Grutte Pier (2022)

Recensie Grutte Pier CinemagazineRegie: Steven de Jong | 115 minuten | geschiedenis, drama, fantasie | Acteurs: Milan van Weelden, Elske DeWall, Syb van der Ploeg, Jan Arendsz, Cas Jansen, Bram van der Vlugt, Lourens van den Akker

In het Friese Kimswerd rond 1480 werd Pier Gerlofs Donia geboren. Hij leefde een tevreden bestaan als boer samen met zijn vrouw en twee kinderen. Maar in 1515 werd zijn boerderij geplunderd en in brand gestoken. Daarbij werd zijn familie en enkele andere dorpsgenoten vermoord. Dit gooide Piers leven overhoop en hij stichtte in Arum het Arumer Zwarte Hoop op, een leger dat zich verzette tegen de Habsburgers en de Saksen. Pier Gerlofs Donia werd door zijn tijd in dit leger bekend als Friese krijgsheer, vrijheidsstrijder, kaper, zeerover, volksheld en door zijn fysieke eigenschappen: Grutte Pier.

Grutte Pier is een belangrijk figuur in de Friese geschiedenis en het is dan ook terecht dat hij een film verdient. Met een beperkt budget slaagt regisseur Steven de Jong nog aardig spektakel neer te zetten. Het is duidelijk dat ‘Grutte Pier’ vooral een ode is aan de Friesen en dat komt naar voren als nationalistische uitspraken als: “Liever dood dan slaaf.” De nadruk ligt vooral op het trotse boer zijn. Door de moderne tijd in het verhaal te betrekken, kun je niet anders dan de connectie maken met het boerenprotest omtrent het stikstofbeleid. De aarde speelt hier een belangrijke rol in. Moeder natuur wordt meerdere malen genoemd en Grutte Pier (Milan van Weelden) voelt zich spiritueel verbonden met de geesten van het hiernamaals.

Helaas onderbreken deze spirituele momenten de narratieve flow, wat nogal wat verwarring veroorzaakt. Hoewel de film echt mooi gefilmd is, met gebruik van bijna Hollywoodachtige shots, komt het verhaal niet goed tot zijn recht. De film maakt gebruik van enkele geanimeerde tussenstukjes die zogenaamd voor verduidelijking moeten zorgen, maar dit werkt averechts. Dit neemt niet weg dat deze animaties wel prachtig zijn om naar te kijken. Wat het verhaal het meest tegenwerkt is dat het gezicht van de antagonist ontbreekt. Het doel van Pier is om de moordenaars te vinden van zijn familie, maar deze moordenaars zijn ook onbekend voor de kijker. Dat hoeft niet erg te zijn, mits de film het thema behandelt als een soort detective. Maar in plaats daarvan heeft Pier een dubbele agenda om zijn Friese volk te verdedigen tegen de Hollanders. Deze Hollanders zijn echter een vijand zonder gezicht.

‘Grutte Pier’ is een goede poging om een stukje Friese geschiedenis in kaart te brengen. Het plaatje lijkt bijna te kloppen. Als je de hedendaagse recht geplante bomen negeert, de echo in de voice-over en de slecht leesbare in-film tekst, dan kun je best onder de indruk zijn van zo’n kleine Nederlandse filmproductie. Het is jammer dat het verhaal zo van de hak op de tak gaat dat het moeilijk te volgen is. De film heeft dan ook echt geluk met prachtig acteerwerk van Milan van Weelden (die overigens als Viking zanger te zien is in de film ‘Eurovision Song Contest’ uit 2020), en een bekende naam als Bram van der Vlugt die de rol van Graaf Gwijde van Vlaanderen op zich neemt. Omdat de film vooral pleit voor een redding van het Friese volk, lijkt het bijna een ‘Braveheart’ (1995)-achtige film, waarbij de tekst “liever dood, dan slaaf” makkelijk kan worden vervangen door “they may take our lives but they will never take our freedom!”

Sanne Brands

Waardering: 3

Bioscooprelease: 28 oktober 2022