Göring: A Career (2008)
Regie: Jörg Müllner | 150 minuten | documentaire, geschiedenis
Adolf Hitler, het nazisme en de Tweede Wereldoorlog zijn altijd al dankbare onderwerpen geweest voor documentairemakers. Deze documentaire richt zich specifiek op Hermann Göring, een van Hitlers bekendste en belangrijkste adjudanten. Hij was al in 1922 lid van de NSDAP geworden, was actief betrokken bij de mislukte Bierkellerputsch van 1923 en behoorde dus tot de selecte kring van oude getrouwen. Nadat de nazi’s aan de macht waren gekomen werkte de rijksmaarschalk zich al snel op tot Hitlers rechterhand en werd hij de tweede man binnen de partij. De Führer liet zelfs een successiedocument opstellen waarin vastgelegd werd dat Göring zijn opvolger zou worden indien hijzelf vroegtijdig zou overlijden.
‘Göring: A Career’ is een zeer complete documentaire die de carrière van het vooraanstaande naziekopstuk op een overzichtelijke manier samenvat, maar tevens een indringend portret van de persoon Göring weet te schetsen. Zo komt Göring in de documentaire naar voren als een intelligente, maar tevens narcistische, egocentrische en wrede man zonder geweten die zijn goede band met Hitler voornamelijk gebruikte om carrière te maken en zichzelf te verrijken. De film geeft legio voorbeelden van situaties waarin Göring zijn macht en goede relatie met Hitler misbruikte om kritische partijgenoten het zwijgen op te leggen of aan de kant te schuiven. De Nacht van de Lange Messen en het geschil met Ernst Udet over het niet functioneren van de door Göring opgerichte Luftwaffe zijn de meest concrete voorbeelden. Ook een opvallende karaktertrek van Göring was zijn onstilbare honger naar weelde en erkenning. De Reichsmarschall verzamelde insignes en eretitels als postzegels, besteedde ontzettend veel geld en aandacht aan de uitbreiding en verfraaiing van zijn imposante landgoed en liet verscheidene musea in veroverde gebieden leegroven om zo zijn persoonlijke kunstcollectie flink uit te kunnen breiden. Verder was Göring een fervent jager en stak hij veel tijd en energie in het opvoeden van een aantal leeuwenwelpen op zijn landgoed. De beelden uit zijn persoonlijke collectie maken duidelijk dat Göring zichzelf zag als een traditionele aristocraat en een product van de renaissance: vermogend, smaakbewust en geïnteresseerd in de typische aspecten van de hoge cultuur uit die tijd zoals schilderkunst, architectuur en klassieke en romantische literatuur.
Het derde deel van de film maakt duidelijk dat de militaire en politieke bekwaamheden van Göring duidelijk te lijden hadden onder zijn tijdrovende hobby’s en zijn heimelijke morfineverslaving. De Luftwaffe, Görings persoonlijke paradepaardje, kreeg het steeds moeilijker en werd uiteindelijk volledig overvleugeld door de Britten en Amerikanen. In de film komen dan ook verschillende Duitse ex-piloten en oorlogsveteranen aan het woord die geen goed woord over hebben voor hun chef. Zijn gebrek aan politieke daadkracht zorgde er uiteindelijk ook voor dat Görings relatie met Hitler langzaam maar zeker verslechterde, al bleef de Führer hem meer krediet verlenen dan de meeste andere partijkopstukken. Zelfoverschatting leidde ertoe dat Göring zijn eigen functioneren zelden of nooit aan een kritische analyse onderwierp en zelfs na de oorlog nog geloofde dat hij politiek nog een vooraanstaande rol kon spelen in het nieuwe Duitsland.
Ondanks zijn nogal dubieuze inborst, was Hermann Göring onder het Duitse volk de populairste en meest geliefde nazi-leider. De vele archiefbeelden en heldere uitleg zorgen ervoor dat de documentairemakers ook hier een goede verklaring voor weten aan te voeren. We zien hoe Göring zich regelmatig profileert als een goedlachse bon vivant, iemand die van het plattelandsleven hield, zich regelmatig onder de gewone bevolking begaf en ook gezegend was met een behoorlijke portie gezonde zelfspot, getuige de vele grappen die hij over zijn eigen corpulente lichaamsbouw maakte. In tegenstelling tot mannen als Hitler en Goebbels was hij bereikbaar en een man van het volk. Dit was het beeld dat hij uitdroeg en ook in zijn eigen filmische egodocumenten cultiveerde. De slechte kanten van zijn karakter zoals zijn wreedheid, onbetrouwbaarheid, slinksheid, onbegrensde hebzucht en morfineverslaving hield hij zoveel mogelijk voor het publieke oog verborgen.
‘Göring: A Career’ is een uiterst interessant visueel historisch document geworden dat een goede inkijk biedt in de leefwereld van een van de belangrijkste figuren uit de geschiedenis van het Derde Rijk. De film is overzichtelijk opgebouwd en de inhoud wordt helder uiteengezet. Daarnaast is de film ook doorspekt met interessante archiefbeelden en filmmateriaal uit de persoonlijke collectie van Göring en zijn familie. Zonder meer een aanrader voor eenieder die in de Tweede Wereldoorlog, de persoon Göring of geschiedenis in het algemeen is geïnteresseerd.
Frank Heinen
Waardering: 4