Grijze zielen – Les âmes grises (2005)

Regie: Yves Angelo | 106 minuten | drama, geschiedenis | Acteurs: Denis Podalydès, Jacques Villeret, Jean-Pierre Marielle, Marina Hands, Michel Vuillermoz, Serge Riaboukine, Thomas Blanchard, Agnès Sourdillion, Franck Manzoni, François Loriquet, Nicole Dubois, Joséphine Japy, Camille Panonacle, Grégory Gadebois, Henri Courseaux

Vroeger was echt niet alles beter. Tenminste niet in het Frankrijk van de jaren 20 uit de vorige eeuw. Terwijl de Eerste Wereldoorlog het land uiteen rijt en talloze levens opeist, vindt er in een rustig boerengehucht een gruweldaad plaats. Een tienjarig meisje is vermoord en de dood van het kind zet de onderlinge verhoudingen van de hechte dorpsgemeenschap op scherp. Wat is er precies gebeurd?

Het sombere en beklemmende ‘Grijze zielen’ is de verfilming van het gelijknamige boek. Auteur Philippe Claudel is een geliefd schrijver en sinds kort ook een begenadigd regisseur. De man verfilmde zijn eigen roman ‘Il y a longtemps que je t’aime’ en werd enthousiast door pers en publiek onthaalt. Hoewel ‘Grijze zielen’ niet door de auteur zelf is ingeblikt, kan de verfilming desondanks op veel positieve recensies rekenen. De rolprent sleepte drie Césars in de wacht.

De grauwe sfeer die cineast Yves Angelo oproept, grijpt je direct bij de strot. Al vanaf de eerste beelden weet je dat je naar een zwaarmoedig stukje cinema gaat kijken. Lucht wordt je niet gegund. De droevige muziek, de terneergeslagen gezichten van de cast en de donkere kleuren laten daar geen enkel misverstand over bestaan. Ook de dialogen zijn depressief. Bij vlagen doet die gekunstelde somberheid afbreuk aan de film.

Vooral de fraaie volzinnen die de personages uitkramen klinken (hoe mooi dan ook) pompeus en onrealistisch. Een schrijver gebruikt dergelijke mooie oneliners in een boek, maar een ‘normaal’ mens schudt dergelijke volzinnen niet zomaar uit zijn of haar mond. Op zulke momenten komt ‘Grijze zielen’ over als een als film vermomd toneelstuk. De statische zinnen halen je uit het verhaal en laten je beseffen dat je naar een filmpje zit te kijken.

Jammer,want het sterke spel van de cast en de interessante invulling van de personages blijft interessant om naar te kijken. Vooral het gegeven dat er geen goed of slecht bestaat, maakt dit een fascinerende film waarin veel met grijstinten gewerkt wordt. Erg realistisch, wat helaas niet van de te mooie literaire dialogen gezegd kan worden. Het cliché dat het boek toch beter was, gaat in ieder geval dit keer wel op.

Frank v.d. Ven