Free Willy 4: Ontsnapping uit de Piratenbaai – Free Willy: Escape from Pirate’s Cove (2010)
Regie: Will Geiger | 101 minuten | familie | Acteurs: Bindi Irwin, Beau Bridges, Mike Falkow, Darron Meyer, Jeanne Neilson, Kevin Otto, Matthew Dylan Roberts, Tracy Kitching
Als je opgegroeid bent in de jaren negentig is er een grote kans dat ‘Free Willy’ het lijstje aanvoert van je favoriete jeugdfilms. Het voorspelbare, maar ontroerende verhaal over de ongebruikelijke en onwaarschijnlijke vriendschap tussen Jesse en de zwaardwalvis was in de jaren negentig goed voor een uitstekende omzet; zowel aan de bioscooprelease als aan de videoverkopen (en later DVD-) werd flink verdiend. Het is het ultieme familiefilmconcept: een onbegrepen held die een bijzondere relatie krijgt met een al even grote (letterlijk veel grotere) buitenstaander; diverse hindernissen die overkomen moeten worden en uiteindelijk de redding voor beide karakters. Wie het droog heeft gehouden bij deze film, is óf een grote cynicus óf heeft last van verstopte traanbuizen… Na ‘Free Willy’, het acteerdebuut van Jason James Richter, werden nog twee vervolgen gemaakt, waarin Jesse zijn dierenvriend nog vaker redde – in deel 2 van een olieramp en in deel 3 van een stel walvisvaarders.
Het is al weer dertien jaar geleden sinds de laatste film over de avonturen van de orka Keiko en Jesse uitkwam. Keiko is inmiddels gestorven aan een longontsteking en Jason James Richter heeft zijn bekendheid dankzij de ‘Free Willy’ franchise niet echt weten te benutten en acteert sporadisch in series en tv-films. Is er ruim een decennium later nog behoefte aan nog een ‘Free Willy’ film? Hollywood vond van wel. Er werd een geheel nieuw verhaal bedacht, dus ‘Free Willy 4: Ontsnapping uit de Piratenbaai’ is een losstaande film, die voor een nieuwe generatie filmliefhebbers prima kan dienen als eerste kennismaking met deze filmfranchise.
Het tienjarige meisje Kirra (Bindi Irwin) woont samen met haar vader, die dierenarts is, in de outback in Australië. Als haar vader een ongeluk krijgt waarbij hij onder andere een aantal ledematen breekt, moet hij zes weken in het ziekenhuis blijven. Omdat Kirra geen moeder meer heeft, is de enige oplossing dat zij dan maar naar Zuid-Afrika moet vertrekken om daar tijdelijk bij Gus, haar grootvader, te wonen. Het kind heeft er weinig zin in. Echt welkom voelt ze zich niet, zeker wanneer haar opa niet eens de moeite neemt om haar van het vliegveld op te halen; dit laat hij over aan een van zijn medewerkers. Gus (Beau Bridges) runt namelijk een pretpark met piratenthema, maar of het nu aan zijn gokverslaving ligt of zijn slechte managementtalenten of een combinatie van beide; het pretpark loopt voor geen meter. Pirate’s Cove ziet er vervallen en de weinige bezoekers die de aan het strand gelegen locatie trekt klagen steen en been over niet werkende attracties.
Kirra vermoedt dat haar zes weken durende verblijf erg lang zullen duren, maar daar komt al snel verandering in wanneer een babyorka in de baai terecht komt. Het dier is afgezonderd van zijn familie en kan niet meer terug. Gus weet de komst van de zwaardwalvis uiteraard te gelde te maken: de bezoekers stromen massaal toe, de knuffelorka’s gaan als zoete broodjes over de toonbank en het verdiende geld wordt gebruikt om de attracties op te knappen (gelukkig niet verbrast aan de pokertafel).
De slimme Kirra heeft allang door dat haar opa niet staat te springen om Willy, zoals ze de orka noemen, weer vrij te laten, maar toch lukt het haar een aantal biologen naar het door zijn “pod” verlaten dier te laten kijken. Voor Gus is de kous dan af: zij weten te melden dat het dier zonder zijn echolocatie niet in staat is te overleven in de oceaan. Willy moet dus in gevangenschap blijven. Komt dat even goed uit… Kirra is echter niet overtuigd en gaat aan de slag om haar nieuwe vriend de nodige vaardigheden bij te brengen zodat hij terug kan naar zijn “pod”. Dan is er ook nog de concurrerende pretparkeigenaar, Rolf, die een uiteraard veel beter bezocht en onderhouden themapark exploiteert en er wel oren naar heeft het dier voor een bedrag met flink wat nullen van Gus over te nemen.
Bindi Irwin heeft het omgaan met wilde dieren en het acteren niet van een vreemde (al is Willy hier niet echt): haar vader is de in 2006 aan de gevolgen van een steek van een giftige pijlstaartrog overleden Steve ‘The Crocodile Hunter’ Irwin. De Australische tv-ster is zo charmant en ontwapenend, dat de film eigenlijk alleen om haar draait. Beau Bridges weet eveneens te overtuigen en de relatie tussen de twee – eerst moeizaam, dan liefhebbend, is gespeend van enige onvoorspelbaarheid, maar is toch hartverwarmend.
Het persoonlijke aantal sterren dat de kijker deze film zal geven, hangt sterk af van de leeftijd van de kijker. Het staat namelijk buiten kijf dat ‘Free Willy 4: Ontsnapping uit de Piratenbaai’ voor jonge filmliefhebbers geweldig tijdverdrijf is (zij zullen er vast minimaal een ster bij de score hierboven op tellen). De voorzichtige en ontroerende vriendschap die Kirra opbouwt met de imposante orka; de prachtige locaties; Willy’s leven dat op het spel staat… het zijn elementen om een voor jeugdige kijkers spannende en meeslepend filmavontuur te maken. Fans van het eerste uur zullen wellicht teleurgesteld zijn omdat deze ‘Free Willy’ in bijna geen enkel opzicht te maken heeft met de eerste drie films, maar zullen moeten toegeven dat de jongere generatie met dit nieuwe deel zeker vermaakt worden. Voor kinderen die te jong zijn voor de documentaire ‘The Cove’ is ‘Free Willy 4’ een prima alternatief, want de boodschap dat orka’s niet in gevangenschap horen te leven, komt zeker aan.
Monica Meijer