Guess Who’s Coming to Dinner (1967)
Regie: Stanley Kramer | 108 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Spencer Tracy, Katharine Hepburn, Sidney Poitier, Katharine Houghton, Beah Richards, Roy Glenn, Cecil Kellaway, Isabel Sanford, Virginia Christine, Alexandra Hay, Barbara Randolph, D’Urville Martin, Tom Heaton, Grace Gaynor, Skip Martin
In de jaren zestig van de twintigste eeuw hebben Afro-Amerikanen, met dank aan pioniers als Martin Luther King, steeds meer rechten verworven. Zo werd er in juni 1967 een wet aangenomen die het verbod op een huwelijk tussen zwarte Amerikanen en hun blanke medemens ongegrond verklaarde. Dit is te danken aan de jarenlange inspanningen van Mildred Jeter en Richard Perry Loving, een uit Virginia afkomstig interraciaal koppel dat al 1958 getrouwd was in Washington DC – waar dit wel toegestaan was – maar terug wilde gaan naar waar ze vandaan kwamen. In Virginia (en nog zestien andere staten) was een interraciaal huwelijk echter verboden en het tweetal werd in staat van beschuldiging gesteld. Jeter en Loving lieten het er niet bij zitten en brachten de zaak voor het hoger gerechtshof, die hen in het gelijk stelde. Vele staten stelden hun definitie van het huwelijk bij, al zou het echter pas tot 2000 (toen Alabama pas overstag ging!) duren voordat iedere staat in de VS zijn wetten tegen het interraciale huwelijk had afgeschaft.
Ook de film ‘Guess Who’s Coming to Dinner’ snijdt dit onderwerp aan. De legendarische filmsterren Spencer Tracy en Katharine Hepburn spelen Matt en Christina Drayton. Matt is een invloedrijke krantenuitgever en verklaard voorvechter van liberale denkbeelden. De Draytons worden echter getest in hoeverre ze écht liberaal zijn wanneer hun dochter Joey (Katharine Houghton) thuiskomt met haar nieuwe liefde, de zwarte arts John Prentice (Sidney Poitier). Matt en Christina moeten zich toch even achter de oren krabben. Niet dat John een verkeerde jongen is, in tegendeel. Hij is intelligent, knap, beschaafd – de ideale schoonzoon zou je zeggen. Maar met name Matt is bang dat zijn dochter tegen heel wat vooroordelen van buitenaf aan zal lopen wanneer ze met een donkere man trouwt. John en Joey hebben zich echter al verloofd en aangezien John voor zijn werk bij de World Health Organisation naar Zwitserland moet, zal Matt diezelfde avond nog zijn goedkeuring moeten geven voor een huwelijk. Maar wat vinden Jóhns ouders eigenlijk van de plannen van hun zoon?
‘Guess Who’s Coming to Dinner’ staat niet alleen bekend als een film die kritiek levert op de Amerikaanse maatschappij van de jaren zestig. De film staat met name beroemd als de laatste van filmicoon Spencer Tracy. De acteur, ook in het echte leven de partner van Katharine Hepburn, won in zijn carrière twee Oscars; in 1937 voor ‘Captain Courageous’ en in 1938 voor ‘Boys Town’. Daarnaast werd hij nog zeven keer genomineerd. Met Hepburn maakte hij maar liefst negen films. ‘Guess Who’s Coming to Dinner’ zou hun laatste zijn, Tracy overleed slechts zeventien dagen nadat de film was afgerond. Tijdens de opnamen moest er veel rekening worden gehouden met de ernstig zieke acteur; zo moesten de speelschema’s keer op keer worden aangepast. Ondanks alle pijn die hij leed leverde Tracy een prestatie van formaat af die hem postuum opnieuw een Oscarnominatie opleverde. Vooral de speech aan het einde dreunen extra hard na als je je bedenkt dat het zijn allerlaatste woorden ooit op het witte doek zijn.
Hoe goed bedoeld en politiek correct ook, ‘Guess Who’s Coming to Dinner’ moet het niet echt van het verhaal hebben. Het is vermakelijk en herkenbaar maar soms ook erg onrealistisch. Want door van het personage John de perfecte schoonzoon te maken kun je er toch eigenlijk niets op tegen hebben dat Joey met hem wil trouwen? Toch werd ook het script van William Rose beloond met een Oscar, net als het acteerwerk van Katharine Hepburn. Daarmee sleepte zij haar tweede van in totaal vier beeldjes in de wacht. De acteurs leveren overigens allemaal een prima prestatie en vormen het kloppend hart van de film. Hepburn is uitstekend als de liefdevolle moeder die de zaken in het juiste perspectief ziet. Sidney Poitier, een van de eerste zwarte acteurs die als volwaardige collega werd gezien én behandeld in Hollywood, zet een integere John Prentice neer en Katharine Houghton (een nichtje van Hepburn) is degelijk in haar debuut. Opvallend zijn met name de bijrollen van Beah Richards en Roy Glenn als Johns ouders, Isabel Sanford als de zwarte huishoudster van de familie Drayton en Cecil Kellaway als huisvriend Mike Ryan.
Deze film van regisseur Stanley Kramer (‘Judgment at Nuremberg’) doet bij vlagen wat gedateerd aan, maar toch zijn ook nu de vooroordelen rond een interraciaal huwelijk nog niet allemaal verdwenen. Niet voor niets werd er in 2005 een remake van ‘Guess Who’s Coming to Dinner’ gemaakt door Kevin Sullivan, onder de titel ‘Guess Who’ en met beroepsgrappenmakers Bernie Mac en Ashton Kutcher in de hoofdrollen. Een volkomen overbodige film vol onderbroekenlol die volledig ondergeschikt is aan het origineel. ‘Guess Who’s Coming to Dinner’ is zeker geen perfecte film maar heeft het hart op de juiste plaats zitten. Bovendien mag je eigenlijk geen mogelijkheid voorbij laten gaan om acteerlegendes als Tracy, Hepburn en Poitier aan het werk te zien!
Patricia Smagge
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 21 maart 1968
Speciale vertoning: Eye Zomerprogramma Sidney Poitier & Denzel Washington 2022