Firefox (1982)

Regie: Clint Eastwood | 136 minuten | actie, avontuur, thriller | Acteurs: Clint Eastwood, Freddie Jones, David Huffman, Warren Clarke, Warren Clarke, Klaus Löwitsch, Nigel Hawthorne, Stefan Schnabel, Thomas Hill, Clive Merrison, Kai Wulff, Dimitra Arliss, Austin Willis, Michael Currie, James Staley, Ward Costello, Alan Tilvern, Oliver Cotton, Bernard Behrens, Richard Derr, Woodey Eney

Mitch Gant (Clint Eastwood) lijdt aan posttraumatische stoornissen overgehouden aan Vietnam (zoals de meeste actiehelden in de jaren tachtig) en daarbij aan zware aanvallen van epilepsie. Niettemin ziet de CIA in hem de aangewezen persoon om in de Sovjet-Unie het geheime vliegtuig te gaan stelen. Geholpen door de Russische ondergrondse lukt het deze voormalige Amerikaanse legerofficier zelfs om ongemerkt tot in een geheime Russische legerbasis door te dringen. Dit niet geheel geloofwaardige scenario (gebaseerd op de gelijknamige spionageroman van Craig Thomas) vormt de basis van één van die memorabele spionagefilms die we aan de Koude Oorlog te danken hebben, onder strakke regie van Clint Eastwood zelf. Het eerste deel van de film is een heerlijke bloedstollende spionagethriller en het laatste deel pure achtervolgingsactie.

Terwijl Gant in het geniep zijn actie voorbereidt hebben de Russen niets in de gaten. Alleen generaal Vladimirov (Klaus Löwitsch) krijgt argwaan, maar dan is de vogel alweer gevlogen.

De scènes die zich afspelen in Moskou zijn in werkelijkheid opgenomen in Wenen. Er werden voor deze film negen modellen van de Firefox gebouwd, waarvan er twee ook daadwerkelijk konden vliegen en de andere waren schaalmodellen.

De Russen worden karikaturaal neergezet en de vanzelfsprekendheid waarmee Russische hoogwaardige technologie wordt gekaapt om het te kunnen kopieren, is natuurlijk pure Amerikaanse propaganda, maar wie maakt zich daar nog in feite nog druk om.

Clint speelt zijn rol stoïcijns en cynisch zoals in zijn betere westerns. De Duitse acteur Stefan Schnabel speelt de eigenwijze en onnozele First Secretary en zet als zodanig een soms hilarisch parodie op voormalig Sovjet president Leonid Breznjev neer.

Het tweede deel zorgt zogezegd voor puur actiespektakel waarbij een uit de film ‘Ice Station Zebra’ gekopieerde scène een sleutelrol in de operatie vormt.

Fans van de film hebben een website gemaakt genaamd: http://thinkinrussian.org. De naam refereert aan de aansturing van het vliegtuig dat middels gedachtecontrole plaatsvindt. Russische gedachten om precies te zijn. Dat de film af en toe een loopje neemt met de wetten der logica valt af te leiden uit het feit dat Mitchell Gant het finale luchtgevecht met zijn Russische opponent wint omdat hij in het Russisch kan denken. Dat voordeel had hij kennelijk op de Rus.

Firefox…Koude Oorlog nostalgie pur sang.

Jeroen Poldermans

Waardering: 4

Bioscooprelease: 10 februari 1983