Hamam – Il bagno turco (1997)

Regie: Ferzan Ozpetek | 94 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Alessandro Gassman, Francesca d’Aloja, Carlo Cecchi, Halil Ergün, Serif Sezer, Mehmet Günsür, Basak Köklükaya, Alberto Molinari, Zozo Toledo, Ludovica Modugno, Zerrin Arbas, Necdet Mahfi Ayral, Murat Ilker, Alper Kul

In ‘Hamam’ (‘Il bagno turco’) reizen we mee met Francesco (Alessandro Gassman) van Rome naar Istanboel. Francesco is een druk bezet man en runt met zijn vrouw en partner een goedlopend binnenhuisarchitectenbureau. Eigenlijk heeft hij helemaal geen tijd om het pand van zijn overleden tante te gaan verkopen in Turkije. Hij besluit er heen te gaan om de hele zaak snel af te handelen. Maar eenmaal in Istanboel gebeuren er dingen met Francesco die onvoorzien waren en verstrekkende gevolgen blijken te hebben. Francesco maakt een persoonsverandering mee die niet verklaard wordt. Alsof hij een onbekend onthaastingsdrankje heeft gekregen waar zelfs de regisseur (Ferzan Ozpetek) niet van op de hoogte is. Het maakt de film oppervlakkig. Dat is jammer want het gegeven is mooi en bovendien een pleidooi voor het leven zonder haast, stress, deadlines en mobiele telefoons. De vrouw van Francesco, Marta (Francesca d’Aloja), wordt gebombardeerd tot het symbool van al deze zaken. Maar ook zij proeft blijkbaar uiteindelijk het drankje en is verloren. De film laat te veel open voor eigen interpretatie. Een gemiste kans want het zou juist zo interessant geweest zijn de beweegredenen te leren kennen van Francesco en zijn vrouw Marta.

De sfeer in de film daarentegen is een mooie weergave van hoe je je voorstelt dat het leven van een Turkse familie is. Zowel de tante, madame, als neef Francesco worden immers liefdevol opgevangen door een betrokken familie. De tante die ooit besloten heeft de Hamam op te starten blijft gedurende de hele film een vage figuur. Daarmee komt ook een cultureel aspect naar voren: de bezoekende mannen van de Hamam werden door de tante ‘verwend’. Zoveel is duidelijk. Maar omdat de dochter des huizes bot vangt bij Francesco, stemt ze eindelijk in met het voorgestelde huwelijk door haar vader. Toch werd deze verwennende tante geëerd en met veel respect behandeld. Zoals gezegd, veel onduidelijkheid in een film die zo gemakkelijk diepgang had kunnen krijgen.

Miranda van der Hoek

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 27 augustus 1998