Grimm (2003)
Regie: Alex van Warmerdam | 99 minuten | drama | Acteurs: Halina Reijn, Jacob Derwig, Annet Malherbe, Kees Prins
De titel doet al snel vermoeden dat we hier te maken hebben met een film die op enigerlei wijze gelinkt is aan de gebroeders Grimm en hun sprookjes. Het eerste sprookje dat te herkennen valt is duidelijk Hans en Grietje. Jacob (Jacob Derwig – één van de broers Grimm heette overigens ook Jacob) en zijn zusje Marie (Halina Reijn) worden door hun arme vader in een bos achtergelaten. Niet alleen dit gegeven is hetzelfde als bij het wereldberoemde sprookje, ook de manier waarop (ze moeten houthakken) en wat eraan vooraf gaat (Marie kan van de kou en de honger ’s nachts niet slapen) vertoont sterke overeenkomsten met het bekende verhaal.
Helaas heeft Jacob echter geen kiezels meegenomen, waardoor het hele verhaal een andere wending neemt. Eerst lijken ze rechtstreeks bij het huis van de heks (vermomt als boerenechtpaar Frank Lammers en Annet Malherbe) te zijn gekomen. De boerin wil Jacob als seksspeeltje gebruiken en sluit hem en Marie daarom op. Door een slimme list weten ze echter te ontsnappen en komen uiteindelijk in Spanje terecht, waar hun moeder ze heen gestuurd heeft. Marie ontmoet Diego, die verliefd op haar wordt maar bij nader inzien heks nummer twee blijkt te zijn.
Door het hele verhaal heeft Alex van Warmerdam elementen van Hans en Grietje en andere sprookjes gebruikt. Zo is er de ‘kwade stiefzuster’ in de vorm van Teresa, de zieke zus van Diego die hem steeds aanspoort om ‘Los Holandeses’ te lozen. Ook komt Assepoester in het verhaal voor, als de slovende huishoudster Sofia (een rol die ze overigens deelt met Luis). De dieren spelen ook belangrijke rollen gedurende de film, zo passeren een koe, een hond, een geit en een ezel de revu. De plotselinge, en praktisch onverklaarbare overgang van Nederland naar Spanje doet in de verte denken aan de poort van ‘Vrouw Holle’, en de film kan vooral door dit soort verwijzingen verklaarbaar blijven. Vaak is het niet rationeel uit te leggen, maar voor liefhebbers van doordenken met een knipoog is het goed te volgen en aangenaam om te zien.
De eerder genoemde rollen van Annet Malherbe en Frank Lammers geven een fijn extraatje aan de film, net als de geniale scène waarin Kees Prins als alcoholist er geen problemen mee heeft zijn auto weg te geven aan Jacob. Van Warmerdam weet voor dit soort absurdistische intermezzo’s de perfecte acteurs te casten. Naast de bijrollen zijn ook de locaties mooi gekozen: vooral het Wilde Westen spookstadje doet prettig bizar aan (in Zuid-Spanje bestaat overigens echt zo’n nagebouwd stadje, wat vaak gebruikt is voor echte Westerns).
De meningen zijn sterk verdeeld over deze Van Warmerdam, liefhebbers loven hem om zijn absurdistische en sprookjesachtige aanpak, maar het andere kamp verwijt hem hierdoor juist onnavolgbaar te zijn. Wellicht past bij het plakkaat ‘voor de liefhebber’ dus nog het beste bij deze film.
Ruby Sanders
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 4 december 2003