Gie (2005)
Regie: Riri Riza | 147 minuten | biografie, drama | Acteurs: Nicholas Saputra, Thomas Nawilis, Sita Nursanti RSD, Wulan Guritno, Jonathan Mulia, Christian Audi, Lukman Sardi
‘Gie’ is gebaseerd op de memoires van de politiek actieve journalist en schrijver Soe Hok Gie (Nicholas Saputra), die pas in 1983 gevonden zijn. Hij werd opgeleid aan het Kolese Kanisius (Canisius College) in Jakarta en vervolgde zijn studie aan de Universitas Indonesia.
De film opent met een jonge en bevlogen Gie, die in zijn belezenheid en kennis van de wereld zijn klasgenoten overtroeft. Doordat hij het aandurft politieke onrecht aan te vechten en hij consistent blijft in zijn idealisme wordt zijn vriendenkring gereduceerd tot een handvol loyale studievrienden. Tot de politiek bevlogen Ira voelt hij zich aangetrokken, maar een bloeiende relatie zal het nooit worden. De mooie Sinta valt als een blok voor Gie maar hij lijkt geen enkele seksuele genegenheid voor haar te koesteren. De film maakt hier en daar toespelingen op een homoseksuele geaardheid van Gie, maar daarvan is niet expliciet sprake.
Hij maakt kennis met allerlei politiek geëngageerde groeperingen. Indonesië was toen verdeeld in pro of contra communisme, maar Gie weigert concessies te doen aan welke vorm van politieke radicalisering. De vrijheid van geest en woord was zijn grootste streven. Daarmee is ‘Gie’ in een breder maatschappelijke context te plaatsen, want het gaat niet alleen om het Indonesië onder Soekarno en Soeharto maar ook over de huidige situatie waar het moslimfundamentalisme met strenge censuur verworven journalistieke vrijheden probeert in te perken.
Naast een biografie is de film ook een fraai portret van Indonesië in de jaren zestig. De film is af en toe adembenemend fraai geschoten en roept als zodanig vergelijkingen op met de kleurrijke afgestofte films van Anh Hung Tran (‘À la verticale de l’été’, ‘Xich Lo’, ‘L’Odeur de la papaye verte’). Indrukwekkend authentiek geënsceneerde straatbeelden laten je wegdromen in een nostalgie die niet eens de jouwe is.
Gie stierf in de door hem geliefde bergen door het inademen van giftige gassen. Gie werd niet ouder dan zevenentwintig jaar. De film is een ode aan de bijna vergeten strijder van de rede en impliciet een boodschap voor de toekomst.
Jeroen Poldermans