Favoriten (2024)
Regie: Ruth Beckermann | 118 minuten | documentaire
Meer dan de helft van de leerlingen op basisscholen in Wenen heeft een andere moedertaal dan het Duits, zo blijkt. In ‘Favoriten’ volgde de Oostenrijkse documentairemaakster Ruth Beckermann hierom drie jaar lang multiculturele schoolklassen in de wijk Favoriten, geleid door juf Ilkay.
‘Favoriten’ is typisch sociaal docu-materiaal, zoals in de vergelijkbare Duitse productie ‘Herr Bachmann und seine Klasse’ uit 2021. Alle kinderen zijn gelijk, en hebben recht op gelijke kansen in het land van bestemming, al pakte meester Bachmann dat wat anders aan dan de lieve Ilkay.
Beckermann kiest voor een vrij rechtlijnige aanpak, plot-armer ook dan de Duitse equivalent, en meer eenzijdig sympathiserend. Op een gegeven moment heb je het dan ook wel gezien: ‘Favoriten’ had een stuk korter kunnen zijn, al is de film niet alleen een klassikaal gebeuren.
Natuurlijk hechten kinderen, waarvan de ouders de Duitse taal niet beheersen, zich aan een vervangouder als Ilkay, een soort voogd gedurende de schooluren, maar de enige grote ontwikkeling is een tijdelijke afwezigheid van de juf vanwege zwangerschap.
De immigratiemaatschappij heeft behoefte aan personen als Ilkay, en de kinderen – allen tussen de leeftijd van zeven en tien, aan duidelijkheid over hun toekomst in het land waar zij opgroeien. Deze insteek van ‘Favoriten’ loopt als een rode draad door de documentaire.
Het is echter eerder de veelvoud van dit soort producties de laatste jaren, dan de insteek; het aankaarten van de problematiek van diversiteit, is vrijwel altijd sociaal bewogen van aard – wel een hele prestatie in de grimmige fase waarin de westerse integratiekwestie zich momenteel bevindt.
Het gebruik van mobiele telefoons, personeelstekort, angst voor asielzoekers en de moslimcultuur: het speelt net zozeer in Nederland, als in het Duitstalige land waarin bovengenoemde documentaire is gesitueerd.
Jan-Kees Verschuure
Waardering: 3
Speciale vertoning: IDFA 2024
Bioscooprelease: 20 februari 2025