From Inside (2008)
Regie: John Bergin | 71 minuten | animatie | Acteurs: Corryn Cummins
In de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw ontwikkelde de strip zich in rap tempo van puur entertainment tot een heuse kunstvorm. Vooral in België, Frankrijk en Italië kregen nieuwe generaties striptekenaars volop de kans hun tekentalent te uiten, in veelal realistische vormen, de één nog mooier getekend dan de ander. De verhalen speelden zich vaak af in de toekomst of op een andere wereld en wat veel van die strips gemeen hadden was hun extreme en donkere karakter. Vrouwen waren overdreven wulps en mannen overdreven gewelddadig en de wereld van het verhaal was vaak behoorlijk verrot. De uitwerking van die verhalen was ook meestal secundair aan het indrukwekkende grafische werk en de donkere boodschap: deze wereld is klote en het wordt er niet beter op.
Precies in deze lijn ligt de film van John Bergin. Zijn verwijzingen naar die futuristische, realistische strips zijn heel direct; delen van zijn film zijn helemaal niet geanimeerd, maar gewoon stilstaande plaatjes. En hoewel het even wennen is, stoort het niet, want wat moet bewegen beweegt en de rest is illustratief. Er zijn namelijk ook geen dialogen. Cee, de hoofdfiguur, doet haar verhaal in vertelvorm, met een voice-over. Zo is de film is dus meer een voorgelezen verhaal met plaatjes, of een hoorspel met beelden, dan een standaard geanimeerd verhaal. En die plaatjes zijn schitterend.
Een en ander roept gemengde gevoelens op. Als kijker word je geconfronteerd met zeer mooi vormgegeven ellende in een gitzwarte wereld. Je geniet van de schoonheid van het grafische werk, maar de boodschap beukt als een hamer op je in. Dat vraagt om een sterk uithoudingsvermogen, niet in de laatste plaats door het realisme; je kan je voorstellen dat het zo zal gaan, helaas. Toch zit er ook een positieve kant aan van menselijkheid en verbondenheid en de titel verwijst ook naar het gegeven dat geluk niet van buiten komt maar van binnen. Die waarheid laat zich echter moeilijk verdedigen in alle rottigheid die je over je krijgt uitgestort en dat is ook precies waar Cee mee worstelt.
De vorm van ‘From Inside’ is redelijk nieuw. Naast het feit dat er niet wordt gesproken en nauwelijks wordt bewogen door de personages, hanteert Bergin ook verschillende tekenstijlen door elkaar. Ten eerste heb je de plaatjes, waarin achtergrond en hoofdfiguren stilstaand zijn vervat, op zich al een gewaagde keuze. Dan heb je de geanimeerde beelden, meestal uit de computer, waarbij de maker er redelijk in is geslaagd de twee stijlen ongemerkt door elkaar te laten lopen. En ten derde zijn er de echte elementen, niet getekend dus, die soms opduiken, zoals echt bloed en water. Het werkt allemaal goed en versterkt de artistieke waarde van de film, zonder dat het té artyfarty overkomt.
Een wereld die ten einde lijkt, waaruit alle hoop en plezier is weggetrokken, stemt niet tot vrolijkheid. Daar moet je wel zin in hebben. Het wordt grotendeels goed gemaakt door die indrukwekkende vormgeving, maar blijft even slikken voor kijkers die het positief voor hebben met deze wereld. Echter, voor mensen die de donkere boodschap wel aankunnen en zich open stellen voor de visuele schoonheid is ‘From Inside’ absoluut een must.
Arjen Dijkstra