Family Plot (1976)

Regie: Alfred Hitchcock | 121 minuten | thriller, komedie | Acteurs: Karen Black, Bruce Dern, Barbara Harris, William Devane, Ed Lauter, Katherine Helmond, Cathleen Nesbitt, Warren J. Kemmerling, Edith Atwater, William Prince, Nicholas Colasanto, Marge Redmond, John Lehne, Charles Tyner, Alexander Lockwood, Martin West

Er zijn vele momenten in zijn carrière geweest waarop Alfred Hitchcock (1899 – 1980) dacht dat hij zijn laatste film aan het maken was. Het zou echter tot 1976 duren voordat daadwerkelijk zijn laatste film in première zou gaan. Geplaagd door gezondheidsproblemen en gewapend met een nieuwe pacemaker maakte Hitchcock de film ‘Family Plot’, naar de roman ‘The Rainbird Pattern’ van de Britse schrijver Victor Canning. Het was Hitchcocks drieënvijftigste productie in vijftig jaar tijd. ‘Family Plot’ werd matig ontvangen, omdat de werkwijze van de oude meester toch wat in het verleden was blijven hangen. En inderdaad, de film was heel wat anders dan wat men in die tijd in de bioscopen te zien kreeg (het horrorgenre vierde halverwege de jaren zeventig hoogtij). En ‘Family Plot’ is zeker niet het beste dat Hitchcock gemaakt heeft. De master of suspense was duidelijk over zijn hoogtepunt heen.

In ‘Family Plot’ speelt Barbara Harris Blanche Tyler, die haar geld verdient door mensen op te lichten. Onder de naam ‘Madame Blanche’ legt ze contact met de doden. Op een dag komt de oude dame Julia Rainbird (Cathleen Nesbitt) bij haar voor een séance. Ze is op zoek naar de buitenechtelijke zoon van haar overleden zuster, die jaren geleden ter adoptie was afgestaan, omdat hij het enige overgebleven familielid is aan wie ze haar fortuin kan afstaan. Ze belooft Blanche $ 10.000 als ze hem weet op te sporen. Blanche zet direct haar vriend, taxichauffeur George (Bruce Dern) aan het werk. Hij gaat op onderzoek uit en stuit op vreemde praktijken. Zijn zoektocht leidt hem naar Arthur Adamson (William Devane) en zijn vriendin Fran (Karen Black), een crimineel koppel dat rijke mensen ontvoert in ruil voor een stel kostbare diamanten. Zij denken dat George en Blanche hun duistere zaakje aan de politie willen verlinken en sturen de gemene Maloney (Ed Lauter) op hen af …

Voor Hitchcockiaanse begrippen is ‘Family Plot’ een zeer luchtige film. Er zijn geen psychologische dubbele bodems, die meesterwerken als ‘Vertigo’ (1958) zo memorabel maakten. ‘Family Plot’ is vooral een amusante komische thriller, die enigszins traag op gang komt. Ernest Lehmann, die eerder al met Hitchcock samenwerkte aan ‘North by Northwest’ (1959), schreef het scenario, dat eigenlijk behoorlijk voorspelbaar was en dat hij volstopte met talloze erotische toespelingen die de koppels naar elkaar maken. Nou hebben de meeste films van Hitchcock een erotische ondertoon, maar zo expliciet als in deze film was het nooit. De oude meester was klaarblijkelijk op zijn retour, aangezien hij zijn acteurs liet improviseren (dat deed hij voorheen nooit!) en hij wat slordig was met het afwerken van de shots. Dit is het beste te zien in de dollemansrit die Blanche en George maken in hun door Maloney gemanipuleerde auto. De scènes werden in de studio gefilmd – Hitchcocks had er een grondige hekel aan om op locatie te filmen – en er is duidelijk te zien dat de acteurs met achtergrondschermen werken. Slordige foutjes die je in het eerdere werk van de regisseur nauwelijks tegenkwam.

Er zijn gelukkig ook een hoop positieve aspecten aan ‘Family Plot’. Zo zijn er voor de liefhebber van het werk van Hitchcock talloze verwijzingen naar eerdere films. De eerder genoemde autorit verwijst bijvoorbeeld naar een zelfde soort tocht die Cary Grant ondernam in ‘North by Northwest’. Ook de acteurs zijn sterk, al werkt de hysterische Barbara Harris (‘Nashville’, 1975) bij vlagen wel wat op de zenuwen. William Devane (‘Marathon Man’, 1976) is geweldig als de aalgladde schurk Adamson. Het is jammer dat de excentrieke Karen Black (‘Five Easy Pieces’, 1970) maar weinig te doen krijgt in haar rol als Fran, al mag ze aan het begin van de film wel even schitteren in een stijlvolle vermomming. Bruce Dern (‘Coming Home’, 1978), waarschijnlijk de bekendste naam uit de cast, is vermakelijk als de sullige George, die duidelijk bij Blanche onder de plak zit. Tenslotte nog Ed Lauter (‘The Longest Yard’, 1974), die door Hitchcock zelf wel eens is omschreven als ‘de beste acteur met wie ik ooit heb samengewerkt’. Van zijn gluiperige personage Maloney wil je eigenlijk nog véél meer zien.

‘Family Plot’ is zeker niet de beste film die Alfred Hitchcock gemaakt heeft. Daarvoor is deze film teveel een komedie en te weinig een thriller. Bovendien ontbreekt de nodige onderhuidse spanning. Maar amusant is de film, vooral dankzij de verbluffende prestaties van de cast vol iconische jaren zeventig acteurs, zeker. Wie meer films van de master of suspense heeft gezien zal bovendien diverse interessante verwijzingen naar eerder werk tegenkomen. ‘Family Plot’ is geen traditionele Hitchcockfilm, maar draagt hoe dan ook zijn naam en stempel. En dat is in principe een kwaliteitsgarantie op zich.

Patricia Smagge

Waardering: 3

Bioscooprelease: 19 augustus 1976