Finding Vivian Maier (2013)

Regie: John Maloof, Charlie Siskel | 81 minuten | documentaire | Met: John Maloof, Mary Ellen Mark, Phil Donahue, Vivian Maier, Tim Roth

Ongelofelijk. Verbijsterend. Overrompelend. Betoverend. Intrigerend. Een vijftal woorden die van toepassing zijn op de documentaire ‘Finding Vivian Maier’ van het regisseursduo John Maloof en Charlie Siskel. Of hoe het mysterie rondom Amerika’s meest getalenteerde straatfotografe werd ontrafeld. ‘Finding Vivian Maier’ vertelt het verhaal van een eenzame einzelgänger, een excentrieke en tragische, maar zeer talentvolle vrouw.

Regisseur Maloof koopt op een veiling een doos (foto)negatieven van de hand van ene Vivian Maier. Haar nalatenschap blijkt echter veel meer te omvatten. Totaal weet John van deze ‘mystery lady’ 100.000 negatieven, 700 onontwikkelde kleurenfilmpjes en 2000 onontwikkelde zwart-wit filmpjes te vergaren, naast allerlei andere spullen die Vivian gedurende haar leven bewaarde. Wie was deze vrouw? John probeert antwoorden te vinden en begint aan de taak haar alsnog, na haar dood, haar verdiende podium te geven. Monnikenwerk. Een uitzoekerij van jewelste, maar alle puzzelstukjes komen uiteindelijk op de juiste plek te liggen.

Vivian bleek een verzamelaar van ‘herinneringen’. De voormalig naaister vond in haar baan als kindermeisje de vrijheid om er dagelijks – met de kinderen in haar kielzog- op uit te trekken met haar geliefde Rolleiflex camera in de aanslag. Hiermee kon ze, gekleed in zware kleren en karakteristiek marcherend op legerkistjes, min of meer in het geheim foto’s maken van alles wat haar interesseerde. Ze was een eenling die zich toch graag onder de mensen begaf. Door interviews met mensen die haar als kindermeisje in dienst namen, de kinderen voor wie ze als ‘nanny’ zorgde, haar enige vriendin en galeriehouders leren we Vivian steeds beter kennen. We vallen van de ene verbazing in de andere. Ze beweegt over de wereld onder verschillende aliassen: van Vivian Smith tot B. Maier en van Miss Meyers tot V. Mayer. Vivian bedient zich van een aangeleerd (?) Frans accent en verder blijkt deze kindervriend ook zeer donkere kanten te hebben. We komen meer en meer te weten over deze gereserveerde, zeer op zichzelf zijnde dame. Zo reist ze eind jaren 50 in haar eentje (!) naar verschillende Zuid-Amerikaanse landen om deze landen fotografisch te documenteren.

Fotografe/journaliste Vivian voelde zich in haar eigen woorden “een soort van spion”. Ze filmde in de supermarkt om de politieke barometer te peilen of legde als detective de naweeën van een brute moord vast. Ze was verzot op de bizarre kanten van het leven. Ze was geboren in New York in 1926, haar moeder was Française. John Maloof reist naar Frankrijk om te praten met mensen uit haar jeugd in het kleine dorpje Saint-Julien. De eenzame, niet begrepen Vivian verandert naarmate de tijd vordert in een ‘geesteszieke’ verzamelaar. Ze stouwde de kamer die ze toegewezen kreeg in de huizen waar ze oppaste – en die ze met een groot slot er op bewaakte als haar fort – vol met kranten (The New York Times), gestapeld tot aan het plafond. De kranten bewaarde ze om eventueel ‘later’ knipsels te kunnen gebruiken. Haar laatste levensjaren slijt ze als oude excentrieke vrouw, voornamelijk zittend op een bankje in het park.

Vivian Maier had een briljant oog voor detail, voor wat er echt toe doet. Dat ze daarbij nogal onorthodox te werk ging, moeten we maar voor lief nemen. Een “alert, opmerkzaam en warm mens”, volgens een galeriehouder. “Dat spreekt uit al haar foto’s.” De kunstwereld heeft het werk van Vivian Maier nog steeds niet ten volle omarmd. Dankzij regisseur Maloof krijgt deze bijzondere vrouw eindelijk haar welverdiende podium, met exposities in New York, Los Angeles, Londen, Duitsland en Denemarken. Niet voor niets werd Vivian Maier na haar dood uitgeroepen tot één van de beste fotografen van de twintigste eeuw, in het rijtje van Henri Cartier-Bresson en Man Ray. Chapeaux! Ontroerend mooi en bijzonder. ‘Finding Vivian Maier’ is een echte must see documentaire. Niet te missen!

Ruud Stift

Waardering: 4

DVD-release: 6 mei 2014