Favoriete films van Cinemagazine-recensenten 2020

Tja, 2020. Een misschien wel catastrofaal jaar voor veel bioscopen en filmtheaters. Door COVID-19 moesten bioscopen sluiten van half maart tot 1 juni en daarna waren er strenge regels: geen volle zalen met maximaal 30 bezoekers. De rest van het jaar leek het goed te gaan, maar toch moesten in november (van 5 tot en met 18 november) en december (vanaf half december tot 19 januari 2021) de deuren gesloten blijven. Dat betekende een andere benadering: veel films verschenen sneller op VOD of verdwenen helemaal van de releaselijst. Hieronder brengen we toch een overzicht van wat (een aantal van de) recensenten van Cinemagazine tot hun favoriete films van het afgelopen bioscoopjaar 2020 rekenen. Ze kozen hierbij een top drie uit de officiële bioscoopreleases (zie voor de complete lijst onze lijst op Letterboxd.com). Dit vullen ze aan met films die niet gezien zijn en waarvan verwacht wordt dat ze wel een top tien plekje verdienen, of films die op een andere manier hun plekje in de spotlight verdienen.

Frank Heinen

1. Jojo Rabbit
Een gedurfde combinatie van spitsvondige humor en oorlogsdrama die wonderlijk goed uitpakt. Soms dolkomisch, af en toe hartverscheurend, maar altijd messcherp. Juist het absurdistische karakter van de imaginaire Hitler en veel van zijn medenazi’s laat heel goed zien hoe verknipt het nationaalsocialistische gedachtegoed omtrent de Joodse medemens is. Opnieuw een meesterwerk van Taika Waititi dat bijna net zo goed is als zijn meesterlijke vampierparodie ‘What We Do in the Shadows’.

2. The Lighthouse
‘The Lighthouse’ is een film die zeker niet iedereen zal bekoren. De pompeuze dialogen, het archaïsche zeemansjargon, de vele verwijzingen naar de antieke Griekse mythologie en de rauwheid zorgen namelijk voor een excentrieke, niet eenvoudig toegankelijke en bij tijd en wijle bizarre film. Een buitenissige verstrengeling van mythe, magie en werkelijkheid, verpakt in donkere zwart-witbeelden en begeleid door een onheilspellend loeiende misthoorn die fungeert als auditieve voorspeller van het onafwendbare onheil. Het resultaat is een theatraal horrordrama dat een verontrustend inkijkje biedt in wat langdurige eenzaamheid en afzondering kunnen doen met de menselijke ziel. Een film die na het al even beklemmende ‘The Witch’ opnieuw een bevestiging is van het talent van filmmaker Robert Eggers.

3. Color Out of Space
Lovecraftiaanse horror is lastig te vertalen naar het scherm. Dat blijkt wel uit de vele (middel)matige filmische adaptaties van het werk van de Amerikaanse schrijver die in de loop der decennia zijn verschenen. ‘Color Out of Space’ is een verrassende en prettige uitzondering op de regel. De abstracte en kosmische horror van Lovecraft komt hier prima tot zijn recht en ontvouwt zich in al zijn gruwelijkheid en vreemdheid. Geen overbodig getheoretiseer over de oorsprong van het mysterieuze kwaad uit de ruimte, maar de volle focus op de hallucinante kleuren en gebeurtenissen die de hoofdpersonen tot waanzin drijven. Waar het schmierende acteerwerk van Nicolas Cage in sommige films vooral irritatie opwekt, is het hier prima op zijn plaats. Een van de karakteristieke elementen in de verhalen van Lovecraft is namelijk dat de hoofdpersonen in totale waanzin vervallen als ze geconfronteerd worden met de gruwelen van het leven en de kosmos die hun voorstellingsvermogen te boven gaan. Cage trekt alle registers open bij het vertolken van een man die alles verliest en in sneltreinvaart afstevent op een volledige zinsverbijstering.

Eervolle vermeldingen
1917, Dark Waters, The Invisible Man, David Attenborough: A Life on our Planet, The Cordillera of Dreams, Elephants Up Close

Gemist
Tenet, Da 5 Bloods

Henny Wouters

1. Beanpole
Kort na de oorlog was het leven geen feest in Leningrad. Honger, trauma, oorlogswonden en een aan puin geschoten stad. Kameraad Stalin was aan de macht, burgers leefden boven op elkaar in huurkazernes. In ‘Beanpole’ ontmoeten we twee vriendinnen die in de oorlog hebben meegevochten en die er ondanks de zware trauma’s toch nog iets van proberen te maken. Hoe moeilijk dat ook is. In dit verpletterende drama is werkelijk alles van superieure kwaliteit. Cinematografie, acteren, verhaal, dialogen en zelfs die paar staaltjes van lompe Russische humor. Met als boodschap dat de mens ondanks alle ellende bijna altijd weer opkrabbelt. Bijna.

2. Jojo Rabbit
Ook al een film over de oorlog, maar van een heel ander soort. In ‘Jojo Rabbit’ zijn we getuige van de imaginaire vriendschap tussen een jochie bij de Hitlerjugend en Adolf Hitler zelf. Regisseur Taika Waititi nam met deze originele mengeling van humor, oorlogsdrama en coming of age een niet te overschatten risico. Maar hij komt er mee weg, en hoe. ‘Jojo Rabbit’ is hilarisch en hartverscheurend, gewelddadig en lief, lomp en genuanceerd. Met de charismatische Thomasin McKenzie als jonge onderduikster en Scarlett Johansson als Jojo’s moeder. Het zal niet ieders smaak zijn, maar dit is een film die nog decennia meekan.

3. Little Women
Ook in ‘Little Women’ is het oorlog, maar die speelt slechts een indirecte rol. In dit zachtmoedige drama ontmoeten we vier jonge zussen in het Amerika van de burgeroorlog, de jaren 60 van de 19e eeuw. We volgen de vrouwen op hun zoektocht naar liefde en geluk, waarbij de een net wat succesvoller is dan de ander. Liefde, literatuur, emancipatie, ziekte, het komt allemaal terug in deze genietbare verfilming van de literaire klassieker. Waar verder niets opmerkelijks aan is, behalve dat er echt niets op aan te merken is. En soms is dat genoeg.

Coronaproof Award 2020
In tijden van corona bleken we films niet alleen op hun kwaliteit te beoordelen maar ook of ze zich nog een beetje aan de coronaregels hielden. Handen schudden? Zoenen? Geen anderhalve meter afstand? Wie oorlogsfilm ‘1917’ bekeek zag vooral een superspreaderevent. Boven op elkaar in de loopgraven? Dat kan niet goed gaan. Keek je naar ‘The Invisible Man’ dan hoopte je stiekem op een onzichtbare man met een felgekleurd mondkapje. De winnaar van de Coronaproof Award 2020 moet haast wel naar ‘The Lighthouse’ gaan. Twee kerels in een complete lockdown, op een verlaten eiland waar nooit iemand aanmeert. Veiliger kan niet. Mooie award, van harte gefeliciteerd, al hadden wij dit rommelige drama liever overgeslagen.

Patricia Smagge

1. Wolfwalkers
Met ‘Wolfwalkers’ doet Cartoon Saloon het publiek versteld staan met duizelingwekkende visuele pracht, rijke fantasieën en oprechte ontroering, in een film waar een aanstekelijk respect uitspreekt voor niet alleen de natuur met al zijn wonderen, maar ook voor (jonge) vrouwen met een sterke eigen wil én de veelzijdigheid van het Ierse culturele erfgoed.

2. Queen & Slim
Een film die politieke misstanden aan de kaak stelt, zonder dat het een politieke film is. Dankzij de trefzekere regievan debutante (!) Matsoukas en het innemende spel van Daniel Kaluuya en ontdekking Jodie Turner-Smith heeft deze film een krachtig kloppend hart en krijgen de verhalen die rond #BlackLivesMatter een gezicht. Met een sidderend einde waar je stil van wordt.

3. Hope
Dit Noorse relatiedrama biedt een verrassend nuchtere, hier en daar confronterend oprechte maar vooral ontroerende kijk op hoe twee mensen die elkaar liefhebben, maar uit elkaar zijn gegroeid omdat ze hun liefde geen aandacht meer hebben gegeven, weer opnieuw tot elkaar veroordeeld worden.

Ook erg goed: 1917, Dark Waters, Jacob, Mimmi en de pratende honden, Onward, Honey Boy, Tenet, Shirley

Beste VOD-release
Ma Rainey’s Black Bottom
Verfilmd toneelstuk van August Wilson dat zich weliswaar afspeelt in 1927 maar nog verrassend actueel is. Laatste hoogstandje van Chadwick Boseman, die in augustus overleed en met zijn rol als de tragische trombonist Levee nog maar eens benadrukt hoe vreselijk jammer het is dat we nooit meer een nieuwe film van hem te zien krijgen.

Nederlandse verrassing: Buladó (als De slag om de Schelde niet was uitgesteld, had deze hier ook bij gestaan)

Beste documentaire: QT8

Helaas gemist: Never Rarely Sometimes Always, Babyteeth, L’été ’85, The Trial of the Chicago Seven, Kajillionaire, Mank, Ammonite

Ruud Stift

1. Babyteeth
Kanker, je zult het maar hebben. De hoofdrolspeelster, een uitmuntende Eliza Scanlen, heeft die verschrikkelijke ziekte, maar blijft desondanks gewoon haar ding doen. Zoals verliefd worden op Moses, een drugsverslaafde jongeman. Haar ouders zien het allemaal lijdzaam aan…
Innemend, bitterzoet, eigenzinnig, heart-breaking. Kortom: een must-see tranentrekker, die toch weet te sprankelen en nooit te ‘zwaar’ aan voelt. Uniek in zijn benadering!

2. Just 6.5
Drugsverslaving in Iran. Het land kent liefst 6.5 miljoen gevallen (!). Ontnuchterend, want hoe vecht je tegen een onverslaanbaar beest? Een scherp pamflet en een wrang beeld van het hedendaagse Iran. Alles heeft zijn keerzijde, niks is zwart-wit, daar komt ‘good-bad cop’ Samad achter tijdens zijn jacht op drugsbaron Nasser. Misdaadtriller waar je op het puntje van je stoel van geniet. Spannend en emotioneel beladen.

3. Les Misérables
Explosief en rauw, deze film over de botsing tussen agenten en jongeren in de buitenwijken (banlieues) van Parijs. Nieuweling Stéphane moet zich noodgedwongen de mores eigen maken die de snelkookpan Parijs met zich meebrengt. Hij en zijn ervaren collega’s Chris en Gwada balanceren elke dag op een slap koord. Je schrikt je soms rot wat jonge gastjes allemaal uitvreten. Een realistische mokerslag!

Flops van 2020:

True History of the Kelly Gang
Wel of niet waargebeurd? Ach, lekker belangrijk. Dit is echt een film om te mijden. Over de bende van de beruchte Australische bandiet Ned Kelly. Bijna geen touw aan vast te knopen en gemaakt arty-farty. De hoofdrolspelers doen hun best, maar het is allemaal zo onsamenhangend dat je moeite hebt om de boel uit te zitten.

The Lighthouse
Bejubeld in de pers. Waarom ook alweer? Zeer deprimerend en vaak saai. Waar gaat dit heen, vraag je je geregeld af. Sorry, Robert Pattinson en Willem Dafoe, jullie bedoelingen lijken oprecht. Wellicht had ik een mindere dag toen ik deze keek, maar de waanzin die het duo bij tijden overvalt was blijkbaar niet aan mij besteed.

The Whistlers
Gangsterkomedie? Zou kunnen. Ik bleef verbijsterd achter. Van femme fatale tot maffiabaas, van overwerkte politiechef tot corrupte moederfiguur. Alles leuk en aardig, maar ik begreep er geen ‘fluit’ van.

Verdere aanraders:

The King of Staten Island
Charmante komedie met zeer ‘likeable’ hoofdrolspelers (Marisa Tomei, Pete Davidson) van Judd Apatow. Een film over liefde, verlies en humor op Staten Island. Chillen, blowen en eindelijk de realiteit onder ogen zien…

Corpus Christi
Jeugddelinquent doet zich voor als priester in een klein dorp dat worstelt met een trauma. Ruw, echt, aangrijpend en opmerkelijk. Niet voor niets voor een Oscar genomineerd.

Gemist in 2020:
-Tenet
-On The Rocks
-Let Him Go
Die ga ik alle drie op zeker nog wel nuttigen!

Jan-Kees Verschuure

1. Idiot Prayer – Nick Cave Alone at Alexandra Palace

In de beginscène van deze concertregistratie zien we Cave als een vereenzaamde koning door zijn paleis drentelen. Cave heeft nog steeds die bijzondere mix van dominee en geestuitdrijver, een combinatie die op latere leeftijd prima uit de verf komt in een sobere setting. Zoals op zijn werk uit de jaren negentig, hier ruimschoots vertegenwoordigd. Donkere thema’s als de dood, altijd al aanwezig in Cave’s werk, kregen in die periode extra zeggingskracht. Later verloor Cave een zoon, en het werk om te rouwen was er al, maar had steeds minder nodig – alleen een piano en een voordracht. Je kunt ernaar kijken met een volle zaal, wellicht is een lege zaal intiemer en wenselijker bij dergelijk materiaal.

2. Beanpole
‘Beanpole’ start met een schurende geluidsband. Zijn het porseleinen kopjes, is het ijzer op ijzer? We schakelen al snel naar een ziekenhuis in het Leningrad van 1945. De tinten zijn warm en mat tegelijk, stemmen en ademhaling, tikkende klok en stromend water worden fors aangezet, verkeersgeluiden nog meer. Slimme stijlmiddelen om de kijker op het hart te drukken dat het naoorlogse Leningrad klopt als een ader, maar op posttraumatische wijze wordt beleefd door de protagonisten Iya en Masja, twee jonge vrouwen die als verpleegster gruwelen moeten hebben meegemaakt in de oorlog, en elkaar vasthouden in het verwerken. De film biedt slices of life uit een periode die zeer moeilijk in al zijn facetten is te vangen, en is daarom een belangrijk tijdsdocument.

3. QT8: The First Eight
De makers van ‘QT8: The First Eight’, een documentaire over de eerste acht speelfilms van Quentin Tarentino, laten ons op vlotte wijze deelgenoot zijn van het genie dat Quentin heet. OK, het is Hollywoodse hagiografie, maar sommigen verdienen het. ‘QT8′ is een handzaam werkje als het gaat om het samenvatten van de hoogtepunten uit het oeuvre van Tarentino. Vele hoofdrolspelers komen aan het woord, in dienst van het moment dat Quentin hen gunde – niet andersom. Al die zogenoemde B-acteurs, zoals Michael Madsen, Tim Roth en Robert Forster, mogen vaker worden geïnterviewd zoals hier; vooral Madsen heeft zinnigs te melden over de Weinstein-affaire. “It’s the end of an era.”

Film gemist: Borat Subsequent Moviefilm

Beste Netflix-release: El Dia Menos Pensado

Len Karstens

1. Wolfwalkers
‘Wolfwalkers’ is de nieuwe animatiefilm van Cartoon Saloon. De Ierse animatiestudio bevindt zich nog niet op het niveau van Studio Ghibli, maar heeft Pixar inmiddels ver achter zich gelaten. ‘Wolfwalkers’ is hun meest ambitieuze film tot op heden, met beeldschone animatie en betoverende muziek. Een film voor jong en oud.

2. Lara
Sterk karakterdrama met een waanzinnige hoofdrol van Corinna Harfouch. Haar karakter is van begin tot eind fascinerend. Soms komisch, dan weer immens treurig. ‘Lara’ is een onderbelichte film die het verdient om gezien te worden.

3. 1917
Een zinderende oorlogsfilm. Prachtig geregisseerd, maar bovenal ontzettend onderhoudend. Sam Mendes duwt de kijker midden in de actie en creëert zo een erg realistische en meeslepende kijkervaring.

Eervolle vermeldingen: Little Women, Jojo Rabbit, La Vérité, About Endlessness, Mank

Gemiste films: The Wild Goose Lake, House of Hummingbird, Corpus Christi

Frank v.d. Ven

1. 1917
De film die het meeste indruk op mij maakte dit jaar is zonder twijfel ‘1917’. Nog nooit eerder werd een oorlog zo keihard weergegeven als in deze productie van Sam Mendes. Deze oorlogsfilm is pure horror en laat de impact van oorlog zien op de mens. Hoewel ‘1917’ niet erg bloederig is, laat deze film een diepe indruk achter en word je meegesleurd door een tocht door de hel. Een door de mensheid gecreëerde hel welteverstaan. Goed acteerwerk, onvoorspelbare plotwendingen en een fraaie soundtrack maken dit voor mij de beste film van het jaar.

2. The Invisible Man
“Less is more”, luidt het spreekwoord en dat geldt zeker voor ‘The Invisible Man’ van Leigh Whannell. Het titelpersonage is – logischerwijs – niet veel in beeld, maar zijn aanwezigheid is continu voelbaar. Het zorgt voor een zenuwslopende film, omdat de schurk elk moment kan toeslaan maar niet zichtbaar is. Je zit continu op het puntje van je stoel, omdat je niet weet waar de boef is. Elisabeth Moss speelt het slachtoffer van deze onzichtbare man en doet dat zeer inleefbaar. Intelligente horror.

3. Colour Out Of Space
Lovecraftiaanse horror vanuit de ruimte met Nicolas Cage in de hoofdrol: dat is ‘Colour Out Of Space’. In deze film komt het over-de-top acteerwerk van deze markante acteur goed tot zijn recht. Het levert een betoverend mooie film op waarin Cage op positieve wijze opvalt. De creepy sfeer en duistere inhoud zorgen voor een bijzondere productie. Een film die je bijblijft.

Beste Netflix-release:
His House
Tussen alle megalomane, groots aangekondigde Netflix Exclusives van en met Michael Bay, Charlize Theron en Chris Hemsworth valt een bescheiden film als ‘His House’ niet op. Zonde, want deze griezelfilm is echt de moeite waard. Een stel asielzoekers hoopt na een traumatische gebeurtenis in hun door oorlog verscheurde geboorteland het geluk te vinden in Engeland. Een land dat niet op hen zit te wachten en dit stel in een sociale huurwoning in een troosteloze achterbuurt dumpt. Het paar wordt als derderangsburgers behandeld en als blijkt dat het huis waarin ze wonen behekst is, ontstaat een moeilijke situatie. ‘His House’ is een gitzwart drama met horrorelementen. In deze film krijgen vluchtelingen een gezicht en het doet pijn om te zien hoe er op deze gebroken mensen wordt gereageerd door de buitenwereld. Fraai acteerwerk, een creepy sfeer en een boodschap van medemenselijkheid: dit is een bijzondere film die een groter publiek verdient.

Gemiste films:
The Lodge
Onward
The King Of Staten Island