Far from Heaven (2003)

Regie: Todd Haynes | 107 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Julianne Moore, Dennis Quaid, Dennis Haysbert, James Rebhorn, Patricia Clarkson, Viola Davis, Bette Henritze, Michael Gaston, Ryan Ward, Lindsay Andretta, Jordan Puryear, Kyle Timothy Smith, Celia Weston, Barbara Garrick, Olivia Birkelund

Tegenwoordig wordt het begrip melodrama meesmuilend uitgesproken. Melodrama is voor ons de hapklare relatieproblematiek van de soaps waarbij razendsnelle afwisselingen tussen trouw en ontrouw, overspel, onechte kinderen en andere ellende niemand meer verbazen. Die verwording is jammer, want melodrama is geenszins een synoniem voor goedkope stuiverromantiek. Grootmeester van het klassieke melodrama is de van oorsprong Duitse regisseur Douglas Sirk (ne Detlef Sierck) die in de jaren vijftig prachtige tranentrekkers maakte als ‘All That Heaven Allows’, ‘Written on the Wind’ en ‘An Imitation of Life’. In prachtig technicolor legde Sirk de levens vast van mensen die op zoek waren naar liefde maar gehinderd werden door klassenverschillen, ambitie, gebondenheid of andere aardse zaken.

Todd Haynes heeft deze meesterwerken van Sirk voor ogen gehad toen hij ‘Far From Heaven’ maakte. De titel verwijst al naar ‘All That Heaven Allows’ waarin een vergelijkbare thematiek zit. Ook hier speelt de liefde tussen een vrouw en haar, van een lagere klasse afkomstige, tuinman een rol. De symboliek van de natuur, het conflict tussen natuur en cultuur, is in beide films prominent aanwezig. Haynes’ inhoudelijke verwerking is natuurlijk eigentijdser, voor Sirk was een onderwerp als homosexualiteit natuurlijk nog taboe, maar ook Sirk bracht in ‘An Imitation of Life’ al de rassenproblematiek naar voren.

En toch zit het meesterlijke van ‘Far From Heaven’ niet in deze ode aan Sirk. Fraaier nog wordt de film door het gebruik van scenografische oplossingen die doen denken aan de zwijgende film. Handelingen worden uitvergroot, muziek nadrukkelijk ingezet, reacties overdreven. Het zijn die momenten, bijvoorbeeld als de verhouding tussen Cathy Whitaker en haar conventionele omgeving benadrukt wordt, die de film verrassend maken en er zorg voor dragen dat de toonzetting niet te zwaar op de hand wordt.

Julianne Moore speelt een rol die haar zo onderhand op het lijf geschreven lijkt, die van klassieke huisvrouw die ontwricht raakt uit haar bestaan. Eerder speelde ze in Haynes’ ‘Safe’ een soortgelijke rol en onlangs nog in ‘The Hours’. Moore is eigenlijk altijd goed omdat ze een rafelige schoonheid koppelt aan fragiliteit en sensualiteit. De mannelijke rollen zijn voor Dennis Quaid die aangenaam verrast en laat zien meer in zijn mars te hebben dan die enorme smile en voor Dennis Haysbert die zo’n sympathieke tuinman neerzet dat het eigenlijk niet meer geloofwaardig is.

‘Far From Heaven’ is een prachtige film, een feest der herkenning voor de ervaren filmkijker die zin krijgt het hele oeuvre van Douglas Sirk nog eens te zien en een verrassing voor een jonger publiek dat niet gewend zal zijn aan deze behandeling van soapy thema’s. Kijken dus!

Redactie Cinemagazine

Waardering: 4

Bioscooprelease: 5 juni 2003