Heksen & bezemstelen – Bedknobs and Broomsticks (1971)

Regie: Robert Stevenson | 77 minuten | avontuur, familie, fantasie, musical | Acteurs: Angela Lansbury, David Tomlinson, Roddy McDowall, Sam Jaffe, John Ericson, Bruce Forsyth, Cindy O’Callaghan, Roy Snart, Ian Weighill, Tessie O’Shea, Arthur Gould-Porter, Ben Wrigley, Reginald Owen, Cyril Delevanti, Rick Traeger, Manfred Lating, John Orchard, Bob Holt, Lennie Weinrib, Dal McKennon, Conrad Bachmann

Angela Lansbury is tegenwoordig vooral bekend van haar rol als Jessica Fletcher in de detective-serie “Murder She Wrote”, maar de in 1925 geboren actrice had vóór haar tweeëntwintigste al twee Oscarnominaties ontvangen en in 1962, toen zij 37 werd, kwam daar nog een derde bij. Ze is de ster van Disney’s ‘Bedknobs and Broomsticks’ (‘Heksen en bezemstelen’). De elegante actrice geeft het gouvernante-achtige type veel charme met een vleugje zelfspot mee. Miss Eglantine Price – het personage dat ze speelt – is een parmantige dame, die weet wat ze wil en met flink veel doorzettingsvermogen precies datgene weet te bereiken waar ze zich voor inzet: het voorkomen van een invasie van Nazi’s in het Britse dorpje waar ze woont. Dat ze daarnaast het hart steelt van professor/oplichter/goochelaar Emelius Brown (David Tomlinson) is mooi meegenomen, maar niet waar het om draait in deze niet zo zoete familiefilm.

‘Bedknobs and Broomsticks’ is gebaseerd op de boeken van Mary Norton (“The Magic Bed Knob; or, How to Become a Witch in Ten Easy Lessons” (1943) en de opvolger “Bonfires and Broomsticks”). De film kan vergeleken worden met ‘Mary Poppins’, niet alleen is de regisseur hetzelfde (Robert Stevenson), maar ook de stijl (live action in combinatie met animatie) komt overeen. Daarnaast vinden we in de cast- en crewlijst enkele bekende namen, die ook al aan de met Oscars overladen film uit 1964 meewerkten. Het vergelijken van deze twee films zal overigens meestal in het nadeel van ‘Bedknobs and Broomsticks’ uitvallen: hoewel de film op een aantal punten goed scoort, zijn er toch wel wat minpuntjes.

De film is eigenlijk heel onevenwichtig: het verhaal is goed uitgewerkt en kent een zorgvuldige opbouw, de visuele effecten zijn – zeker voor de tijd waarin de film werd uitgebracht – spectaculair (ze ontvingen hiervoor dan ook een Oscar). Het vliegende bed is grappig gevonden, maar het letterlijke hoogtepunt is de scène waarin een grote groep harnassen tot leven wordt gewekt door een spreuk (hier wordt tijdens het hele verhaal naar toe gewerkt, het is dus niet zo gek dat het visueel gezien ook een hoogstandje is).

Het acteerwerk van de kinderen is echter beneden peil en ook kun je je vraagtekens zetten bij de hele setting (Engeland in de Tweede Wereldoorlog en de inval van de nazi’s in het huis van Miss Price). Is dat niet veel te naargeestig voor een kinderfilm? Oorlog is al een moeilijk concept om uit te leggen, en in deze avonturenfilm wordt het niet eenvoudig gehouden. Daardoor zal het alleen maar voor verwarring zorgen. Verder zijn sommige stukken veel te lang (het musicalnummer op Portobello Road bijvoorbeeld) en andere weer te kort. Zo hadden de scènes in Naboombuland wel wat langer mogen duren – het stukje met de voetbalwedstrijd is terecht een klassieker! ‘Heksen en bezemstelen’ is een film met een aantal hoogtepunten, maar jammer genoeg halen de minpunten het niveau van de film flink naar beneden. Mislukt als musical, niet per se een hele geschikte kinderfilm (zeker voor tegenwoordige begrippen), maar voor de hoogtepunten en uit jeugdsentiment net de moeite waard.

Monica Meijer

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 14 december 1972