Faustrecht der Freiheit (1975)

Regie: Rainer Werner Fassbinder | 123 minuten | drama, romantiek, misdaad | Acteurs: Eugen Thiess, Rainer Werner Fassbinder, Karlheinz Böhm, Adrian Hoven, Christiane Maybach, Harry Baer, Hans Zander, Kurt Raab, Rudolf Lenz, Karl Scheydt, Peter Kern, Karl-Heinz Staudenmeyer, Walter Sedlmayr, Bruce Low, Marquard Bohm

Rainer Werner Fassbinder staat bekend om zijn rauwe compromisloze films, die niet voor iedereen even toegankelijk zijn. Zo ook met ‘Faustrecht der Freiheit’. De film, die autobiografische elementen bevat, speelt zich af in het gay-circuit van de jaren zeventig en gaat over manipulatie en vernietiging van het individu.

Fassbinder heeft de voorkeur om vanuit het gezichtspunt van minderheidsgroeperingen te filmen, waarbij hij niet schroomt om vooroordelen te gebruiken of te misbruiken. Zo wekt hij medelijden op voor zijn personages, maar aan de andere kant maakt hij dezelfde personages weer met de grond gelijk. De manier waarop dit gebeurt, is dan weer kenmerkend voor zijn filmstijl: onverbloemd en zonder scrupules.

In ‘Faustrecht der Freiheit’ zien we hoe de naïeve homo, Franz Biberkopf, uit de arbeidersklasse zich na het winnen van 500.000 DM begeeft in het wereldje van de hautaine bemiddelde homo’s. Franz denkt dat hij vanwege zijn persoon geaccepteerd wordt, maar gedurende de film wordt het duidelijk dat men alleen maar op zijn geld uit is. De kijker krijgt medelijden met Franz, die zich realiseert dat hij niet thuis hoort in de hogere kringen van de maatschappij. Hij probeert tevergeefs zich aan te passen, maar zakt daar door zijn naïviteit steeds dieper weg. Zijn vrienden uit de arbeidersklasse bieden hem de helpende hand, maar zijn liefde voor Werner, die hem onder valse voorwendselen bijna al zijn geld afpakt, heeft hem verblind en maakt hem destructief.

De film heeft geen dure special-effects of glamourachtige beelden, maar realistische low budget filmshots. Het gebrek aan geld heeft Rainer Werner Fassbinder hiertoe gedwongen, maar het past zeer goed bij het verhaal. Rainer Werner Fassbinder, die vaak meerdere taken op zich neemt gedurende het maken van een film, speelt hier zeer verdienstelijk de rol van Franz. Zijn tegenspelers zijn, ondanks dat hun spel van mindere kwaliteit is, wel goed gecast.

‘Faustrecht der Freiheit’ is één van de films van Rainer Werner Fassbinder die je zeker gezien moet hebben.

Lodi Meijer

Waardering: 4.5