Hadewijch (2009)
Regie: Bruno Dumont | 105 minuten | drama | Acteurs: Julie Sokolowski, Yassine Salime, David Dewaele, Karl Sarafidis, Brigitte Mayeux-Clerget, Michelle Ardenne, Sabrina Lechêne, Marie Castelain, Luc-François Bouyssonie
Winterse beelden, een bos, op de achtergrond een klooster. Een jong meisje, Hadewijch (Julie Sokolowski), loopt dun gekleed door het uitgestrekte, kale bos. Zij huivert en bidt bij een kapelletje. Hadewijch verblijft daar als novice in voorbereiding op haar intreding in het klooster. De devote sfeer die daar heerst, is in de openingsscènes sterk en sfeervol verbeeld met de sobere ontbijttafel en de Schriftlezing. Alleen het hoognodige wordt gezegd. Als jong meisje is ze al geheel toegewijd aan haar sterke geloofsopvattingen. Haar gedrag wordt door anderen geobserveerd. Zij eet nauwelijks. Moeder-overste is van mening dat Hadewijch zich zelf tuchtigt en vindt dit een vorm van eigenliefde. Zij wil geen martelaren voor het geloof in haar klooster en vindt dat het meisje eerst terug de wereld in moet.
In dit klein gehouden verhaal gaat Hadewijch, die buiten de kloosterwereld weer Céline is geworden, op zoek naar innerlijke rust en balans. Zij blijkt de dochter van een hoge ambtenaar te zijn. Haar ouders wonen in een voornaam en luxe appartement in Parijs aan de Seine. Zij heeft nauwelijks contact met haar ouders die het veel te druk hebben met hun drukke sociale leven. Céline komt in contact met een aantal moslimjongens die haar – ook al is zij christelijk – waarderen om haar sterke geloofsopvatting.
Uit hun gesprekken en discussies volgt de vraag of het geloof om actie vraagt, ook als deze gewelddadig kan zijn? Is gebruik van geweld te rechtvaardigen? Na een dramatische gebeurtenis wordt Céline met een antwoord op deze vragen geconfronteerd en komt zij voor een moeilijke beslissing te staan als zij haar tot dan toe vooral ethisch-moralistische houding moet afzetten tegen de harde en wrede werkelijkheid van de wereld waar zij deel van uitmaakt. Die keuze gaat gepaard met interessante en filosofisch getinte discussies over de bedoeling van martelaarschap en doel van het geloof en het als mens werktuig zijn van het Opperwezen of die nu toevallig God of Allah wordt genoemd. Welke keuze moet Céline maken en welke gevolgen zal dit hebben?
Het verhaal ontvouwt zich in een meer dan rustig tempo. In de dialogen is veel ruimte voor religieus/filosofische beschouwingen. Het camerawerk is subliem, de locaties zijn sterk gekozen. Jammer genoeg is het acteren in enkele bijrollen niet steeds overtuigend en soms wat plechtstatig. Daarnaast lijken enkele ontwikkelingen in de plot wat gezocht en liggen er enkele clichés op de loer.
Bruno Dumont staat bekend als een filmmaker die niet de keuze maakt zijn films eenvoudig toegankelijk te maken, de cineast schuwt er niet voor controverses op te roepen. Films als ‘Twentynine Palms’ (2003) en het magistrale ‘Flandres’ (2006) staan de hardcore filmliefhebber onder meer om die reden nog in het geheugen gegrift. Cultuurhistorisch is Hadewijch dichteres en mystica. Haar leven en werk (gedichten) was gewijd aan de liefde van en voor God. Haar voorwerp van liefde was geen aardse minnaar of minnares, maar God. De Hadewijch/Céline van het verhaal is een hedendaagse variant op deze vroeg-middeleeuwse Hadewijch. Hadewijch, als eigentijds mystiek getoonzet filmverhaal, laat zien dat ook in de wereld van bijvoorbeeld de christelijke en islamitische religieuze opvattingen en geloofsbeleving de spreuk ‘les extrèmes se touchent’ nog altijd opgang doet.
Rob Veerman
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 25 maart 2010