Favoriete films van Cinemagazine-recensenten 2018
Hieronder een overzicht van wat (een aantal van de) recensenten van Cinemagazine tot hun favoriete films van het afgelopen bioscoopjaar 2018 rekenen. En omdat wij natuurlijk, net als jullie, ook lang niet alle films die dit jaar in de bioscoop uitkwamen (het zijn er dit jaar 419, weer meer dan vorig jaar!!) – zie voor de complete lijst onze lijst op Letterboxd.com) hebben kunnen zien, of het lastig kiezen is, noemen we in sommige gevallen ook de films die niet gezien zijn en waarvan verwacht wordt dat ze wel een top tien plekje verdienen, of de films die net de top 3 niet haalden, of die de top 3 nooit zullen halen…
Frank Heinen
1. The Ancient Woods
Scherper, grootser, beter en spectaculairder: dat zijn de belangrijkste kenmerken van de meeste grote natuurproducties die de laatste jaren het levenslicht zien. In ‘The Ancient Woods’ kiest de Litouwse regisseur Mindaugas Survila echter voor een verfrissende, compleet andere aanpak en blinkt daardoor uit in originaliteit. Geen bombastische muziek of alwetende vertelstem, maar alleen de geluiden van het bos. Het resultaat is een haast meditatieve film over het rijkgeschakeerde leven in de nog resterende Oost-Europese oerbossen. De film bezit een zekere abstractie, sereniteit en tijdloosheid die veel dichter bij een waarlijk pure natuurervaring komt dan de meeste genregenoten.
2. The Shape of Water
Een moralistische fabel, een onconventioneel liefdesverhaal, een sprookje voor volwassenen met verbeeldingskracht, een gloedvol protest tegen discriminatie, een artistieke aanklacht tegen het speciesme of een oproep om het vreemde te omarmen in plaats van te vrezen; het zijn allemaal interpretaties die je kunt loslaten op dit meesterwerk van de flamboyante Mexicaanse filmmaker Guillermo del Toro. Zonder meer een van de meest innemende films van het jaar.
3. The Death of Stalin
Een onderwerp als de dood van een van de meest wrede en gevreesde tirannen uit de moderne geschiedenis lijkt zich niet direct te lenen voor een humorvolle verhandeling. Met ‘The Death of Stalin’ slaagt de Schots-Italiaanse regisseur Armando Iannucci er echter wonderwel in om een zwaar en beladen historisch onderwerp om te zetten in een absurdistische klucht die sterk doet denken aan de typisch Britse gymnasiumhumor van Monty Python (niet voor niets zien we Python-lid Michael Palin ook terug in deze film). Een wonderlijke, wrang-komische film die prima balanceert tussen satire, galgenhumor en grimmigheid. Bovendien legt ‘The Death of Stalin’ met veel panache en vinnigheid de scrupuleuze machinaties van een moreel corrupt regime bloot.
Overige toppers:
Three Billboards out of Ebbing, Missouri, A Quiet Place, Deadpool 2, Bohemian Rhapsody, Black Panther
Gemist, maar wel hoge verwachtingen:
Under the Silver Lake, BlacKkKlansman, Utøya
Beste horrorfilm: Hereditary
Op horrorvlak was het surrealistische en dwarse epos ‘Mandy’ zeker een kandidaat voor de titel van genrefilm van het jaar. Maar het veelbesproken ‘Hereditary’ was nog een stukje beter en had ook gewoon bij mijn algemene lijstje van drie favoriete films van het jaar kunnen staan. De film is bloedeng, maar niet op de manier die je als horrorfanaat direct voor ogen hebt. Het tempo is bijvoorbeeld traag en beschouwend. Extra knap is dat de getoonde en gesuggereerde gruwelen niet aanvoelen als een klap in je gezicht, maar veel meer als een vlijmscherpe splinter die langzaam, en uiteindelijk steeds dieper, je vlees binnenkruipt. ‘Hereditary’ is ook geen film die braaf binnen de lijntjes kleurt. Het is een prent die zeker put uit de rijke traditie aan spook- en heksenfilms, maar net zozeer een gitzwart familiedrama is. Zware thema’s als rouw, verdriet en verlies worden niet geschuwd, waarbij een sterk acterende Toni Collette het ontnuchterende gezicht wordt van de grenzeloze ellende die het leven over sommige ongelukkige zielen uitstort.
Gerold Kort
1. Suspiria
Regisseur Luca Guadagnino heeft, met zijn remake van Dario Argento’s cult classic ‘Suspiria’, het horrorgenre nieuw leven in geblazen. Het verhaal, dat zich afspeelt in Berlijn (1977), gaat over een danseres die zich aansluit bij een prestigieuze dansschool maar ontdekt dat niets is wat het lijkt. De film bevat scènes die je ervan overtuigen dat de filmmaker niet in Hollywood maar in een psychiatrisch gesticht thuis hoort. Het is een symfonie van gechoreografeerde gestoordheid die je meeneemt naar de donkere passages van de menselijke geest en je tracht te verdrinken in zwarte golven van verderf. ‘Suspiria’ herinnert de horrorfan eraan waarom het geweldig is te leven. En dan vooral in 2018.
2. Three Billboards Outside Ebbing, Missouri
Een moeder huurt drie reclameborden om de lokale autoriteiten uit te dagen om de zaak van haar vermoorde en verkrachte dochter op te lossen. Frances McDormand zet een sterk personage neer van een tot op het bot verbitterde moeder die niets meer te verliezen heeft en tot het uiterste gaat de politie te dwingen het mysterie rond haar dochter niet los te laten. Met zwarte humor zet Martin McDonagh (regisseur, schrijver) een verhaal neer over de wervelwind van blind verdriet, de diepte van moederliefde en het licht van menselijkheid die soms op onwaarschijnlijke plekken gevonden wordt.
3. Hereditary
Net zoals ‘Suspiria’ is ‘Hereditary’ een rollercoaster van krankzinnigheid die de kijker onderdompelt in angst die de kern van ons bestaan op haar grondvesten doet schudden. Wanneer je denkt dat je alles in horror gezien hebt, think again.
Top 3 gemist of nog te zien:
1. Roma
2. Shoplifters
3. First Reformed
Patricia Smagge
1. Isle of Dogs
Als Wes Anderson met een nieuwe film komt, is dat voor mij altijd iets om naar uit te kijken. Anderson is een meester in het creëren van fantasierijke nieuwe werelden en kiest daarbij niet altijd de gemakkelijkste weg. ‘Isle of Dogs’ is een stop-motionfilm rond een hondenkolonie die door de Japanse dictator verbannen wordt naar een eiland. Hoewel het verhaal vrij rechttoe-rechtaan is, weet Anderson er actuele thema’s en politieke relevantie in te verwerken. Maar ‘Isle of Dogs’ is vooral een lust voor het oog; een film waarin zo veel te zien en te beleven is dat je hem direct na de eindcredits weer wilt zien.
2. Three Billboards outside Ebbing, Missouri
Het jaar was amper begonnen of we werden door Martin McDonagh getrakteerd op wat één van de beste films van 2018 zou blijken: ‘Three Billboards outside Ebbing, Missouri’. Een film die telkens een andere afslag neemt dan je zou verwachten en die indruk maakt met verbluffend acteerwerk van Frances McDormand en Sam Rockwell. Een film die enerzijds met beide benen op de grond staat, maar anderzijds aanspoort tot bezinning, die je net zo hard aan het lachen als aan het huilen maakt en waarin alle puzzelstukjes perfect op hun plaats vallen.
3. God’s Own Country
‘God’s Own Country’ is een prachtig, gelaagd en universeel liefdesverhaal over een jongeman die zich geen raad weet met zijn emoties omdat hem dat nooit geleerd is. Een bijzonder persoonlijk document van regisseur en scenarioschrijver Frances Lee, waarin vanuit alle poriën de liefde voor het platteland uit zijn jeugd doorsijpelt. Zo kil als de wind en de regen kan zijn op de eindeloze weidevlakten van Yorkshire en zo hard als het boerenleven daar kan zijn, zo warm en teder omarmt Lee zijn personages, hun onderlinge relaties en zijn geboortegrond.
Eervolle vermeldingen:
Foxtrot, Call Me by Your Name, The Florida Project, The Shape of Water, Sweet Country, Beast, First Man, Den Skyldige, A Star is Born
Ton te Slaa
1. The Florida Project
Een film die nog heel lang na het kijken onderhuids door siddert. Wat een hopeloosheid en wat een goed acteerwerk.
2. So Help Me God
Belgische documentaire over een excentrieke onderzoeksrechter. Het is een fascinerend kijkje in een wereld die normaal onzichtbaar blijft. De rechter in kwestie, Anne Gruwez, is een bijzondere gids en een boeiend karakter om te volgen.
3. Avengers: Infinity War
Voor een film die zo veel karakters en verhaallijnen moeten combineren, is ‘Avengers: Infinity War’ goed geslaagd. Mede door een overzichtelijk plot is het een superheldenepos dat smaakt naar meer.
Beste korte documentaire: ‘De Spelende Mens’
Eigenlijk is dit alleen al een geweldige documentaire vanwege het shot van een man met een “Gangster”-blingblingshirt op een gezellig avondje sjoelen.
Top 3 nog niet gezien:
1. Roma
2. Jij bent mijn vriend
3. A Star is Born
Alex Mazereeuw
1. Roma
Waar je je in het eerste uur vooral vergaapt aan de technische aspecten van dit schitterend intieme meesterwerk van Alfonso Cuarón, sleept de regisseur je in het tweede deel mee op een zinderende, emotionele odyssee. Ik kon mijn adem vanaf dat moment eigenlijk alleen nog maar inhouden, van de ijzingwekkende scène in een meubelzaak tot een angstaanjagende bevallingsscène, uiteindelijk uitmondend in een ijzingwekkende en hartverscheurende sequentie op het strand en in de zee (dat geluid!). Een in prachtig zwart-wit gefilmd cinematografisch meesterwerk dat zijn weerga niet kent en een geheide Oscarfavoriet. Enerverend en intiem, klein maar ook o zo groots. Wat een filmjaar.
2. First Reformed
Het is dat Eye daar was met filmprogramma Previously Unreleased, anders hadden we dit bezwerende meesterwerk van Paul Schrader wellicht nooit in de Nederlandse bioscopen kunnen zien. Ethan Hawke geeft de performance van zijn leven als priester Ernst Toller. Als een van zijn vaste bezoekers, een radicale milieu-activist, zelfmoord pleegt raakt Toller steeds meer in de ban van de menselijke onwil om toe te geven aan klimaatverandering. We zien Toller steeds meer uit zijn pantser breken en zien hem steeds radicaler worden. Wat is het doel eigenlijk nog wanneer alles verloren lijkt? Wellicht geeft de waanzinnige slotscène een antwoord. Weinig mensen zullen ‘First Reformed’ gezien hebben, maar liepen daarmee een schitterende, modern-tragische odyssee mis die onvermijdelijk vragen oproept over onze lotsbestemming.
3. Hereditary
Debuterend regisseur Ari Aster weet de kijker heel langzaam en subtiel mee te sleuren in de door innerlijke demonen bevuilde binnenwereld van de personages, en heeft nauwelijks schrikmomenten nodig om de kijker de horror te laten voelen, al herbergt de film wel één van de meest choquerende scènes van dit filmjaar. Maar ‘Hereditary’ is bovenal de film van een weergaloze en Oscarwaardige Toni Collette. Kijk hoe ze tegenover van een praatgroep ogenschijnlijk onverschillig haar gruwelijke familiegeschiedenis uit de doeken doet. Of hoe ze tijdens het eten door laat schemeren hoezeer ze zich stoort aan de hechte band tussen haar man en zoon. ‘Hereditary’ duikt diep in de donkerste krochten van de menselijke ziel en laat ons daar nauwelijks nog uit ontsnappen. Eng, tragisch, beklemmend en bij vlagen zelfs wrang komisch.
Beste Nederlandse film: Niemand in de stad
Had de pech dat 2018 zo’n uitzonderlijk sterk filmjaar was, anders was ‘Niemand in de stad’ wellicht op wat meer lijstjes terug te vinden. Want daar waar het Nederlandse bioscoopaanbod voornamelijk geregeerd wordt door inwisselbare eenheidsworst en kleine arthousedrama’s, liet het regiedebuut van Michiel van Erp zich moeilijk in een categorie vangen. Als ‘Niemand in de stad’ vooral iets was, was het een melancholische ode aan het jong zijn en tegelijkertijd een rauw-realistische blik op volwassenwording. Mijn wens voor filmjaar 2019 is dan ook dat Nederlandse filmmakers wat meer buiten de lijntjes durven te kleuren, al is dat met films als ‘Verliefd op Cuba’ in het verschiet waarschijnlijk valse hoop.
Frank v.d. Ven
1. Hereditary
De hype rond deze film was uiteindelijk zeker gerechtvaardigd. ‘Hereditary’ is zeker niet de engste horror ooit, maar wel een van de naarste. De naargeestige sfeer in combinatie met het briljante acteerwerk en de creepy soundtrack maken deze film ontzettend beklemmend. Zonder meer de meest intense productie van 2018.
2. Spider-Man: Into the Spider-Verse
Als Spider-Fan kun je niet om deze film heen. Phil Lord en Christopher Miller – de makers van geniale films als ‘Cloudy with a Chance of Meatballs’ en ‘The Lego Movie’ – flikken het opnieuw. ‘Spider-Man: Into the Spider-Verse’ is een ode aan het iconische stripfiguur en kenmerkt zich door de gelaagde humor en het hoge tempo. De animatie is van een hoog niveau en de liefde voor het bronmateriaal spat ervan af.
3. Juliet, Naked
Ietwat schrijnende, maar tegelijkertijd erg charmante film over een uit elkaar gegroeid stel, muziek en verwachtingspatronen. Fantastisch acteerwerk van Ethan Hawke, Chris O’Dowd en Rose Byrne maken van deze dramedy een feestje. Snobistische muziekliefhebbers zullen zeker smullen van deze charmante film.
Henny Wouters
1. Roma
Was 2017 een filmjaar zonder uitzonderlijke hoogtepunten, in 2018 werden we bedolven onder de prachtfilms. Onbetwist hoogtepunt is een twee uur durende autobiografische mijmering, in zwart wit, zonder plot, zonder loutering, met een muizig dienstmeisje als hoofdpersoon, in een tempo waarmee je alleen de echte arthouseliefhebber een plezier doet. Maar wat een onwaarschijnlijke proeve van bekwaamheid levert dit op. Van de sublieme cinematografie tot het verraderlijk subtiele script en de vele momenten van ontroering, alles in deze verrukkelijke film ademt maximaal meesterschap. Dat maakt Alfonso Cuarón’s ‘Roma’ hét meesterwerk van 2018.
2. Western
Ook een film waarin op het oog bijzonder weinig gebeurt. Een groepje Duitse bouwvakkers vertrekt naar een afgelegen streek in Bulgarije om daar te werken aan een waterkrachtcentrale. Ze planten een Duitse vlag op hun werkplaats, maken kennis met de bewoners van het naburig dorp en proberen er het beste van te maken. De twee uur die ‘Western’ duurt beleven we de dynamiek tussen vreemdelingen en bewoners, waarbij vriendschappen én vijandschappen worden gesmeed, en de dreiging van geweld nooit ver weg is. Zoals in de ouderwetse western. En zoals in de op drift geraakte maatschappij van nu. Dat boeit, van de eerste tot de laatste minuut.
3. Utøya 22 juli
Tegenover de evenwichtige kalmte van ‘Roma’ en ‘Western’ kwam de meest intense filmervaring van 2018 in de vorm van Erik Poppe’s ‘Utøya 22 juli’. Als kijker beleven we een paar rustige minuten op dit Noorse eiland voordat daar de hel losbreekt. Samen met het fictieve karakter Kaja rennen we mee over het van God verlaten eiland, terwijl om ons heen de jonge zomerkampers vluchten, sterven of schuilen voor de schutter. Zelden kwam de verschrikking van een terroristische moordpartij zo dichtbij. Geen prettige ervaring, wel een indringende en urgente.
2018: The Sequel
Niet eens zo lang geleden werden sequels vooral gemaakt om de kas van filmmaatschappijen te spekken. Ongeïnspireerde imitaties van het oorspronkelijke werk, met min of meer hetzelfde verhaal, dezelfde grappen, dezelfde verrassingen (die logischerwijs niet meer verrasten). Hoe anders is het nu. In 2018 werden we vergast op een flink aantal sequels die wél geïnspireerd, grappig en écht verrassend waren. Van The Incredibles en Deadpool tot Ant Man, Mission Impossible en Sicario. Wordt hopelijk vervolgd in 2019!
Jan-Kees Verschuure
1. 3 Tage in Quiberon
geïnspireerd rehab-drama, met Marie Bäumer als indrukwekkende Romy Schneider, geplaagd door de tol van de roem, eenzaamheid en alcoholproblemen. Schneider komt naar voren als naïef, impulsief en levenslustig, terwijl haar omgeving slechts egoïstische belangen lijkt te hebben, en zelfs de meest trouwe reisgenoten des levens uiteindelijk voor zichzelf kiezen. Deze grimmige wijsheid wordt er door regisseur Emily Atef subtiel en beheerst ingewreven.
2. Zagros
overspeldrama met Koerdische echtelieden, gescheiden door asielkwestie. Hoofdrolspelers Halima Ilter (Havin) en Feyyaz Duman (Zagros) tonen zich zeer adequaat; er is een geserreerde vorm van chemie, alsof de twee niet zonder elkaar kunnen maar ook ingedut zijn. Havin heeft flair, Zagros oprechte toewijding – zoals dat zo vaak gaat in relaties. En Koerden wantrouwen hetzelfde als westerlingen, omdat het hart maar één kleur kent. Het is dezelfde kleur als die van de wraak.
3. Het oneindige zoeken
Levensverhaal van graficus M.C. Escher, mede opgetekend door zijn oudste zoon. Hoewel het schoolse karakter van de vertelling statisch kan overkomen, is het volgen van de zoektocht van Escher aan de hand van diens werk uiterst bevredigend. Is de natuur zelf mathematisch, of verbeeldt Escher de werkelijkheid op eigen wijze? Leerzame materie dit, gepresenteerd als ware je een reisgenoot in de ontwikkeling van M.C. Escher, die ons met zijn werk voor eeuwig te slim af is.
Niet gezien: Cold War, Three Billboards en Under the Silver Lake.