Giant (1956)

Regie: George Stevens | 201 minuten | drama, western, romantiek | Acteurs: Rock Hudson, Elizabeth Taylor, James Dean, Carroll Baker, Jane Withers, Chill Wills, Mercedes McCambridge, Dennis Hopper, Sal Mineo, Rod Taylor, Judith Evelyn, Earl Holliman, Robert Nichols, Paul Fix, Alexander Scourby, Elsa Cárdenas

Texas is méér dan de thuisstaat van president George W. Bush, wielrenner Lance Armstrong en zangeres Beyoncé Knowles. De op een na grootste van de Verenigde Staten kent een woelige geschiedenis en is lange tijd inzet geweest van een strijd tussen Mexico en Amerika. Nog altijd wonen er veel Hispanics. Het is bovendien een van de rijkste staten, vooral dankzij de vele oliebronnen die er in de jaren na de Tweede Wereldoorlog werden gevonden. Van een agrarisch gebied dat hoofdzakelijk veeboeren herbergde, veranderde Texas in een landschap vol boortorens en raffinaderijen. Het is dan ook niet vreemd dat deze veranderingen een heftige impact hadden op de bewoners. Regisseur George Stevens maakte in 1956 een indrukwekkend epos over de metamorfose van Texas tussen 1925 en 1955, getiteld ‘Giant’. Een titel die in alle opzichten de lading dekt.

In ‘Giant’ draait het om de jonge Texaanse veeboer Jordan ‘Bick’ Benedict (Rock Hudson) en het wel en wee van zijn gezin. Vroeg in de jaren twintig trekt hij naar Maryland om daar een paard te kopen. Hij wordt er verliefd op de dochter van zijn zakenpartner, Leslie Lynnton (Elizabeth Taylor). Ze trouwen en Bick neemt zijn kersverse bruid mee naar zijn gigantische ranch in Texas. De moderne, vrijgevochten Leslie heeft in het begin behoorlijke aanpassingsproblemen. Vooral met Bicks spijkerharde zus Luz (Mercedes McCambridge) botert het niet. En ze begrijpt ook niet waarom de Mexicanen als tweederangs burgers worden gezien. Tevens sluit ze, tegen de zin van haar man, vriendschap met ranchhulp Jett Rink (James Dean), een zonderlinge en onbegrepen jongen die stiekem verliefd op haar is. Als het noodlot toeslaat en Luz overlijdt, laat ze Jett een klein stukje land na. Die weerstaat het aanbod van Bick om het land voor een aanzienlijk bedrag te verkopen en dat is voor hem maar goed ook. Want niet lang daarna ontdekt hij dat er, uitgerekend in zijn piepkleine stukje grond, olie zit…

Het ruim drie uur durende meesterwerk van George Stevens is niet alleen inhoudelijk episch, ook de productiegeschiedenis van de film had heel wat voeten in de aarde. Het eigenlijke filmen heeft maar liefst 44 dagen langer geduurd dan voorzien, de speelduur liep meer dan een half uur uit op de planning en Stevens’ budget werd ook ruim overschreden. Maar het succes was er dan ook naar. Tot de release van ‘Superman’, meer dan twintig jaar later, bleef ‘Giant’ de populairste film van producent Warner Bros. De film kreeg tien Oscarnominaties (waaronder voor zowel Hudson als Dean) maar wist enkel die van beste regisseur te verzilveren. Het was de tweede voor Stevens, die eerder won met ‘A Place in the Sun’ (1951). Het lef van de regisseur om thema’s als vrouwenemancipatie, racisme (er is zelfs sprake van een gemengd huwelijk, in die tijd absoluut uit den boze) en de conflicten tussen de ‘oude’ en de ‘nieuwe’ rijken aan te snijden werd zowel door pers als publiek geprezen. Alleen in Texas zelf moesten de mensen aanvankelijk niets van de film hebben. Waarschijnlijk omdat de spiegel die hen werd voorgezet te confronterend was.

Het acteerwerk is uitstekend. ‘Mooie jongen’ Rock Hudson, die zijn sporen in Hollywood nou niet bepaald had verdiend omdat hij zo’n goede acteur was, speelt de beste rol uit zijn carrière als de conservatieve Bick Benedict, die moeite heeft met het feit dat alles en iedereen uit zijn omgeving verandert. De beeldschone Elizabeth Taylor is erg goed als de vooruitstrevende Leslie, die haar best doet zich aan te passen aan de compleet nieuwe behoudende wereld die Texas voor haar is. De show wordt echter gestolen door James Dean. De legendarische acteur, die enkele dagen voordat de film was afgerond tragisch om het leven kwam bij een auto-ongeluk en slechts 24 jaar oud werd, laat in deze film maar weer eens zien hoe jammer het is dat we niet méér van hem hebben kunnen genieten. Als de kwetsbare en zonderlinge Jett Rink, die hoopt het hart van Leslie te kunnen winnen als hij net zo rijk is als Bick, spettert hij werkelijk van het scherm. Je kunt je ogen gewoon niet van hem afhouden. Vooral in de scènes met Elizabeth Taylor en later in de film tijdens zijn dronkemansspeech is Dean subliem. Let verder op de bijrollen van de piepjonge Dennis Hopper, Sal Mineo, Chill Wills en Mercedes McCambridge (die een Oscarnominatie ontving).

‘Giant’ mag dan ruim drie uur duren, de tijd vlíegt voorbij. Dat heeft alles te maken met het uitzonderlijke acteerwerk, de prima regie en de prachtige panoramabeelden van het Texaanse landschap. Natuurlijk zijn er wel scènes die er uitgeknipt hadden kunnen worden, maar de imposante lengte is nergens echt een obstakel. Het enige puntje van kritiek is de manier waarop de ouder wordende Bick, Leslie en Jett in beeld worden gebracht. Met een beetje grijs geverfd haar en getekende rimpels in het gezicht maak je een respectievelijk 29-, 23- en 24-jarige echt niet ineens twintig jaar ouder… Maar dat buiten beschouwing gelaten kun je het indrukwekkende ‘Giant’ met gemak een meesterwerk noemen.

Patricia Smagge