For Sama (2019)

Regie: Waad Al-Kateab, Edward Watts | 100 minuten | documentaire, oorlog | Met Waad Al-Kateab, Hamza Al-Khateab, Sama Al-Khateab

Een real life-soap over het leven van een jong gezin in belegerd Aleppo, gemaakt door moeder en echtgenote Waad al-Kateab, hoe moet dat uitpakken? Goed is niet het juiste woord, gezien de inhoud. Slecht ook niet, want qua opbouw, perspectief, montage en soundtrack zit ‘For Sama’ knap in elkaar. Gedurfd en geslaagd, kun je de documentaire noemen. Dus doen we dat maar. ‘For Sama’ is duidelijk dramatisch nabewerkt, maar in de basis een vorm van burgerjournalistiek.

Filmen houdt Waad op de been. Zij en haar man Hamza, een arts, hebben besloten te blijven in Aleppo, en niet te vluchten na de Arabische Lente, die in Syrië al snel werd neergeslagen. Waad raakt ook nog eens zwanger, terwijl het al bommen regent. Het pril geluk wordt getoond met homevideo’s, terwijl wij daarvoor getuige zijn geweest van stervende kinderen na een bombardement, geholpen door Hamza. Indringende beelden, zelden gezien, en dan het parlando van jonge ouders die geluk vastleggen op een voor hun gangbare manier, met een handheld camera. Wie dat niet gedurfd noemt is harteloos.

En geslaagd is het ook omdat de menselijke natuur wezenlijk optimistisch is, ook in barre tijden. Verstandig is iets anders, maar dat is juist de premisse van deze documentaire. Zal Sama haar moeder ooit vergeven dat ze niet is gevlucht, maar in een half verpulverd Aleppo is gebleven? De vraag stellen is hem beantwoorden, maar omdat Sama dat nog niet kan doet moeder het, en laat haar dochter een document na waarvan zij de uiteindelijke productie nog niet kon overzien tijdens het maken. Ook dat is levenskracht, want zo zijn moeders, en het is authentiek. De van oorlogsdocumentaires bekende vioolmuziek nemen we graag voor lief. Niet kijken met een zwak hart; ook niet met een zwakke maag; voor al die anderen: doen.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 4

Bioscooprelease: 23 januari 2020