Führer und Verführer (2024)

Regie: Joachim Lang | 124 minuten | biografie, drama | Acteurs: Robert Stadlober, Fritz Karl, Franziska Weisz, Dominik Maringer, Moritz Führmann, Till Firit, Christoph Franken, Michael Glantschnig, Katia Fellin, Oliver Fleischer, Martin Bermoser, Wolfram Rupperti, Emanuel Fellmer, Johannes Rhomberg, Peter Windhofer, Sebastian Thiers, Sascha Göpel, Helene Blechinger, Raphaela Möst, Damien Erminio Ballasina, Franziska Lindenthaler, Raphael Nicholas, Samuel Fischer, Ferdinand Tuppa, Tomheinz Breitenecker, Alexander Diwiak, Sebastian Degenhardt, Jürgen Heigl, Stephen Hellweg, Robert Herrmanns, Sophie Rabmer, Eric Spiering, Maggie Zahn

Alles voor het perfect plaatje in ‘Führer und Verführer’. Terwijl Joseph Goebbels (Robert Stadlober) weer eens een jonge actrice het hof maakt, tegen wie hij ook graag opschept dat hij naast Hitler zit aan de regeringstafel, bewaakt zijn vrouw Magda (Franziska Weisz) hun kroost. Maar Magda is zijn ontrouw meer dan zat en doet haar beklag bij ome Adolf (Fritz Karl). Hitler stelt Joseph een ultimatum: hij stopt de affaire, hernieuwt zijn trouw aan Magda voor het oog van de camera en focust zich zijn Arische gezin, in ieder geval naar de buitenwereld toe. Of hij kan veel meer verliezen dan alleen zijn hoge positie binnen de partij. Joseph heeft het begrepen, in ieder geval het gedeelte voor het publieke oog.

Zonder Joseph geen oorlog. Sinds de nazi’s aan de macht in Duitsland zijn, predikt de minister van staatspropaganda voor vrede. Goebbels is dan wel geen vredesduif, toch schrikt hij als Hitler, tegen wie hij opkijkt, aankondigt dat het Duitse leger er klaar voor is om voor het vaderland te veroveren wat is afgepakt na de Grote Oorlog, en nog veel meer. Als Goebbels merkt dat hij Hitler en andere vertrouwelingen niet op andere gedachten kan brengen, besluit hij bijna achteloos om zoveel mogelijk landgenoten te overtuigen van de noodzaak om oorlog te voeren en de Joden te vervolgen. Zijn macht over de nationale media en propagandamachine blijken zeer effectief. Voor de nazi’s lijkt er dan geen weg meer terug.

Een naamgenoot van regisseur Joachim A. Lang, de Oostenrijker Fritz Lang, toonde al vroeg, zoals in ‘M – Eine Stadt sucht einen Mörder’ (1931), verontrustende elementen in de Duitse samenleving. In zijn Dr. Mabuse filmserie, over de gelijknamige meestermanipulator, spelen diep gewortelde paranoia, populisme en systematische terreur een grote rol. Het is daarom niet gek om te denken dat Goebbels deels model heeft gestaan voor Mabuse. Toch liet een groot deel van het Duitse volk zich meeslepen. Echter waren er ook niet Mabuse-types buiten Duitsland voor de Tweede Wereldoorlog? Speelt er dan niet veel meer dan de hand van een meestermanipulator? Hierop blijft ‘Führer und Verführer’ grotendeels een antwoord verschuldigd.

De missie van de film ligt er dik bovenop. De makers willen aan een 21ste -eeuws publiek tonen hoe Goebbels met massamedia een volk mee op sleeptouw nam om de grootste misdaden van de twintigste eeuw te plegen, de holocaust en de Tweede Wereldoorlog. Ook waarschuwen de makers de kijker dat vrij doorsnee lieden, niet pure slechteriken zoals in Disneyfilms, deze misdaden uitvoerden. Dat het zo belerend is, zal de kijker misschien nog wel vergeven. Echter het geheel heeft soms ook weg van een smeuïge tv-soap. En juist in dit geval wil je niet dat je boodschap een makkelijk doelwit wordt voor camp.

Ondanks dat je regisseur Joachim A. Lang absoluut geen ambitie kan ontzeggen, bijt hij zich in ‘Führer und Verführer’ stuk op propagandaminister Goebbels. Wat je vooral ziet is hoe Goebbels van carrière- en rokkenjager verandert in een fanaticus en gaat geloven in de nazi-mythe die hij zelf helpt scheppen. Zal hij zich daarvoor in zijn graf omdraaien?

Roy van Landschoot

Waardering: 3

Bioscooprelease: 19 september 2024