Frankenstein – Mary Shelley’s Frankenstein (1994)

Regie: Kenneth Branagh | 123 minuten | drama, horror, fantasie, science fiction | Acteurs: Robert De Niro, Kenneth Branagh, Tom Hulce, Helena Bonham Carter, Aidan Quinn, Ian Holm, Richard Briers, John Cleese, Robert Hardy, Cherie Lunghi, Celia Imrie, Trevyn McDowell, Gerard Horan, Mark Hadfield, Joanna Roth

In navolging van de trend gezet door films als onder andere ‘Bram Stoker’s Dracula’ (1992) begin jaren negentig, trok producent Francis Ford Coppola het alom bekende verhaal van Frankenstein maar weer eens uit de kast. Het was tenslotte alweer twee hele jaren geleden dat er een film met Frankenstein in de hoofdrol was verschenen…

Maar hoe bekend is het echte verhaal eigenlijk? Vergeet die psychopathische professor en zijn hulpje en vergeet een groen monster genaamd Frankenstein dat als een domme zombie achter de vrouwen aanloopt… Deze verfilming van ‘Frankenstein’ heeft niet voor niets als volledige titel ‘Mary Shelley’s Frankenstein’: hij is voor een groot deel trouw aan het originele manuscript uit 1818. En daar is Frankenstein niet de naam gegeven aan het ‘monster’ dat gecreëerd is, maar de achternaam van zijn schepper: de ambitieuze student Victor Frankenstein. Anders dan vele voorgangers speelt ‘Mary Shelley’s Frankenstein’ in op de emotionele en psychologische kant van het verhaal. Dus geen slasher en horror taferelen, relatief weinig geweld en een hoop drama.

Het verhaal over Frankenstein en zijn creatie is monsterlijk op zich: en dan niet qua inhoud, maar eerder qua structuur. De verhaallijnen zijn aan elkaar genaaid en de scènes verspringen van de ene naar de andere plotlijn. Dit doet natuurlijk sterk denken aan het monster, dat ook uit allemaal losse stukken bestaat die uiteindelijk aan elkaar zijn genaaid. In het geval van de film kun je stellen dat de verteller degene is die met naald en draad een samenhangend geheel weet te maken.

Kenneth Branagh is zowel regisseur als titelrolspeler. Hoewel er genoeg bewijzen zijn dat dit kan werken, denk aan ‘Million Dollar Baby’ en ‘Braveheart’, geldt het omgekeerde voor Branagh. De films lijken er op zich weinig onder te lijden, hij is de enige die (te) sterk over acteert en haast een karikatuur wordt van wat het personage had moeten zijn – zie ook ‘Much Ado About Nothing’ en ‘Hamlet’. Als regisseur van zichzelf doet hij de kwaliteit van de film niet echt goed…

Robert de Niro – het monster van Frankenstein – doet het aanzienlijk beter en wordt geportretteerd als slachtoffer in plaats van brute moordenaar. Als kijker leer je meer over zijn gevoelens en zijn teleurstelling en de Niro brengt de boodschap lang niet gek over. Lof ook voor Helena Bonham Carter als Frankenstein’s verloofde Elizabeth, die met deze rol laat zien dat ze van alle markten thuis is.

Hoewel ‘Mary Shelley’s Frankenstein’ inspeelde op een korte trend richting het verfilmen van klassieke horrorverhalen, was het helaas geen monsterhit, maar een enorme flop toen hij net was uitgekomen. Pas een decennium later, zo rond de eeuwwisseling, steeg de waardering en is het werk uitgegroeid tot populaire cult-film. De claim die fans maken dat Kenneth Branargh trouw is gebleven aan de originele gothic­-spirit is dan ook wel waar, alleen dat had heus gekund zonder zichzelf als acteur zo nadrukkelijk te profileren.

Tessa Obbens

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 19 januari 1995