Gilda (1946)

Regie: Charles Vidor | 110 minuten | drama, oorlog, romantiek, thriller | Acteurs: Rita Hayworth, Glenn Ford, George Macready, Joseph Calleia, Steven Geray, Joe Sawyer, Gerald Mohr, Mark Roberts, Ludwig Donath, Donald Douglas, Lionel Royce, Saul Martell, George J. Lewis, Rosa Rey

Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontmoet gokker en valsspeler Johnny Farrell (Glenn Ford) in Buenos Aires casinobaas Ballin Mundson (George Macready), die hem behoedt voor het plegen van een roofoverval. Johnny komt in dienst van Mundson en al snel is hij de manager van het casino. Dat er zich daar meer dingen afspelen is hem al snel duidelijk. Mannen worden omgekocht en schimmige figuren bezoeken de casinobaas, die schijnbaar een machtige positie ergens inneemt.

Op een gegeven moment gaat de casinobaas op zakenreis en bij terugkomst blijkt hij te zijn getrouwd met een vrouw die een oude bekende is van Johnny lijkt te zijn: Gilda (Rita Hayworth). Dat er zich tussen die twee iets heeft afgespeeld is meteen duidelijk. De blikken die ze elkaar toewerpen, de toespelingen op het verleden; alles wijst op een voorbije vriendschap of was er meer?

Mundson eist van Farrell dat hij Gilda altijd in de gaten houdt. Iets dat Farrell niet wil, hij wil helemaal niet meer bij haar in de buurt zijn! Uit waardering voor zijn werkgever doet hij het toch maar. Gilda maakt het oppasbestaan van Johnny tot een ware hel. Ze flirt continu met andere mannen en komt laat of helemaal niet thuis. Of het niet genoeg is: om vijf uur in de ochtend ‘Put The Blame’ zingen op de roulette tafel; Johnny brengt haar altijd weer naar huis. Maar hoezeer hij ook een hekel aan haar heeft, altijd gaat hij mee in haar verzinsels tegenover haar echtgenoot.

De film, in stemmig zwart/wit geschoten door Rudolph Maté, heeft aan de hoofdrolspelers Ford en Hayworth twee acteurs die de film op een hoger plan zetten. Vooral Hayworth is supersensueel en verleidelijk aanwezig. De haat/liefde verhouding tussen deze twee is voelbaar. Alles wat ze tegen elkaar zeggen, gemeen of aardig, er lijkt altijd meer achter te zitten. Door deze uitstekende chemie wordt de aandacht volledig door hun vermeende liefdesverleden in beslag genomen. De onduidelijkheden in het verhaal zijn niet belangrijk meer. Zodra Gilda in beeld komt maalt niemand meer om de duistere praktijken van Ballin Mundson.

‘Gilda’ kan vergeleken worden met ‘Casablanca’, waar het draait om een loner (Humphrey Bogart) en een verloren liefde (Ingrid Bergman): dezelfde duistere sfeer en dito praktijken om te overleven is terug te vinden in ‘Gilda’. Het verschil is dat Glenn Ford en Rita Hayworth nu de rollen van loner en verloren liefde vervullen en dat het verhaal zich afspeelt in Argentinië.

Het verhaal van ‘Gilda’ is goed verfilmd, vooral dus met dank aan de hoofdrolspelers Glenn Ford en Rita Hayworth die als de twee ruziënde ex-geliefden hun rollen met overgave vervullen. Maar ook George Macready die de sinistre casinobaas en jaloerse echtgenoot overtuigend neerzet zet een knappe prestatie neer. Dankzij haar rol werd Rita Hayworth één van de eerste sexsymbolen die Hollywood rijk is. Ze werd door deze rol onsterfelijk. En daarmee ook ‘Gilda’.

Gerard de Bruijn