Goden van Molenbeek – Aatos ja Amine (2019)
Regie: Reetta Huhtanen | 82 minuten | documentaire
‘Goden van Molenbeek’ is een beklijvende documentaire van de Finse regisseur Reetta Huhtanen. Het gaat over de vriendschap tussen twee jongens van zes jaar die in de wijk Molenbeek in Brussel wonen. Volgens de pers wonen de Chileens/Finse Aatos en zijn onderbuurman Amine, moslim, in een ‘broeinest van de jihad’. Dat is misschien zo, maar het is ook gewoon de wereld van de twee vrienden die er spelen en er praten over hun godsbeeld. Aatos verkent de buurt met zijn zelfgemaakte periscoop, verkleedt zich als de goden Hermes en Thor en trekt er met klasgenootje Flo op uit in de natuur. Hij stelt daar levensvragen: “Is God de natuur?” De dwingende Flo geeft hierop een intrigerend antwoord: “Geloof jij in de mensheid of in de natuur?”
Je vergeet soms dat je met zesjarigen te maken hebt, maar in de wereld waarin zij zich dagelijks begeven, is er natuurlijk van de ene op de andere dag een ander decor te zien. De aanslagen op de metro in Brussel en luchthaven Zaventem spelen op de achtergrond een rol: de controles bij de ingang van de metro, het omroepen in de metro, de veelheid aan militairen op straat en het nieuwsbericht dat vertelt hoeveel doden en gewonden te betreuren zijn. Het straatrumoer bij een betoging/demonstratie: “Wij zijn moslims, geen terroristen!” Kortom: ga er maar aan staan als zesjarige.
De twee verschillende werelden van Amine en Aatos vallen weg als ze spelen: ze luisteren naar spinnen, vliegen op een tapijtje naar Arabië (volgens Amine naar ‘de woestijn met de geesten’), steppen, voetballen of verkleden zich als mummie. Aatos luistert vanuit de Finse overlevering naar verhalen waarin meerdere goden figureren en Amine leest samen met zijn vader in de Koran en bidt daarna.
Ontwapenend. Een term die zeker van toepassing is als je de drie hoofdrolspelers in ‘Goden van Molenbeek’ hoort praten. Aatos vraagt aan zijn moeder: “Mama, waarom zijn die mensen gestorven?”. Samen met Amine vraagt hij zich af ‘waarom mensen oorlog voeren’. Het tweetal discussieert in de moskee over wie de grootste God is en of Jezus de zoon van God is of een profeet. We zien de spreekbeurten op school, Aatos over de steenarend en Flo over angst. Dit omschrijft ze ‘als een gebrek dat voor problemen zorgt’(!!!???). Nogmaals, we hebben hier te maken met zesjarigen… Je zou bijna bij de zeer vroegwijze Flo op de divan gaan liggen. Aatos verklaart bang te zijn ‘omdat we kunnen sterven’. En op de vraag: “Wat is er na de dood?” van Flo te horen krijgt dat dat ‘een groot, groot zwart gat’ is. Pfoe, dat zijn grote thema’s voor kleine kinderen. Dus tel onthutsend en aangrijpend maar op bij ontwapenend. De regisseur filmt de jongens dicht op de huid, de gezichten staan vol expressie. En dan is daar het einde wat tot tranen toe roert. Aatos die verhuist naar Finland: “Ik wil blijven spelen met Amine.” En Amine die -tegen beter weten in- door zijn moeder wordt getroost als Aatos wegrijdt…
‘Goden van Molenbeek’ toont het ‘gewone’ leven door de ogen van zesjarigen. Maar ja, hoe ‘gewoon’ is het leven nog? Zulke jonge kinderen zouden nog lang niet over deze thema’s hoeven praten. Maar hoe mooi dat ze toch bij momenten alles om hen heen kunnen vergeten en kind kunnen zijn. Want dat zijn het nog, kinderen. Kinderen die door de veranderende omstandigheden heel vroeg volwassen worden. Dit zou verboden moeten worden, in elke wijk waar dan ook ter wereld.
Ruud Stift
Waardering: 4
DVD-release: 25 september 2019