Guyana Tragedy: The Story of Jim Jones (1980)
Regie: William A. Graham | 192 minuten | drama, biografie | Acteurs: Powers Boothe, Ned Beatty, Irene Cara, Veronica Cartwright, Rosalind Cash, Brad Dourif, Meg Foster, Michael C. Gwynne, Albert Hall, Linda Haynes, Dianne Ladd, Ron O´Neal, Randy Quaid, Diana Scarwid, Madge Sinclair, Brenda Vaccaro, Dimitra Arliss, LeVar Burton, Colleen Dewhurst, Clifton James, James Earl Jones, Ed Lauter, David Raynr, John Dukakis, Benji Wilhoite, Ralph Pace, William Dozier, Paul Wallace, Walter M. Elder Sr., Martha Knighton, Guy Del Russo, Richard Reiner, Tony Foster, Danny Nelson, Georgia Allen, Mildred Brown, Roy Tatum, Bernardine Mitchell, Charles Anderson, Alvin Pealer, Charles Franzen, Les Hatfield, Buzzy Hill, Joe Dorsey, Henry Lide, Terry Browning, Bernice Ramsey, Frank Konigsberg, Savino Maneri, Tony King, Joel Goddard, Meg Brush, Dolores Robinson, Vivian Edwards, Luther McLaughlin, Steve Grand, Peter Moldonado, Pedro Ilerio, Bill Coyne, Annie Feliciana, Rita Byrd
De tv-film ‘Guyana Tragedy: The Story of Jim Jones’ is een biografie over het leven van Jim Jones, de spirituele leider van een sekte die in november 1978 massaal zelfmoord pleegde in het Zuid-Amerikaanse land Guyana. De film toont flashbacks waarin we kennismaken met Jims zendingsdrang, die er al op jonge leeftijd in zat. Gedurende de film ontwikkelt Jones zich van iemand die opkomt voor de minderbedeelden tot een leider die zichzelf overschat en alle contact met de realiteit verliest.
Regisseur William A. Graham, die vooral bekend is van tv-films, maakt gebruik van documentairestijl en de montage van de film is ronduit onder de maat. Graham neemt ons mee naar Jims jonge jaren in Louisiana, waar al snel duidelijk is dat Jim anders is dan zijn leeftijdgenootjes. Hij houdt preken in het bos en wordt boos als iemand niet naar zijn verhalen luistert. Verder zien we dat zijn ouders veel ruzie met elkaar hebben, niet in de laatste plaats omdat pa bij de Klu Klux Klan zit en hij zijn zoon maar een rare snoeshaan vindt. Hier ontwikkelt Jim zijn boodschap voor de minderbedeelden van de maatschappij.
Het verhaal begint echt vorm aan te nemen als Jim zich gaat inzetten voor vooral zwarte mensen, die gevangen zitten in de slechtste plekken van de stad. Hij geeft hen hoop en zelfvertrouwen met zijn preken, opent de kerk van de Peoples Temple wat stuit op een hoop weerstand van de blanke bevolking, die zich bedreigd voelt. Niet geheel onverwacht wordt de zojuist geverfde Peoples Temple van Jim Jones dan ook beklad met racistische leuzen van de plaatselijke KKK.
Het karakter van Jones (Powers Boothe uit ‘Southern Comfort’, 1981) wordt flink uitgediept. Hij begint als vrome man, die zich inzet voor de minderbedeelden en ontwikkelt zich tot iemand die denkt dat hij gezegend is door god zelf. Hij troggelt geld af van mensen die het geld eigenlijk hard nodig hebben. Daarnaast vergrijpt hij zich aan tientallen vrouwen en soms ook mannen uit zijn congregatie, die hem blindelings volgen. Naast Boothe zien we andere bekende namen, zoals Irene Cara uit ‘Fame’ (1980), Brad Dourif (de stem van de moordende speelgoedpop Chucky in ‘Child’s Play’) en LeVar Burton, die de hoofdrol speelde in de tv-serie “Roots” uit 1977.
De Peoples Temple wordt steeds populairder, maar stuit op steeds meer weerstand van de autoriteiten, waardoor men verhuist naar Guyana, een marxistisch buurland van Suriname met banden met Cuba en de Sovjet-Unie. Hier creëert Jones naar eigen zeggen een thuisbasis, waar ieder mens zichzelf kan zijn en met hard en eerlijk werk het ultieme doel kan bereiken: het paradijs. De belastingproblemen in Amerika hopen zich echter op en de media komen er steeds meer achter dat de congregatie van Jim Jones is uitgegroeid tot een sekte, waar mensen worden gehersenspoeld en angst regeert. Die omstandigheden kunnen alleen maar leiden tot een dramatische ontknoping. Eentje die sindsdien nooit meer is geëvenaard.
Robbert Bitter