Friday the 13th (1980)
Regie: Sean S. Cunningham | 95 minuten | horror, thriller | Acteurs: Betsy Palmer, Adrienne King, Harry Crosby, Laurie Bartram, Jeannine Taylor, Kevin Bacon, Mark Nelson, Robbi Morgan, Peter Brouwer, Rex Everhart, Ronn Carroll, Ron Millkie, Walt Gorney, Willie Adams, Debra S. Hayes, Dorothy Kobs, Sally Anne Golden, Ari Lehman
A horror star was born! Horroricoon Jason Voorhees vormt samen met Freddy Krueger (‘Nightmare on Elm Street’) en Michael Myers (‘Halloween’) de (on)heilige drie-eenheid van de moderne horror slasher/stalker. En dat terwijl de makers van dit eerste deel Jason als niet veel meer zagen dan een gimmick die ze konden gebruiken als plotelement in het einde van de film.
Het feit dat er inmiddels zo’n tien vervolgfilms zijn, geeft aan dat het niet bij die ene ‘Friday’ is gebleven voor Mr. Voorhees. Hij en Michael Myers zijn namelijk de uithangborden van de zogenaamde ‘slasherfilm’, een genre wat eind jaren 70 zijn opwachting maakte en op zijn beurt weer werd geïnspireerd door films zoals ‘Psycho’ van Alfred Hitchcock. ‘Slasherfilms’ zijn griezelfilms die meestal worden bevolkt door gemaskerde of op andere wijze niet-identificeerbare moordenaars die op gruwelijke wijze groepen jongeren afslachten. Kenmerkend hierbij is dat de moorden over het algemeen zo grafisch mogelijk worden gefilmd.
Dit genre bracht een ware hausse aan films voort in vooral de jaren 80 en deze waren allemaal variaties op het thema van ‘Halloween’ en ‘Friday the 13th’. Serieuze critici bestempelden de film als vulgaire rommel maar de film was in Amerika maar ook in andere landen een groot succes. En niet onterecht aangezien ‘Friday the 13th’ ondanks zijn lage budget, matig acteerwerk en oppervlakkig plot een groezelige en ‘campy’ sfeer wist neer te zetten die een gevoelige snaar wist te raken bij een grote groep mensen(!). Mede verantwoordelijk hiervoor was de muziek van Harry Manfredini die als een van de grootste troefkaarten van deze film beschouwd kan worden. Simpel maar zeer effectief.
De film zal vooral gewaardeerd worden door de meer geharde horrorfans hoewel het niet meer betreft dan een simpel verhaaltje voornamelijk bedoeld om de kijker een reeks moorden voor te schotelen en tot op het einde zich te laten afvragen wie nou eigenlijk het wapen hanteert. Maar juist het basale en openlijk gruwelijk karakter van dit soort films moet een aanzienlijke groep mensen hebben aangesproken. De plotwending die we aan het einde krijgen voorgeschoteld is vrij onzinnig maar draagt wel bij aan de mythe rond het karakter Jason Voorhees wat van hem een cultfiguur maakte. Een uitstekend avondje griezelen voor fans van het genre maar de gemiddelde filmliefhebber ziet alleen al bij de kaft van de film de bui waarschijnlijk al hangen.
Joost Hoedemaeckers
Waardering: 3
Bioscooprelease: 19 maart 1981