Free Willy (1993)
Regie: Simon Wincer | 108 minuten | drama, avontuur, familie | Acteurs: Keiko, Jason James Richter, Lori Petty, Jayne Atkinson, August Schellenberg, Michael Madsen, Michael Ironside, Richard Riehle, Mykelti Williamson, Michael Bacall, Danielle Harris, Isaiah Malone, Betsy Toll, Rob Sample, Merrilyn Jones, Mickey Gaines, Justin R. Hall, Robert M. Duque, Sam Samson, Willis Van Dusen, Tom Lasswell, Moultrie Patten, Ed Murphy, Jim Michaels, Erik L. Nelson
Als er één film waarvan het geheel meer is dan de som der delen is het ‘Free Willy’ wel. Het voorspelbare verhaal over een opbloeiende vriendschap tussen een kind en een dier die het allebei moeilijk hebben, het nergens in het bijzonder uitblinkende acteerwerk, het gedegen maar niet uitzonderlijke camerawerk: alles wijst er op dat ‘Free Willy’ gewoon een leuke, amusante familiefilm is die je zo eens in de zoveel tijd weer eens wil zien als ie toevallig op tv is en er op een concurrerende zender geen ander tijdverdrijf is. Maar toch weet de film meer te zijn dat ie is: een hartverwarmend verhaal dat ontroerend in beeld is gebracht en hoe ongeloofwaardig de vriendschap tussen Jesse en de orka ook is op papier: je neemt het direct aan als de beelden zich voor je ogen afspelen.
De twaalfjarige Jesse (Jason James Richter) is een zogeheten probleemjongere. Zijn moeder heeft hem jaren geleden verlaten, maar tegen beter weten in blijft Jesse hopen dat ze terugkomt om hem op te halen. Wanneer Jesse samen met een vriendje een aquarium in een pretpark vernielt, wordt hij opgepakt door de politie. Voor straf moet hij de graffiti verwijderen. Ook wordt hij in een pleeggezin geplaatst: de liefhebbende en geduldige Annie (Jayne Atkinson) en de stoere, maar sympathieke Glen Greenwood (Michael Madsen). Jesse voelt aanvankelijk niets voor zijn nieuwe leventje. Elke toenaderingspoging van zijn pleegouders slaat hij af, maar in zijn taakstraf vindt hij wel wat hij zoekt. De eerste keer dat hij de onlangs gevangen zwaardwalvis ziet, schrikt hij, maar al snel neemt de nieuwsgierigheid en het ontzag voor het prachtige dier de overhand.
Als hij van de vriendelijke klusjesman Randolph (August Schellenberg) de kans krijgt om bij het Sea Life centrum te blijven werken gedurende de zomer, krijgt de vriendschap tussen “Willy”, zoals de orka genoemd is, en Jesse kans om te groeien. Jesse trekt er stiekem ’s nachts op uit om bij Willy aan de kant te gaan zitten. Hij voelt zich door het eveneens van zijn familie afgezonderde dier aangetrokken en merkt dat de orka positief reageert op zijn mondharmonica. Willy is dan wel gevangen genomen, maar veel kan het pretpark nog niet met hem uithalen omdat het dier niet te trainen lijkt. Jesse lukt het uiteraard wel, maar er zitten wel wat haken en ogen aan Willy’s performance, zo blijkt na de eerste uitverkochte voorstelling…
Naast de groeiende vriendschap tussen Jesse en Willy, speelt de relatie tussen Jesse en zijn pleegouders ook een rol. Ook dit aspect van de film is goed uitgewerkt en zonder al te veel clichés neergezet. Er loopt ook nog een verhaallijn over de eigenaar van het park, die na het fiasco van Willy’s eerste publieke optreden een manier heeft gevonden om een financieel slaatje uit het houden van de orka te slaan. Het einde mag dan – zeker gezien de titel – niet uit de lucht komen vallen (hoewel… letterlijk gezien?), maar grote kans dat je toch aan het scherm genageld zit voor de spannende ontknoping. Je kunt de makers van ‘Free Willy’ verwijten dat ze op de juiste momenten de juiste knoppen hebben ingedrukt, maar er is gewoonweg weinig mis met deze vakkundig gemaakte, zoetsappige, vertederende familiefilm. Het is een film aan wie menigeen dierbare herinneringen zal hebben, maar die na al die jaren nog steeds staat als een huis. Aanrader voor familiefilmmiddagen en ook dierenliefhebbers die deze film nog niet gezien hebben, moeten daar snel verandering in brengen.
Monica Meijer
Waardering: 4
Bioscooprelease: 17 februari 1994