Ghost Trail – Les Fantômes (2024)

Regie: Jonathan Millet | 106 minuten | drama, thriller | Acteurs: Adam Bessa, Tawfeek Barhom, Julia Franz Richter, Hala Rajab, Shafiqa El Till, Sylvain Samson, Mohammad Saboor Rasooli, Faisal Alia, Pascal Cervo, Mudar Ramadan, Marie Rémond, Dorado Jadiba, Fakher Aldeen Fayad, Janty Omat, Jacques Follorou, Islam Awadi, Abdalhadi Fakhori, Abdallah Jabay, Sabrina Ould Hammouda, Deyaa Abdequader

De Syriër Hamid is lid van een geheimzinnig groepje landgenoten dat op zoek is naar de beulen van het Syrische regime. Het is 2016 en het regime van Bashar al-Assad wankelt, maar zal niet vallen, naar we nu weten. Dat gebeurt pas in 2024, als de gehate dictator door zijn eigen volk uit zijn paleizen wordt verjaagd naar Moskou. In Aleppo was Hamid hoogleraar in de Arabische taal- en letterkunde en de literatuur. We zien de gebeurtenissen in de film door zijn ogen.

In ‘Ghost Trail’ wordt de exodus van het Syrische volk verbeeld in een loodzwaar drama. De Syriërs die elkaar in het buitenland tegenkomen tijdens hun vlucht naar een rustiger heenkomen zijn niet in staat om emotionele banden met elkaar aan te gaan. Iedereen wantrouwt iedereen, want elke Syriër kan een vertegenwoordiger zijn van het misdadige regime van Assad. Daarom zijn ze eigenlijk allemaal eenzaam, omdat ze slechts hun allernaaste kunnen vertrouwen.

De hoofdpersoon Hamid (nogal zwaarmoedig neergezet door Adam Bessa (Frankrijk, 1991)) heeft in de film diverse ontmoetingen met andere Syriërs, maar een echte liefdevolle of vertrouwensband opbouwen lukt met geen van zijn tegenspelers. Misschien is dat in zijn rol niet verwonderlijk want hij is door een groep soldaten ergens midden in de Syrische woestijn gedumpt samen met een groep andere vluchtelingen. Hij is vreselijk gemarteld in de beruchte Saydnaya gevangenis (ook wel genoemd het menselijke slachthuis) 30 kilometer ten noorden van Damascus. Dat Hamid weinig vrolijkheid ervaart in zijn leven is dan begrijpelijk. Hij vertoont symptomen van post-traumatische stress; herinneringen aan de vreselijke gebeurtenissen spoken hem elke dag door zijn hoofd.

Hoewel hij asiel heeft aangevraagd in Berlijn, treffen we hem aan in Straatsburg waar hij op zoek is naar Harfaz, één van zijn beulen uit de gevangenis. Hij bezoekt alle opvangcentra waar hij een foto van zijn ‘neef’ laat zien. Zijn gevraag maakt zijn landgenoten nerveus. Hij zou zomaar een agent van het regime kunnen zijn. Zijn zoektocht is niet vruchteloos, want op een gegeven moment identificeert hij een man die mogelijk de gezochte beul is. Dan begint een soort van obsessieve achtervolging.

Harfaz wordt gespeeld door de Palestijnse Israëliër Tawfeek Barhom (1990). Barhom heeft al de nodige roem vergaard in Israëlische en Engelstalige producties. In ‘Ghost Trail’ acteert hij in het Frans. Hij laat zien de nodige kwaliteiten te hebben als acteur. Die laat hij vooral zien in zijn contact met Hamid, dan lijkt het wel alsof hij de psychologische overhand krijgt in hun onderlinge relatie. Misschien een referentie aan hun eerdere beul-slachtoffer-relatie.

Van tijd tot tijd heeft Hamid via het internet contact met een groepje medestanders die ook op zoek zijn naar Harfaz, maar dan in andere steden, met name in Duitsland. Ze spelen samen een wargame waardoor de kans op ontdekking gering is. Woorden als bom, aanval en dood komen daarin frequent voor. Zo zetten ze de algoritmes op het verkeerde been. We krijgen de leden ervan niet te zien, we horen slechts hun stemmen. Soms denken ze iemand gevonden te hebben maar die blijkt het dan toch weer niet te zijn. Hamid begint er steeds zekerder van te worden dat de man die ze zoeken, bij hem in Straatsburg is.

Wekelijks videobelt hij met zijn moeder die in een vluchtelingenkamp in Bekavallei zit, in de buurt van Beiroet. Zij is eigenlijk het enige rustpunt dat Hamid in zijn leven heeft. Hij probeert haar gerust te stellen en speldt haar verhaaltjes op de mouw die niet helemaal kloppen. Zijn moeder voelt wel aan dat het vast niet allemaal klopt maar ze legt zich erbij neer. Het leven in Europa is niet zo rooskleurig als Hamid het doet voorkomen.

‘Ghost Trail’ ontrolt zich in een uiterst traag tempo en de makers doen er alles aan om de kijker te doordringen van de traumatische ervaringen van de Syrische vluchtelingen. Aan het einde van de film krijgen we nog een soort van vergezicht op wat er van Hamid is geworden. Hierdoor wordt hij te elfder ure nog een symbool van hoop dat er licht is aan het einde van al die tunnels waarin de vele gevluchte Syriers zich bevinden. Ook onze hoofdpersoon is voor het leven getekend door zijn ervaringen.

Opvallend is het mooie camerawerk. De personages worden vaak van dichtbij in beeld gebracht of van achteren. De gesproken actie loopt vaak al als het beeld begint. Dat heeft het effect dat je je extra goed afvraagt waar zitten we nu in de film. De Franse regisseur Jonathan Millet (1985) is maar nauwelijks ouder dan zijn hoofdpersonages. Hij kreeg in Frankrijk nominaties voor een César (voor beste debuutfilm) evenals op Cannes (Gouden Camera). Hij maakte verschillende documentaires, onder andere over het lot van Marokkaanse vluchtelingen. Tijdens zijn onderzoek voor een documentaire over Syrische vluchtelingen in Europa kwam hij tot het inzicht dat hij hierover een speelfilm wilde maken. Daarin gebruikt hij dus veel informatie die hij vergaard heeft tijdens zijn vooronderzoek. Daarin ontdekte hij ook het bestaan van kleine groepen Syriërs die op jacht waren naar de beulen van het regime.

Het is dit type realisme dat ‘Ghost Trail’ een bijzondere impact geeft. Ondanks het tempo blijft de film toch boeien. Van het idee dat dit alles een hoog realiteitsgehalte heeft wordt de kijker niet vrolijker, maar het beeld wordt er des te indringender door.

Ton IJlstra

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 10 april 2025