Gorky Park (1983)

Regie: Michael Apted | 124 minuten | thriller, misdaad | Acteurs: William Hurt, Lee Marvin, Joanna Pacula, Brian Dennehy, Ian Bannen, Michael Elphick, Richard Griffiths, Rikki Fulton, Alexander Knox, Alexei Sayle, Ian McDiarmid

Onder het toeziend oog van Lenin rijdt rechercheur Renko in zijn kleine Lada door een besneeuwd Moskou. Het is 1983 en het ijzeren gordijn staat nog fier overeind. In een periode waarin zwijgen en toestemmen levens kan redden, doet Renko precies het tegenovergestelde. Hij praat, onderzoekt en schopt tegen heilige huisjes.

Regisseur Michael Apted zet deze kille, ingehouden sfeer op een mooie manier neer. Bontmutsen, Lada’s en veel sneeuw dragen bij aan een grijsgrauw Moskou. Maar het zijn vooral de ingetogen dialogen die de hoofdstad van de Sovjet-Unie tot een onaangename plaats maken. Niemand vertrouwt elkaar. Gesprekken tussen politie-agenten en KGB-ers zijn uiterst koel en er wordt niets meer gezegd dan strikt noodzakelijk.

In die ambiance moet Renko op zoek naar zijn moordenaar. Hij krijgt daarbij weinig hulp. Alleen zijn directe baas is bereid hem te steunen. Met die verzekering start de rechercheur zijn onderzoek waarbij hij een beerput opentrekt die wellicht beter gesloten had kunnen blijven. De geheime dienst lijkt betrokken bij de zaak en dat kan hem zijn leven kosten.

De plot van ‘Gorky Park’ zit goed in elkaar. Tot aan het einde toe blijft het onduidelijk wie waarvoor verantwoordelijk is en waarom. Dat hoort natuurlijk zo in een thriller, maar in Hollywood is dat tegenwoordig eerder uitzondering dan regel.

William Hurt speelt een onkreukbare Renko die alleen genoegen neemt met de waarheid. Hij komt soms wat houterig over, maar versterkt daarmee wel de onaangename sfeer in de Russische samenleving ten tijde van het communisme. Lee Marvin is goed op dreef als een charmante maar arrogante Amerikaanse handelaar die zich graag laat feteren door zijn Russische zakenpartners. Joanna Pacula speelt Irina, een onvoorspelbaar personage wiens rol lang ongewis blijft.

Op ‘Gorky Park’ valt weinig aan te merken. Het is een trage film, maar dat is in dit geval juist een positief punt. De makers hebben de tijd genomen het verhaal uit te werken en de spanning op te bouwen. Er wordt behoorlijk in geacteerd en de plot zit goed in elkaar. Helaas worden dergelijke producties nauwelijks meer gemaakt.

Jeroen Savelkouls

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 8 maart 1984