kleine Chazz maakten. Met ‘A Bronx Tale’ was zijn naam gevestigd. Het waren sowieso goede jaren voor de lange New Yorker, want in 1994 ontving hij een Oscarnominatie voor zijn rol in ‘Bullets over Broadway’ van Woody Allen en een jaar later schitterde hij in de succesvolle thriller ‘The Usual Suspects’ (1995).

In de televisiefilm ‘Falcone’ (ook bekend onder de titel ‘Excellent Cadavers’) uit 1999 speelt Palminteri de rol van onderzoeksrechter Giovanni Falcone, de man die zijn leven wijdde aan het opsporen en ontmaskeren van de Cosa Nostra, de Siciliaanse maffia, en dat met zijn leven moest bekopen. Gedurende de jaren tachtig legde de maffia, onder aanvoering van de nietsontziende leider Totò Riina (Victor Cavallo), de complete Italiaanse samenleving zijn wil op. Hun invloed liet zich in alle lagen van de maatschappij gelden: ook politici en rechters lieten zich omkopen. Tegenspraak duldde Riina niet, want wie hem voor de voeten liep werd hardhandig en veelal op bloederige wijze om zeep geholpen. Doorzetter Falcone lukte het om een einde te maken aan de reeks aanslagen, mede dankzij Tomassa Buscetta (F. Murray Abraham), een voormalige maffiabaas die onthullende bekentenissen aflegt. Een megaproces gaat van start, waarin uiteindelijk 342 maffiosi berecht worden. Maar de corruptie zit dieper in de Italiaanse samenleving geworteld dan Falcone en zijn collega Paolo Borsellino (Andy Luotto) lief is…

Wie ingewijd is in de recente Italiaanse geschiedenis, weet hoe dit verhaal afloopt. De film ‘Falcone’ onthult ook al vrij snel wat het lot van de hoofdrolspeler is. Dat neemt weliswaar wat spanning weg, maar geeft regisseur Tognazzi ook de ruimte om zich volledig te focussen op de voorgeschiedenis. Aan de basis van de film ligt het boek ‘Excellent Cadavers’ van Alexander Stille, dat – ook in 1999 – verfilmd werd tot een documentaire. Wat de toevoeging is van de geromantiseerde versie van Tognazzi is de vraag. Zeker aangezien de verfilming vrij sober is en weinig spektakel toevoegt aan de feiten. Het resultaat is een matte, kleurloze film die nog wel aardig wegkijkt maar nauwelijks recht doet aan het indrukwekkende en heroïsche levensverhaal van Falcone, die in eigen land beschouwd wordt als een nationale held. Twee grote Amerikaanse sterren (Palminteri en Abraham) in belangrijke rollen is goed voor wat internationale uitstraling, maar ook zij kunnen de film niet de boost geven die nodig is. Het acteerwerk is degelijk, maar wordt nooit uitzonderlijk.

Het levensverhaal van Giovanni Falcone verdient het om verteld te worden. Regisseur Ricky Tognazzi zocht een tussenvorm van een feitelijke documentaire en een onderhoudend drama. Vooral wat dat laatste betreft schiet de matte verfilming ‘Falcone’ tekort. Gelukkig maakten de gebroeders Andrea en Antonio Frazzi in 2006 met ‘Giovanni Falcone, l’uomo che sfidò Cosa Nostra’ een verfilming die wél recht doet aan de man die van grote betekenis is geweest bij de ontmaskering en ontmanteling van de Cosa Nostra.

Patricia Smagge