Femme (2023)
Regie: Sam H. Freeman, Ng Choon Ping | 99 minuten | thriller | Acteurs: George MacKay, Nathan Stewart-Jarrett, John McCrea, Antonia Clarke, Aaron Heffernan, Peter McPherson, Nima Taleghani, Moe Bar-El, Asha Reid, Peter Clements, John Leader, Luis Torrecilla, Ryan Walker-Edwards, Jackson Milner, Paris Tenana
De debuutfilm van Sam H. Freeman en Ng Choon Ping, ‘Femme’, is een absolute must-see voor elke filmliefhebber. Van de eerste minuut tot de laatste op het puntje van je stoel! ‘Femme’ is een bewerking van een eerdere korte film met dezelfde naam die in 2021 de BAFTA (British Academy Film Award) korte film award won. Doel van die korte film was om te laten zien dat Freeman en Ng Choon een goede film konden maken zodat de financiering los kon komen voor een echte bioscoopfilm. Freeman heeft veel televisiewerk gedaan en Ng Choon Ping heeft veel theaterbewerkingen geschreven. Beide Britse regisseurs zijn aanhangers van de zogenaamde neo-noir-stijl waarin de film noir als het ware een boost krijgt door toevoeging van bijzondere visuele en thematische elementen.
‘Femme’ is een klapper van jewelste die je – ook na de aftiteling – niet gauw zal loslaten. De film is een spel van identiteiten die soms bovenkomen, soms verdwijnen en weer terugkomen. De gekozen context, het milieu van de drag queens in samenhang met dat van potenrammers, leent zich bij uitstek voor een rollercoaster van emoties en identiteiten.
‘Femme’ draait om twee hoofdpersonen. Jules (op briljante wijze vertolkt door Nathan Stewart-Jarrett (1987, ook te zien in de Disney serie “Culprits”) is een afro-Amerikaanse drag queen-artiest. Preston (evenzo briljant vertolkt door George MacKay (1992, bekend van ‘1917’) is een blanke stoere vechtersbaas die moeite heeft om zijn hoofd boven water te houden in zijn vriendengroep. Jules in haar creatie van Aphrodite staat aan het begin van de film op haar hoogtepunt en treedt op voor volle zalen. Als ze tijdens een van haar voorstellingen een pakje sigaretten gaat halen, loopt ze in de winkel op tegen Preston en zijn dronken vrienden. Na een uitwisseling van onvriendelijkheden, waarbij Preston het idee heeft dat hij voor gek wordt gezet door Aphrodite, wordt ze door Preston in elkaar geslagen. Voor Aphrodite/Jules is dit een moment waarop hij als het ware gestript wordt van de Aphrodite-identiteit en hij wordt geschokt en vernederd als Jules. Hij besluit om niet meer op te treden als drag queen.
Drie maanden later komt hij geheel toevallig zijn aanvaller tegen in een homosauna. Hij besluit om contact te zoeken met Preston die hem niet meer herkent als de drag queen die hij in elkaar heeft getimmerd. Stapje voor stapje ontwikkelt het contact zich tussen beide mannen. Jules slaagt er in om ook deel te worden van het vriendengroepje rond Preston. Zijn entree daarin wordt vergemakkelijkt doordat hij ze allemaal verslaat op hun favoriete game. ‘Femme’ laat gedetailleerd zien hoe het wraakspel geheel en al op de wagen wordt gebracht.
Hier zien we een scharnierpunt in de film en in de relatie tussen de twee mannen. De dominante Preston wordt door Jules steeds meer geestelijk overmeesterd en de machtsbalans tussen hen verandert aanzienlijk. Dit is ook te merken in de cameravoering. Zelden zien we vorm en inhoud zo naadloos op elkaar aansluiten. Zijn we in de wereld van Jules dan is alles ruim, makkelijk. Zijn we in de wereld van Preston dan komen we terecht in een bekrompen milieu met superkleine flats met een ordinaire aankleding. Dit is de fase in de film waarin de drag king (Preston) ontdaan wordt van zijn toxische masculiniteit maar ook waarin we plotseling een diepere laag ontdekken in de identiteit van de drag queen.
De emoties die bij beide personages boven water komen lijken telkens een andere persoon te verbergen. In een interview gebruikt George McKay (Preston), de term Matroesjka-poppen om dit fenomeen te duiden. Je maakt een poppetje open en er komt een ander poppetje uit. Dit hele spel, zowel de zachte kant, als de extreem erotische en rauwe kant, krijgen op fantastische wijze vorm door deze uitmuntende en zeer ervaren acteurs, ook al zijn ze nog relatief jong. Het spel met de identiteiten vereist bijzondere aandacht. De film begint met Jules als Aphrodite op het hoogtepunt van haar roem. In die eigenheid wordt letterlijk een gat geslagen. Later door de ontwikkelingen in de film, zien we een andere masculiene Jules die bij uitstek geschikt blijkt te zijn – ondanks zijn eerdere gebleken kwetsbaarheid – om achter het stuur van het wraakvoertuig te gaan zitten. De vrouwelijke intuïtie van Aphrodite verschaft Jules een sterke uitgangspositie in het schaakspel met Preston.
Een dergelijke karakterologische ontwikkeling zien we ook bij Preston, die als zichzelf hatende blanke vechtersbaas begint, zich laat zien als een zeer dominante counterpart van Jules en vervolgens in de val loopt die Jules voor hem heeft gezet, en waarin we zijn diepste innerlijk kunnen zien glanzen. Zo wordt elke stap die Jules zet, gecamoufleerd als daad van liefde, een volgende stap in zijn wraak.
Het zijn extreem zware rollen die Stewart-Jarrett en MacKay spelen, fysiek, emotioneel, elkaars extreme nabijheid, zowel in liefde als in geweld, maar ze falen op geen enkel moment.
De film is geschoten op locatie in East-Londen, waar de donkere straatjes gevuld zijn met ongure personen en dubieuze nachtclubs. Prachtig camerawerk, alles geschoten vanaf de schouder en dicht op de acteurs.
Wraak is een gerecht dat het beste koud kan worden geserveerd is het gezegde, maar gloeiend heet is ook best okay. Een prachtig hoogtepunt in de recente Britse cinema.
Ton IJlstra
Waardering: 4.5
Bioscooprelease: 11 juli 2024