Friends (1971)

Regie: Lewis Gilbert | 101 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Sean Bury, Anicée Alvina, Ronald Lewis, Toby Robins, Joan Hickson, Pascale Roberts, Sady Rebbot

Niet te verwarren met de gelijknamige succesvolle, tien jaar lopende comedyserie met dezelfde naam, want deze ‘Friends’ verschilt daar als dag en nacht van. Regisseur Lewis Gilbert, onder meer bekend van verschillende James Bond-films en ‘Alfie’ (de versie uit 1966), schreef ook mee aan het verhaal. Iets waar hij en zijn collega scribenten weinig tijd aan zullen hebben besteed, gezien het magere resultaat. Zo er al een plot aanwezig is, lijkt deze vooral bedoeld te zijn om aan mooifilmerij te doen en licht discutabele naaktscènes in beeld te brengen. Elke kans om dialogen in te zetten, wordt opgeofferd aan eindeloze landschapshots met ondergaande zonnen en idyllische bedoelde reclameplaatjes voor het Franse platteland, die steeds irritanter worden. Daartussen dartelen de duidelijk minderjarige hoofdrolspelers dan in rond, op muziek van Elton John. Als ze niet rondlopen of -rennen buiten, hebben ze binnen een aangenaam huiselijk leventje in een ideaal vakantiehuisje met open haard. Hierbij gaat hun vriendschap steeds verder, tot ze elkaar ook lichamelijk maar eens gaan verkennen. Als de film een uur aan de gang is, wordt het klapstuk van de film ingezet: de landschapsbeelden worden gemixt met vrijscènes, zodat er twee vliegen in één klap geslagen worden.

‘Friends’ is een film die wellicht meer geschikt is voor een minder cynische tijd, maar het valt te betwijfelen of 1971, toen de film werd gemaakt, ook daadwerkelijk minder cynisch was dan de onze. De makers lijken in elk geval te pretenderen dat het een verhaal over ware liefde en onschuld is, maar het licht ongemakkelijke gevoel dat het alleen maar pretenties zijn, blijft. De film legt het er allemaal zo dik boven op, dat je vanzelf wel gaat twijfelen of het allemaal echt wel zo onschuldig bedoeld is. En als de kijker bewust genept wordt, wat zegt dat dan over de agenda van de makers van ‘Friends’? Dat is misschien nog wel het meest cynisch van alles.

Zoals gezegd gaan Paul (Sean Bury) en Michelle (Anicée Alvina) er samen vandoor, om hun liefdeloze leven te ontvluchten. Tot zover is het nog voorstelbaar, tenslotte gebeurt dit in het echte leven ook. Maar gaandeweg worden de keuzes en handelingen van het tweetal – zelfs voor de meest naïeve tieners – echt te ongeloofwaardig. De jonge acteurs doen hun best en ondanks hun onervarenheid en soms wat onbeholpen spel, slaan ze zich dapper door het materiaal heen en beelden zij op de meest naturelle manier de onschuld van de film uit. Het toppunt is wel – mensen die geen spoiler willen, de rest van deze alinea niet lezen! – dat Michelle zonder professionele hulp een kind weet te baren. Toegegeven, vrouwen hebben eeuwenlang kinderen op de wereld gezet zonder de hulp van moderne medische wetenschap, maar het is te ver gezocht dat zij, met een nog niet volgroeid lichaam, het er zo goed vanaf brengt. Zeker niet gezien de versimpelde wijze waarop de bevalling in beeld is gebracht en Paul alleen maar een beetje aan het toekijken is. Hiermee wordt elke poging om enigszins binnen de realiteit te blijven losgelaten.

Waarom ‘Friends’ een klassieker genoemd wordt, mag als een raadsel beschouwd worden. De film flopte in de bioscoop, maar heeft tegenwoordig wel enige cult-status. Wel gaf de filmmuziek een flinke duw in de rug voor het de opkomende Elton John en zijn muziekpartner Bernie Taupin. Drie jaar later werd er een vervolg gemaakt, getiteld ‘Paul en Michelle’, waarin beide hoofdrolspelers terugkeren en proberen een volwassen leven samen op te bouwen.

Hans Geurts