Guerilla Grannies (2012)
Regie: Ike Bertels | 80 minuten | documentaire
Bij het zien van de drie vrouwen in ‘Guerilla Grannies’ is het moeilijk te geloven dat deze oudjes keiharde guerrillastrijders in hart en nieren zijn. Ze zien er vermoeid en futloos uit. Toch zijn zij degenen die door jarenlang te vechten hebben bijgedragen aan de bevrijding van Mozambique. Dit Afrikaanse land is lange tijd onderdrukt geweest door kolonisator Portugal. De bevolking kwam hiertegen in opstand en een bloederige oorlog volgde. De strijders kregen echter wat ze wilden, want in 1975 werd Mozambique onafhankelijk verklaard.
Na het zien van een BBC documentaire over guerrillastrijdsters Monica, Maria en Amelia was regisseuse Ike Bertels zo geroerd door de gebeurtenissen, dat ze besloot de drie vrouwen zelf op te zoeken. Al twee keer eerder maakte ze films over het leven van de vrouwen na de oorlog (‘Women of the War’, 1984 en ‘A Guerrilla Pension’, 1994), en in 2012 komt de derde film uit. De vrouwen zijn inmiddels oud, ze hebben kleinkinderen en de strijdlust lijkt uit hun ogen verdwenen. Bertels probeert in beeld te brengen hoe de Mozambikaanse cultuur in de loop der jaren is veranderd en hoe de vrouwen hiermee omgaan.
De beelden zijn erg persoonlijk en indringend, het lijkt alsof de kijker heel even deel is van het Afrikaanse leven. We zien de kinderen en kleinkinderen van de vrouwen, de mensen waarvoor ze zo hard hebben gestreden. Een goede toekomst voor hun familie is waar de jonge meiden het toentertijd voor deden. Het vechten heeft zijn vruchten afgeworpen, steeds meer kinderen krijgen de kans om naar school te gaan en iets van hun leven te maken. Toch zijn de vrouwen niet helemaal tevreden. Met het veranderen van het regime lijkt er ook iets in de ideologie van de burgers te zijn veranderd. Waar mensen vroeger voor hun idealen wilden knokken, lijkt iedereen vandaag de dag lui en gemakzuchtig. Monica, Amelia en Maria worden niet meer zo gerespecteerd als vroeger, tegenwoordig moeten ze genoegen nemen met een simpele rol in de samenleving van Mozambique.
Bertels brengt het spanningsveld tussen de geslaagde strijd en het mistroostige armoedige leven mooi in beeld. Hoe hard je ook vecht, perfect zal het nooit worden en er komt een moment dat je moet accepteren hoe het is gegaan. De kijker wordt aan het denken gezet over de enorme invloed die het Westen heeft gehad op gekoloniseerde landen, en hoe deze effecten jarenlater nog steeds van kracht zijn. De documentaire ‘Guerrilla Grannies’ is niet zomaar een geschiedenisles, maar een persoonlijke en intieme reflectie op een heftige periode.
Alexandra Hoff
Waardering: 3
Bioscooprelease: 11 oktober 2012