Ghosts (2006)
Regie: Nick Broomfield | 96 minuten | drama, documentaire | Acteurs: Ai Qin Lin, Zhe Wei
De ‘geesten’ waar de titel van deze film op slaat zijn geen echte geesten zoals wij ze kennen in thrillers en horrorfilms. Die geesten dat zijn wij, of in ieder geval; de mensen die illegale arbeiders aannemen in hun bedrijf. ‘Ghosts’ is een film over mensenhandel. Deze documentaire laat zien hoe de illegale Chinezen in Engeland behandeld werden en verteld over de tragische verdrinkingsdood van 23 Chinezen in Morecambe Bay in 2004.
Wie komt er niet ooit in aanraking met illegale arbeiders uit de rest van de wereld? Ook al heb je er zelf niets mee te maken of wil je er zelf niets mee te maken hebben, vroeg of laat kom je het tegen. Of het nu Polen zijn of Chinezen of andere arbeiders, ze komen naar Europa om te werken omdat ze goedkoper zijn dan andere arbeidskrachten. Iedereen weet dat het gebeurt, iedereen heeft er een mening over, maar die mening verandert drastisch na het zien van deze film. Het gevoel dat we er met z’n allen iets aan moeten veranderen overheerst, want deze arbeiders krijgen alles behalve de zorg die ze verdienen. En zij verdienen ook een normaal leven in plaats van een schimmig bestaan in de schaduw van hun ‘eigenaars’, de mensenhandelaren.
Ai Qin is een alleenstaande moeder in een arm gebied van China. Ze woont met haar zoontje Bebe bij haar ouders en moet alle eindjes aan elkaar knopen om rond te kunnen komen. Als Bebe naar school moet beginnen de problemen pas echt, want waar moet ze geld vandaan halen om de school te betalen? Al tijden heeft zij gespaard om via een contactpersoon illegaal naar Engeland te kunnen gaan. Deze man vraagt een belachelijk bedrag voor een niet bepaald comfortabele reis in de laadbakken van vrachtwagens of bij elkaar gepropt in een dichtgetimmerde kofferbak. Na een zware reis van zes maanden komt de groep Chinezen eindelijk aan in Engeland, het beloofde land. Hoewel Ai Qin haar zoontje erg mist probeert zij er het beste van te maken om geld te verdienen zodat ze voor hem kan zorgen. Ze gaat met een man mee die haar meeneemt naar een klein huis waar zo’n twaalf illegale Chinezen wonen. Hij regelt een valse werkvergunning en ze kan aan het werk in een vleesfabriek. Het smerigste werk moet zij hier doen en ze werkt niet van negen tot vijf zoals de gemiddelde werknemer maar haar werkdagen bestaan uit zo’n twaalf uur. En ’s avonds als ze uitgeput is moet ze haar slaapkamer nog delen met vijf anderen die veel te krap naast elkaar op een matras moeten slapen. Voor deze niet zo luxe verblijfplaats betaalt zij 25 pond per week, ongeveer een vierde van haar salaris.
De film laat zien hoe Ai Qin en haar collega’s behandeld worden in Engeland. De huisbaas die hen hier illegaal laat wonen verdient er flink aan en ook hun tussenpersoon die het werk regelt wordt er niet armer van. Ondertussen wordt hun familie thuis in China bedreigt omdat ze de rest van het bedrag voor ‘de reis’ nog moeten terugbetalen. Ze krijgen de meest vreselijke en zware klusjes en hebben geen uitzicht op een betere baan of meer salaris. Maar hoe kan Ai Qin nog terug nu ze hier illegaal in Engeland zit en haar reis hier naartoe nog niet eens heeft afbetaald?
Het laatste deel van de film vertelt het verhaal over de gruwelijke verdrinkingsdood van 23 Chinezen die ’s nachts aan het werk waren met het zoeken naar kokkels. Ze hebben te laat in de gaten dat de zee steeds dichterbij komt omdat het vloed wordt. Als ze dit beseffen is het al te laat. Ze klimmen boven op de bus maar zelfs dat is niet voldoende als het water steeds hoger en hoger komt. Een gruwelijke gebeurtenis die voor slechts enkelen goed is afgelopen.
Toch is deze ramp slechts een bijverhaal in de film. Het gaat hoofdzakelijk over het leven van de illegale arbeiders en over hoe slecht zij behandeld worden en de uitzichtloze situatie waarin zij zich verbinden. En dat heeft regisseur Nick Broomfield goed gedaan. Nu legt hij immers de nadruk op de documentaire over het leven van Ai Qin in plaats van er een populaire thriller van te maken om publiek te trekken. Met deze documentaire raakt hij het hart van de kijker. Iedereen weet wel dat dit soort dingen gebeuren maar nu het zo in beeld wordt gebracht en deze illegale arbeiders ook een gezicht krijgen beseffen we pas hoe belabberd de leefomstandigheden voor deze mensen zijn en willen we er ook iets aan veranderen. ‘Ghosts’ wekt bij iedereen het gevoel dat we er iets aan moeten doen. Dat we moeten opkomen voor deze mensen zodat zulke dingen niet meer kunnen gebeuren. Broomfield heeft van ‘Ghosts’ een indringend verhaal gemaakt dat iedereen even wakker schudt.
Eveliene Sanders
Waardering: 4